Perlit
Perlit nedir
Perlit denilince; petrografide soğumaya bağlı olarak meydana gelen uzamanın, gözle veya mikroskopla görülebilecek konsantrik yapı ya da kırılmasının meydana getirdiği özel bir volkanik camsı kayaç türünü ifade eder. Perlit aynı zamanda, doğal olarak oluşan silis esaslı volkanik kayaçlara verilen addır.
Perlit, “Perlstein” kelimesinden türemiş olup (Perl=inci Perlstein=İnci taşı) çok sayıda konsantrik yarıkları olan hiyaloliparit ve fetiyaloriolitler (camsı kayaçlar) gibi tanımlanır.
Perlit tanımı, mağmanın asit fazında oluşan lavların soğuyup gözle ve mikroskopla görülebilecek bir yapıda kırılmasının meydana getirdiği kütle bünyesinde su damlacıkları bulunan volkanik bir cam türünü ifade eder. Bazı perlit türleri kırıldığı zaman inci parlaklığında küçük küreler elde edildiğinden perlit ismi inci anlamına gelen “perle” kelimesinden türetilmiştir.
Ticari kullanımda ise perlit elverişli bir sıcaklığa kadar ısıtıldığında genleşen ve gözenekli bir hale gelen volkanik doğuşumlu (menşeli) ve doğal olarak oluşan asitik bir camdır. Perlit belirli tane iriliğinde özel formlarda 900-1100 °C arasında ısıtıldığında hacmini yaklaşık 20 kat genleştirmekte ve mısır gibi patlayarak yoğunluğu çok hafif bir hale gelmektedir.
Gözeniklilik, perlit taneciklerindeki boşluk hacmini toplam tanecik hacmine oranının ortalaması olarak tanımlanır. Gözeneklilik perlite emicilik ve yüzeyde soğuma özellikleri kazandırmakta ve bu nedenle bu özelliğin gerekli olduğu uygulama alanlarında önem taşımaktadır. Su kirliliğini giderme çalışmaları ve ısı yalıtıcılığı aranan durumlarda su emicilik istenmemektedir. Bunun nedeni gözeneklere dolan suyun ısı iletkenliğini arttırması olmaktadır. Bu durumda silikon veya bir maddeyle gözenekler pasifleştirilerek perlit hidrofobize edilmektedir.
Perlit'in kırılmış olan parçaları inci parlaklığındadır. Bunun için inci gibi cilası olan, soğan kabuğu şeklinde konsantrik yapılı, bir camsı kayaç olarak tarif edilir. Ticari anlamda ise perlit, elverişli bir sıcaklığa birdenbire getirildiği zaman genleşen (patlayan) volkanik menşeli ve doğal olarak zuhur ederi asidik bir camdır. Yani perlitin halen ticarette kullanılış şekli,erime derecesine kadar ısıtıldığı veya alev temasına kısa biran bırakıldığı zaman 2-20 defa hacmi büyüyen tabii herhangi bir volkanik camsı kayacın ürününe denilir.
Perlit ismi kayaca verildiği gibi gerileştirilmiş ürüne de ticari olarak verilmektedir. Diğer volkanik camlardan farklı olmasının sebebi bünyesinde yüksek miktarda su ihtiva etmesidir. Obsidiyen vitrofir ve pekstayn gibi diğer volkanik camsı kayaçlar perlitten oluşum itibarı ile farklıdır. Obsidiyen doğrudan doğruya ana magmadan teşekkül eder. Perlit ise magmatik suyun emilmesinden sonra meydana gelir.
- İri Perlit 12 No
Genişlik 0,0-5,0 mm Yoğunluk 80-160 kg / m³ Tarım, inşaat, tekstil sektörlerinde kullanılır.
- İnce Perlit 8 No
Genişlik 0,0-3,0 mm Yoğunluk 55-90 kg / m³ Kaba sıva duvar harcı, beton yapı elemanları ve beton agregasında kullanılır.
- Mikronize Perlit
Genişlik 0-125 mikron Yoğunluk 70-100 kg/m³ Yemeklik yağ, petrokimya, meyve suyu ve ilaç sanayinde kullanılır
Tipik perlit analizi
| SiO2 silisyum dioksit | 72.0 – 76.0 % |
| Al2O3 | 11.0 – 17.0 % |
| K2O | 4.0 – 5.0 % |
| Na2O | 2.9 – 4.0 % |
| CaO | 0.5 – 2.0 % |
| MgO | 0.1 – 0.5 % |
| Fe2O3 demir oksit | 0.5 – 1.5 % |
| TiO2 | 0.03 – 0.2 % |
| MnO2 | 0.03 – 0.1 % |
| SO3 | 0 – 0.2 % |
| H2O | 2 – 7 % |
- Yoğunluk: 2.2 – 2.4 g/cm³
- Yumuşama sıcaklığı: 810 – 1090 °C
- Erime sıcaklığı: 1260 – 1340 °C
- Spesifik sıcaklık: 831 Jg–1K–1
- Bulk yoğunluk: 1.45 kg/l