Piçan Krallığı
Piçan Krallığı, (Çince: 鄯善, Shànshàn, Uygurca: Piçan) kabaca milattan önce 200 ile milattan sonra 1000 yıllarında Taklamakan Çölü'nün kuzeydoğusunda Lop Nur Tuz Gölü içine alan bölgede kurulmuş, Çince adı Shànshàn olan bir krallıktır.
Tarihi
Milattan önce 126 yılında, Çin'den gönderilen, Zhang Qian Lop Nur Gölü yakınında kurulan Loulan bir şehir gibi korunurdu diye yazmıştır.[1]
Milattan önce 77 yılında Çin'den gönderilen elçi Fu Jiezi (Çince: 傅介子; Wade-Giles: Fu Chiehtzu) Loulan Kralı olan Chang Gui'yi bıcaklayıp öldürür. Aynı yılda bu krallık Çine bağımlı kukla bir krallık olur ve ismi Shànshàn (鄯善) Krallığı olarak değiştirilir.[2]. Başkenti Lop Nur'un güneybatısında, çağdaş Ruoqiang (Çakılık) yakınlarda, Dunhuang ve Khotan (Hotan) arasındaki güney İpek Yolu üzerindedir.
Krallar
En azından alttaki listedeki krallardan Çin kaynaklarında bahsedilir:
| Pinyin | Çince | Tarihçe |
|---|---|---|
| Changgui/Angui | 嘗歸/安歸 | milattan önce 92-77. |
| Weituqi | 尉屠耆 | milattan önce 77'den itibaren. |
| An | 安 | ortalama milattan sonra 40. |
| Guang | 廣 | ortalama milattan sonra 75. |
| You Huan | 尤還 | ortalama milattan sonra 123. |
| Yuan Meng | 元孟 | ortalama milattan sonra 330. |
| Xiumito | 休密馱 | ortalama milattan sonra 383. |
| Bilong | 比龍 | milattan sonra 441 kadar. |
| Zhenda | 真達 | milattan sonra 441-445. |
Ekonomi
Çince Han Shu (Çince: 漢書, Hàn Shū) kitabınının 96a bölümünde şöyle yazılmıştır;
- Bu Ülke kumlu ve tuzludur, çok az ekilebilir tarlaları vardır, tahıl ve tarımsal ürünleri komşu ülkelerden satın alırlar. Ülkede yeşimtaşı, pek çok kamış, çin Ilgın ağacı, hutong-Ağacı, ve beyaz ot imal edilir. Halk kendi hayvan sürüleri ile su ve çayırı bol olan otlaklara giderler. Eşek, At ve pek çok Develeri var.
Din
Başlangıçta Piçan Krallığının dininin ne olduğu tam bilinmezsede, tahminen millattan sonra birinci yüzyıldan itibaren Budizm dininin yaygın olduğu var sayılır. Milattan sonra 399 yılında burayı gezen Faxian (Çince basit: 法显; geleneksel: 法顯; pinyin: Fǎxiǎn; Fa-hsien)'a göre, o zamanlar burada Hinayana (Sanskritçe: हीनयान; hīnayāna) Budizmi inançlı 4000 budist rahip yaşarmış. Piçan Krallığının Budist birliğinin toplantı (Sangha) merkezi 3. yüzyılda Kroraina (Loulan)'da bulunurdu.
Notlar
- Watson, Burton, trans. (1993). Records of the Grand Historian: Han Dynasty II - Revised Edition. Columbia University Press, New York. ISBN 0-231-08166-9 and ISBN 0-231-08167-7 (İngilizce)
- Hulsewé, A. F. P. and Loewe, M. A. N. 1979. China in Central Asia: The Early Stage 125 BC – AD 23: an annotated translation of chapters 61 and 96 of the History of the Former Han Dynasty. E. Brill, Leiden. ISBN 90-04-05884-2, sayfa 89. (İngilizce)
Kaynakça
- Folke Bergman, Archaeological Researches in Sinkiang. Especially the Lop-Nor Region. (Reports: Publication 7), Stockholm 1939
- T. Burrow, A translation of the Kharosthi Documents from Chinese Turkestan. London 1940
- Sven Hedin, Scientific Results of a Journey in Central Asia 1899–1902, 6 Bände Text + 2 Bände Karten, Stockholm 1904–7.
- Aurel Stein, Serindia: Detailed report of explorations in Central Asia and westernmost China, 5 vols. Clarendon Press., London & Oxford 1921
- Aurel Stein, Innermost Asia: Detailed report of explorations in Central Asia, Kan-su and Eastern Iran, 5 vols. Clarendon Press., London 1928
- Marylin M. Rhie, Early Buddhist Art of China and Central Asia (Handbook of Oriental Studies / Handbuch der Orientalistik - Part 4: China, 12, Vol. 1) (Handbook of Oriental Studies/Handbuch Der Orientalistik). Brill Academic Publishers, ISBN 90-04-11201-4
- Marianne Yaldız, Archäologie und Kunstgeschichte Chinesisch-Zentralasiens (Xinjiang). Handbuch der Orientalistik, Abteilung 7, Band 3, Abschnitt 2. Brill, Leiden 1987 ISBN 90-04-07877-0
- Yuri Bregel, An Historical Atlas of Central Asia. Brill, Leiden 2003. ISBN 90-04-12321-0