Postmodern Etik (kitap)
Postmodern Etik, Zygmunt Bauman'ın Etik'i postmodern bağlamda irdeleyip ortaya koyduğu, gereksiz kalabalıklarından arındırarak belirgin bir postmodern perspektife uygun olarak açıkladığı önemli eserlerden birisidir.
Kitap, genel olarak felsefe açısından ahlaki yasayış konusunu sorunsallaştırmaktadır. İşlenen tema Etik olmakla birlikte, bu kitap postmodernizm ve özellikle de postmodern felsefe bağlamında da oldukça önemli bir teorik kaynak olarak belirtilebilir. Genel olarak postmodern argümanlar ortaya konulduğu gibi, modernizm ve ondan türeyen etik anlayislar da acik ve yalin bir sekilde ortaya konulmakta, basit yollara ve kelime oyunlarına sapılmaksızın mesele derinligince irdelenmektedir.
Bauman, birçok postmodernist kuramcının saptığı basit yollara sapmaksızın ve genel havaya uyup heyecanlanmaksızın, konunun gerektirdiği titizlik ve özenle çalışmasını yürütmüş ve ortaya bunun ürünü olan bu etkileyici kitabı çıkarmıştır. Söz konusu titizlik ve özen her satırda görülür. Konu fazlasıyla ağırdır ve önemlidir, çünkü postmodern bir durum içinde yaşadığımız söyleniyorsa eğer, nasıl bir Etik'e sahip olunacağının kuramsal tartışmaları can alıcı bir soru(n) teşkil eder. Bauman, bu ağır ve önemli konuyu, hem derinlikli bir yetkinlik hem de yalın bir açıksözlülükle ortaya koyar.
Modernizm'den postmodernizm'e uzanan süreci genel olarak özetleyip açıklamanın yanı sıra, özellikle o sürecin içinde ahlaki sorunlar ya da etik 'i belirgin bir şekilde analiz eder ve çerçeveler. Burada ilk olarak, modern etik anlayışlarını ve onların kuramsal öncüllerinin yapısını ve bunların ulaştığı açmazları görürüz; yanı sıra postmodern perspektifte nasıl bir etik imkânı bulunduğunu izleriz.
Bauman, belirli anlamda algıladığı belli bir postmodern perspektiften hareket eder bu çalışmayı ortaya koyarken. Okur her cümlede bu perspektifin açılımlarını görür. İnsan ahlakının müphemliği ya da başka bir deyişle ahlaki ilkelerin akıldışılığı, her özgül durumda ahlaki sorunlarla baş etmenin bireyin zorunluluğu oldugu, herhangi bir ahlaki ilkenin evrensel bir ilke haline getirilemeyeceği varsayımlarından hareket eden Bauman, bunlardan hareketle yeni bir etiğin -postmodern etiğin- şekillendirilmesine çalışır. Bu girişiminde Emanuel Levinas'ın Öteki ve Ötekilik fikri ya da nosyonları temel olarak önem taşır.
Bauman, belirsizlik ve olumsallığın hakim olduğu koşullarda -ki bunlar postmodern zamanların koşullarıdır- Etik'in nasıl olabileceğini ve olması gerektiğini gösteriyor bu kitabında.
Kaynakça
- Postmodern Etik, Zygmunt Bauman, çev: Alev Türker, Ayrıntı yayınları.