Potlaç

Potlaç, Pasifik Kuzeybatısı Kızılderililerinde değiş tokuş şeklinde gerçekleşen bayramlarına Şinok dilinde verilen isim. Alaska Atabaskları ile Kanada Atabasklarında da Atabask potlacı denen türü görülür.

1953 yılında Amerika Victoria'da Şef Mungo Martin'in misafirler ve törenler için inşa ettirdiği Kwakiutl Kızılderili evi, Büyük Ev (Big House). Kwakiutl'lar günümüzde bu evde Potlaç törenleri düzenlemektedir.

Potlaç bölgenin ticaret ve ulaşımda kullanılan Şinok diliyle bütün batı kıyısına yayılmıştır, hem beslemek hem de tüketmek anlamındadır.

O zamanlar Kabilenin yıl boyunca çektiği sıkıntıların atlatıldığı, herkesin mutlu olduğu baharda yapılan ve bir ay süren Potlaç, bol müzikli ve danslı geçerdi. Herkesin elinde kalan giysi, yiyecek ve içecekler bir araya toplanır, kabile yaşlılarının denetiminde herkese eşit biçimde dağıtılırdı. Yediklerini yer, yiyemediklerini yakarlar, postları da paylaşırlardı. Burada amaç, farklılıkların sürekli olmamasını sağlamaktı. Eşitsizliği önlemek için tekrar eşitlik noktasına dönmekti.

Bu armağan şenlikleri düğün ve cenaze törenlerinde, yeni bir kutsal direğin dikilmesi veya olağanüstü zenginlikte bir balık avının gerçekleşmesinin de kutlanmasında yapılıyordu. Tlingit, Hayda, Çimşiyan, Kakiutl ve Bilhula oymakları araştırmacılara zengin malzeme sağlamışlardır.[1]

Potlaç, antropoloji'de Franz Boas tarafından tanıtılmış olup, iflas'a kadar giden karşılıklı hediye değişimi olarak da tanımlanabilir. Alınan hediye'ye karşılık daha değerli bir hediye vererek hediye verenin sosyal konumunu kanıtlanma çabası karşılıklı sürekli hediye değişimi döngüsüne girer ve taraflardan birinin veya ikisininde iflasına kadar gidebilir.

Potlaç yasağı

1885 yılında Kanada dominyonu tarafından Kızılderililerin potlaç törenleri düzenlemesi yasaklanmıştır, fakat potlaç yasağı (potlatch ban) yürürlüğe konduktan sonra, Indian Act yasasında değişiklik yapılmadığı için etkisiz bulunmuştur[2].

Kaynakça
  1. İmece yemeği Potlaç
  2. Lutz, John. “After the Fur Trade: The Aboriginal Labouring Class of British Columbia, 1849-1890” in Labouring Canada: Class, Gender, and Race in Canadian Working-Class History, ed. Brian D. Palmer & Joan Sangster. Don Mills, Ontario: Oxford University Press, 2008
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.