Rize (nehir)
Rize, Rhône Nehri'nin Décines-Charpieu, Vaulx-en-Velin ve Villeurbanne komünlerinden geçen koludur. 19 ve 20. yüzyıllarda neredeyse tamamına kanalizasyona karışmış, sadece nehrin kuzeyindeki Jonage Kanalı temiz kalmıştır. Zamanla nehrin kolu olan Risette ortadan kaybolmuştur.
Rize | |
---|---|
Kaynak | Villeurbanne 45° 47′ 09″ N, 4° 58′ 16″ E |
Ağız | Décines-Charpieu 45° 46′ 06″ N, 4° 54′ 34″ E |
Havza ülkeleri | Rhône Nehri |
Uzunluk | 5.7 km |
Kaynak rakımı | 174 |
Ağız rakımı | 172 |
Özellikleri
Yaklaşık 5,7 km uzunluğundaki akarsudan ilk kez 12. yüzyılda bahsedilmiştir. Décines ve Villeurbanne'deki bataklıklardan doğan nehir, Vaulx-en-Velin ve Villeurbanne'den geçtikten sonra iki ağızdan Rhône Nehri'ne akmaktadır. Nehrin Rhône Nehrine karışma noktası, Lyon'daki tarihi Guillotière Köprüsü'nün yakınlarındadır.
Sanayinin gelişmesiyle inşa edilen boyama fabrikaları, tabakhaneler ve diğer yerlerden akan pis suların nehre karışması suyun kalitesini bozmuştur. Ayrıca nehir yatağına inşa edilen barajlar nehirdeki su seviyesini azaltmıştır. Nehir, 6 Nisan 1875'te taşmış ve Lyon'a bağlı 3 komünde sele neden olmuştur. 1881'den beri Lyon'daki kanalizasyonlar Rize Nehri'ne akmaktadır.
Rize Nehri, 1893-1894'te Maisons-Neuves ilçesinde yayılan tifo salgınının kaynağı olmakla suçlanmıştır.
1894'te Jonage Kanalı'nın kazılmasıyla beraber Rize Nehri'nin kuzeyi tamamen emilmiştir. 1896'da Cusset Köprüsü'nün aşağısında nehrin kanalın altından geçmesi sağlanmış, ancak nehir kısa sürede yeniden kurumuştur. Lyon ve Villeurbanne'de sanayinin gelişmesiyle beraber siltasyon hızlanmaktadır. Ayrıca nehir yer altına tünellerine aktarılarak yüzeye yeni yapılar inşa edilmektedir. Nehir günümüzde sadece geçmişten bir hatıra olarak kanalizasyon formunda varlığını sürdürmektedir.
1900'lerin başında peyzaj tasarımcısı Pierre Pionchon'un tasarladığı "Les bords de la Rize" projesi sayesinde nehrin yanındaki yollarda yürümek mümkündür.[1]
Kaynakça
- "La Rize". Le guichet du savoir. 2007. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2012.