Sıçrayan fare

Sıçrayan fare, Avustralya'da yaşayan Notomys cinsine ait 10 türün oluşturduğu kemiricilerin ortak adı. 5 milyon yıl kadar önce Asya'dan Avustralya'ya geçmişlerdir.

Sıçrayan fare
Notomys cervinus
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Rodentia (Kemiriciler)
Üst familya: Muroidae
Familya: Muridae
Alt familya: Murinae
Cins: Notomys
Lesson, 1842
Türler
N. alexis
†N. amplus
N. aquillo
N. cervinus
N. fuscus
†N. longicaudatus
†N. macrotis
N. mitchelli
†N. mordax
†N. sp. (adlandırılmamış)

Bu cinse ait farelerin hepsi kahverengi veya açık kahverengi olup karınları soluk gri veya beyazdır, uzun kuyrukları ve gelişmiş arka ayakları vardır. Avustralya'daki sıçrayan fare türlerinin yarısı Avrupalıların burada kolonileşmesinden sonra yok olmuştur. Bunun başlıca sebebi getirilen kedi ve tilkilerin avlaması ile tavşan ve sığırların daraltığı beslenme alanlarıdır. Sıçrayan farelerin temel besini tohumlardır.

  • Spinifex sıçrayan faresi (Notomys alexis)
  • Türü yok olan Kısa-kuyruklu sıçrayan fare (Notomys amplus) 100 grama varan ağırlıkları ile bu cinsin en iri faresi idi.
  • Kuzey sıçrayan faresi (Notomys aquilo)
  • Açık kahverengi sıçrayan fare (Notomys cervinus) az bitki örtüsünün olduğu kurak arazilerde ve killi Eyre Gölü havzasında yaşar. Küçüktürler ağırlıkları 30 ile 50 g, arasındadır açık renklidir, sokulgandır ve geceleri tohumlarla, böceklerle ve yeşil filizlerle beslenir, su içmeye ihtiyac duymaz. Türü tehlike altındadır.
  • Koyu renkli sıçrayan fare (Notomys fuscus) toplulukları Strzelecki Çölünde az bir varlık sürdürmektedir. Geceleri tohumlarla beslenir ve derin dikey deliklerde yuvalanırlar.
  • Uzun kuyruklu sıçrayan fare (Notomys longicaudatus) türü yok olmuş bir hayvandır. Güney ve orta Avustralya'nin kurak bölgelerine yayılmışlardı. Sert killi topraklara delikler açarlardı. Kuş üzümünü severlerdi ama yerleşimcilerin depolarına zarar veren bir hayvan değildi.

1901'den bu yana yalnızca bir elin parmakları kadar örnek toplanabilmiştir ancak 1977 yılında bir baykuşa ait dışkıda kafatası parcaları bulunmuştur.

  • Koca kulaklı sıçrayan fare (Notomys macrotis)
  • Mitchell sıçrayan faresi (Notomys mitchellii)
  • Darling Downs sıçrayan faresi (Notomys mordax) neredeyse kesinlikle yok olmuş bir türdür sadece Queensland'de Darling Downs adı verilen bir bölgede bir yerde 1840'larda bulunan ve görünüm olarak Mitchell sıçrayan faresine benzeyen bir kafatası sayesinde bilinmektedir. Darling Downs'a sığırların sokulması bölgedeki ekolojik hayatı degiştirmiştir, pek çok diğer türde yok olmuş veya ciddi olarak tehlike altındadır. (Bkz.Cennet papağanı ve Yaminon)
  • Büyük sıçrayan fare (Notomys sp.) türü yok olmuştur. Sadece baykuş dışkılarında bulunan kafataslarindan bilinmektedir. Dışkılardaki kemiklerin yanında bulunan ve sonradan bu kıtaya getirilmiş olan ev faresi kemikleri de yakın zamana kadar hatta 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar bu türun varlığını sürdürdüğune işarettir. Kafatasından anlaşıldığına göre oldukça büyüktü ve 19.yy başında örnekler toplayan doğa bilimcilerin elinden sanş eseri kurtulmuştur. Kemiklerin bulunduğu bölgeden anlaşıldığına göre, bu tür fare kumlu toprak yerine killi toprağı tercih etmiştir. Killi toprakta yaşayan sıçrayan fareler arasında sadece cok azı Avrupalı kolonicilere rağmen hayatını sürdürebildiği de dikkat çekicidir. Bunun sebebi büyuk ihtimalle kumlu çöllerin yok edici ve rakiplere karsı daha güvenli bir sığınma alanı sunmasıdır. Bazı uzmanlar bu fare türünü geniş yanaklı sıçrayan fare olarak adlandırmaktadır.

Kaynakça
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.