Sai Mustafa Çelebi
Osmanlı şair, nakkaş (ressam) ve biyografi yazarı. (d.?-ö.1595, İstanbul) Çocukluk arkadaşı Mimar Sinan'ın biyografisini kaleme aldığı eserler ile tanınmıştır.
Hayatı ve eserleri
Sai Mustafa Çelebi, Osmanlı sarayında eğitilmiştir.Şair ve pek çok binanın kitabe yazarıdır. Tezkiret-ül Bünyan ve Tezkiret-ül Ebniye (Yapılar Kitabı) adlı kitapları Sinan'ın kendi anlatımıyla yazmıştır.[1][2] Eserleri arasında Ravzat-üs Seladin adlı bir tarih kitabı ile bir şiir divanı da yer almaktadır.[3]
Yapılar Kitabı
Sai Mustafa Çelebi tarafından kaleme alınan Tezkiret-ül Bünyan, Tezkiret-ül Ebniye ve Tuhfet-ül Mimarin[4] adlı yazmalar, Aptullah Kuran tarafından 1987 yılında yayımlanmıştır.[5][6]
Mimar Sinan'ın devşirme asıllı olduğu bilgisi de Sai Mustafa Çelebi'nin eserlerine dayandırılır:
Bu değersiz kul , Sultan Selim Han'ın saltanat bahçesinin devşirmesi olup , Kayseri sancağından oğlan devşirilmesine ilk defa o zaman başlanmıştı. Acemi oğlanlar arasından sağlam karakterlilere uygulanan kurallara bağlı olarak kendi isteğimle dülgerliğe seçildim. Ustamın eli altında , tıpkı bir pergel gibi ayağım sabit olarak merkez ve çevreyi gözledim. Sonunda yine tıpkı bir pergel gibi yay çizerek , görgümü artırmak için diyarlar gezmeye istek duydum. Bir zaman padişah hizmetinde Arap ve Acem ülkelerinde gezip tozdum. Her saray kubbesinin tepesinden ve her harabe köşesinden bir şeyler kaparak bilgi, görgümü artırdım. İstanbula dönerek zamanın ileri gelenlerinin hizmetinde çalıştım ve yeniçeri olarak kapıya çıktım. (Tezkiret-ül Bünyan ve Tezkiret-ül Ebniye)
Sai Mustafa Çelebi, Mimar Sinan'a ait 340'ı aşkın yapıyı listelemiştir, üç ayrı yazmada yer alan eser sayısı ise 477'yi bulmaktadır.[5][7]
Kaynakça
- TBMM kütüphanesi Bibliografik kayıt (no: 269170)
- Sai Mustafa Çelebi, Yapılar Kitabı (Tezkiretül Bünyan ve Tezkiretül Ebniye, Mimar Sinan'ın Anıları, tıpkıbasım, çevriyazı, eleştirel basım Hayati Develi, Samih Rifat, Koçbank Y., İstanbul 2002.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2010.
- Topkapı Sarayı Kütüphanesi (Yazma #1461 / 4) tek kopya
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2010.
- Sai Mustafa Çelebi. Mimar Sinan and Tezkiret-ül Bünyan. Edited by Metin Sözen and Suphi Saatçi. Translated by Georgina Özer. Istanbul, 1989. Translation of Tezkiretü'l-Bünyan.
- Kuran, Aptullah. Sinan: The Grand Old Master of Ottoman Architecture. Washington, D.C., and Istanbul, 1987