Sessiz William
Sessiz William ya da I. William Oranj Prensi (24 Nisan 1533- 10 Temmuz 1584), ayrıca yaygın olarak Suskun William (Felemenkçe: Willem de Zwijger) ya da daha sık Oranjlı William (Felemenkçe: Willem van Oranje) olarak tanınır [1]. 1568 de İspanyol Habsburg Hanedanı'na karşı başlayan isyan ve 1648 de Vestfalya Antlaşması ile biten ve Hollanda'nın bağımsızlığını kazandığı Seksen yıl savaşları'nın ilk ve en önemli lideridir. Seksen yıl savaşları sonunda 1648 yılında bugünkü Hollanda'nın temelini oluşturan Birleşik Eyaletler resmi olarak kurulmuştur. Nassau hanedanından Nassau-Dillenburg kontu olarak doğmuştur. 1554'te Oranj prensi olmuş ve böylece Oranj-Nassau hanedanının ve bu yolla Hollanda kraliyet ailesinin kurucusu olmuştur.
I. William | |
---|---|
| |
Oranj Prensi | |
Hüküm süresi | 1544 -1584 |
Önce gelen | René of Châlon |
Utrecht Birliği başkanı Hollanda isyanı lideri | |
Hüküm süresi | 1559 -1584 |
Sonra gelen | Philip William, Prince of Orange |
Eş(leri) |
Anna of Egmond (1551–58) Anna of Saxony (1561–71) Charlotte of Bourbon (1575–82) Louise de Coligny (1583-84) |
Çocukları | 16 |
Hanedan | Orange-Nassau Hanedanı |
Doğum |
24 Nisan 1533 Dillenburg, Nassau, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu şu an Almanya sınırları içinde |
Ölüm |
10 Temmuz 1584 (51 yaşında) Delft, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu (şimdi Hollanda) |
Dini |
Lutheryan (1533–44) Katolik (1544–73) Kalvinist (1573–84) |
Zengin ve dürüst bir kişiliği olan William, başlangıçta İspanya Hollandası'nda Parma'lı Margaret'in yönetiminde görev aldı. Ancak yerel yönetimler yerine merkezileşmenin güçlenmeye başlaması ve İspanyolların Hollanda'lı Protestan'lara eziyetleri sonucu, William yükselen Hollanda direnişine katılarak önceki efendilerine karşı geldi. Direnişi askeri ve siyasi olarak son derece iyi kontrol etti ve Hollanda'lıların İspanyollar karşısındaki mücadelesinde birçok başarıya imza attı. Sonunda İspanyol Kralı II. Filip, 1580 de William'ı kanun dışı ilan etti ve öldürecek olana birçok ödül vadetti. 1584'te, kendisine bir dost gibi yaklaşan ve güvenini kazanan Balthasar Gérarad'ın düzenlediği bir suikast ile öldürüldü.
Son derece dindar yetiştirilmiş olmasına ve kendisi katoliklikten protestanlığa dönmüş olmasına rağmen I William'ın en çok savunduğu konulardan biri din özgürlüğü olmuştur. Günümüzde Hollandalıların ulusal renk olarak kullandığı Portakal rengi onun unvanından gelmektedir.[2][3]
Popüler kültürdeki yeri
Bu gün Hollandalı'ların özellikle futbol karşılaşmalarında çoğunlukla kullandıkları turuncu bayraklar, boyalar I. William'ın oranj lakabından gelir. Şu an Hollanda bayrağında kırmızı ile değiştirilmiş olsa da 80 yıl savaşları sırasında destekçileri ele geçirdikleri şehirlere turuncu bayraklar asarlarmış. Hatta, havuçların bu gün turuncu olmasının nedeninin de William olduğu söylenir. William'ı destekleyen çiftçiler kırmızı, mor ve beyaz havuçlardan turuncu havuçlar elde etmişler. En büyük havuç üreticisi devletlerden biri olan Hollanda havuçları turuncuya dönünce, ticaret yolu ile turuncu havuçlar tüm dünyaya yayılmış.
Kaynakça
- Willian The Taciturn"L.Abelous, translated by J.P. Lacroix, Nelson&Phillips of NewYork, 1872. library of congress [1] catalogued with subject "William I, Prince of Orange (1534-1584)
- Türk ve dünya ünlüleri ansiklopedisi
- T.C. Anadolu Üniv. Yayın no:2727 ORTA-YENİÇAĞ AVR.TAR. s.116 Edit. Prof.Dr. L.KAYAPINAR, Doç.Dr. E.AFYONCU