Shareaza
Shareaza, Gnutella, Gnutella2, eDonkey, BitTorrent, FTP ve HTTP protokollerini ve magnet, ed2k, Piolet ve artık kullanılmayan Gnutella linklerini destekleyen bir peer-to-peer dosya paylaşım programıdır. Türkçe de dahil olmak üzere 27 dil desteği bulunmaktadır. Programın ismi İngilizce'de paylaşmak anlamına gelen "share" fiili ile Binbir Gece Masallarından Şehrazad hayalî karakterinden esinlenilerek oluşturulan bir kelime oyunundan gelmektedir.
 | |
 Shareaza 2.3.1.0 | |
| Geliştirici(ler) | Shareaza Development Team |
|---|---|
| Güncel sürüm | 2.7.9.0 / Ekim 10, 2015 |
| İşletim sistemi | Microsoft Windows |
| Tür | Dosya paylaşımı |
| Lisans | GNU Genel Kamu Lisansı |
| Resmî sitesi | shareaza.sourceforge.net |
| Kod deposu |
 |
Shareaza Haziran 2004 tarihine dek Micheal Stokes adlı bir programcı tarafından geliştirilmekteydi. Bu tarihten itibaren kaynağı açılıp, gönüllü programcılar tarafından geliştirilmekte olan özgür bir yazılımdır.
Tarihçe
Gnutella 2
2002 senesinin sonuna doğru, Micheal Stokes Shareaza yazılımını Gnutella protokülünü temel alan ama buna köklü değişiklikler getiren Guntella2 protokolünü de ekleyerek piyasaya sürmüştür. Diğer Gnutella programcıları ile görüş alışverişine başvurmadan geliştirilmesi nedeniyle eleştirilen bu protokol, "Gnutella2" ismine karşı çıkanlar tarafından "Mike'ın Protokolü" ya da "MP" olarak anılmaktadır. Buna karşın Gnutella2 Adagio, Gnucleus ya da MLDonkey gibi çeşitli dosya paylaşım programları tarafından da desteklenerek belli bir kullanıcı kitlesinde kabul görmüş olup, günümüzde de kullanılmaktadır.
Özgür yazılıma geçiş
1 Haziran 2004 tarihinde Shareaza 2.0, kaynak koduyla birlikte GNU Genel Kamu Lisansı kapsamında kullanıma sunulmuştur. Bu tarihten itibaren Micheal Stokes bu yazılımı geliştirmeyi gönüllü programcılara devrederek katılımına son vermiştir.
Alan adının amaç dışı kullanımı
1 Ocak 2008'den beri kontrolü programcılar tarafından kaybedilen eski site Shareaza'nın otomatik olarak yeni sürümleri kullanıcılara bildirmesini sağlayan özelliğini kullanarak reklam gösteren bir program içeren, kaynağı kapalı ShareazaV4 isimli bir yazılımı özgün Shareaza'nın güncellemesi gibi kullanıcılara önermeye başlamıştır. Bunun sonucunda projenin sitesi SourceForge.net'e geçmek zorunda kalmıştır. Güncellemedeki sorun Shareaza'nın 2.3.1.0 sürümünde giderilmiştir ancak önceki sürümler shareaza.com adresini kullandıkları için hala ShareazaV4'ü güncelleme olarak önermektedirler.
Fransa'daki müzik şirketlerinin temsilcisi La Société Des Producteurs De Phonogrammes En France (SPPF) shareaza.com alanını bu proje için elinde tutan Jonathan Nilson'a karşı hukuki girişimlerde bulunmuştur.
10 Ocak 2008'de, Shareaza.com sitesinin yeni yöneticileri Shareaza isminin ilk olarak 17 Aralık 2007'de kullanıldığını savunarak tescilli marka olarak sahiplenmek için girişimde bulunmuşlardır. Bunun üzerine Shareaza gönüllü geliştiricileri buna karşı çıkmak için yardım ve bağış çağrısında bulunup, kendileri de yasal girişimlerde bulunmaya hazırlanmaktadırlar.
Özellikleri
Paylaşım ağları
Yukarıda belirtildiği gibi Shareaza Gnutella, Gnutella2, eDonkey ve BitTorrent ağlarına bağlanabilmektedir. Buna ek olarak bir dosyayı değişik ağlardan aynı anda indirebilmektedir ki bu, dosya değişik ağlarda mevcutsa daha hızlı indirilmesine olanak tanımaktadır.
Güvenlik filtresi
Shareaza IP, sözcük ve hash filtrelerini okuyabilmektedir. Düzenlemeli ifadeler bu filtrelerin daha etkin kullanmılmalarına olanak vermektedir. Bu filtrelerin temel amacı kullanıcıların umdukları dosyaları elde etmeleri ve kötücül, yanıltıcı ya da kullanıcın tercihine bağlı olarak DRM ile korunan dosyaları indirme oranını düşürmektir. Bu filtrelere bir örnek olarak Shareaza Güvenlik Merkezinin8 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kullanıcılara sunduğu X-Ray Security Filter'i göstermek mümkündür.
Eklentiler
Shareaza eklentileri kabul edecek şekilde tasarlanmış olup, kurulum programı halihazırda temel örnek eklentiler içermektedir. Bu eklentilerin bazıları dosyalardan metadata verilerini elde etmek için ya da çoklu ortam dosyalarını diğer Gnutella2 ağını destekleyen programların indirilme bitmeden okumalarını sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Projeden bağımsız olarak geliştirilen Sharemonkey eklentisi Shareaza'ya hakları saklı bir dosya aranırken veya indirilirken bu dosyanın yasal olarak satın alınmasına olanak veren bağlaçlar ekler.
Diğer özellikleri
Programın grafik arayüzünün neredeyse tümü kullanıcı tarafından değiştirilebilmektedir. Buna renkler ve ikonlar dahildir. Bu görünümlere ait veriler Zip dosyaları olarak saklanırlar, gerekli grafiklerler için .sks dosya uzantısı kullanılmakta olup, bir XML dosyası bu verilerin ne şekilde gösterileceği hakkındaki bilgileri depolar. Kullanıcı arayüzünde kullanılan dillerde bu şekilde XML dosyaları halinde saklanmaktadırlar, farkı dil dosyalarının Zip formatı ile sıkıştırılmamış olmalarıdır. Bu dillerin kolaylıkla, kaynak kodu tekrar derlenmeden değiştirilmelerine olanak verir. Ayrıca Shareaza kullanıcıya üç değişik arayüz derlenmesi sunar: bunların ilki sadeliği ve kullanım kolaylığını amaçlar, ama aynı zamanda kurulumu değiştirme olanaklarını sınırlar. Diğer derlemeler, kullanıcıya daha çok olanak tanıyan ama daha karmaşık olarak algılanabilecek olup sekmelere ve pencerelere dayanır.
Shareaza özgür yazılım olduğundan ana yazılımdan türetilmiş komşu programlar da bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak sadece Gnutella2 ağına bağlanan ShareazaLite ya da bağlanıma ve hataları sınırlamaya önem veren, temel projeden görüş ayrılıkları nedeniyle ayrılan CyberBob rumuzlu geliştirici tarafından sunulan ShareazaPlus programlarını göstermek mümkündür.