Shujing
Shujing veya "Tarih Klasiği" (Çince: 書經/书经; pinyin: Shūjīng) Antik Çin tarihindeki olayları konu alan kayıtların bir derlemesidir. Sıklıkla Shàngshū yani "Saygın Evrak" (尚書/尚书) veya sadece Shū (書/书) yani "Evrak" olarak da anılır. Eserin ismi Batı dillerine farklı şekillerde çevrilmiştir: "Tarih Klasiği", "Evrak Klasiği", "Tarih Kitabı" ve "Evrak Kitabı" gibi.
58 bölüm ve 8 alt bölümden oluşan eserin, 33 bölümünün MÖ 6. yüzyıl asıllı olduğu genel kabul görmüştür. İlk beş bölüm efsanevi çağların tanınmış bazı imparatorlarının, Yao ve Shun gibi, deyişleri ve işlerini konu alırken sonraki dört bölüm Xia Hanedanlığına ayrılır. Bu hanedanlığın tarihselliği, çağdaş tarih bilimince, henüz tam anlamıyla tanımlanamamıştır. Bundan sonraki 17 bölüm Shang Hanedanlığı ve bu hanedanlığın çöküşünü konu alır ki hanedanlığın çöküşünün sebebi olarak, Shang Hanedanlığından olan son hükümdarın baskıcı, zorba ve zalimce bir karaktere sahip olması gösterilir. Son 32 bölümse Zhou Hanedanlığıdan Qin Devleti hükümdarı Dük Mu'ya kadarki zamanı konu alır. Erken dönem Çin düzyazısının örneklerini taşıyan eser, genel olarak Beş Klasikten biri olarak kabul edilir. Büyük ihtimalle Çin'in ilk anlatısı olan Shujing, Herodot'un Historiai isimli eserinden bir yüzyıl kadar önce ortaya çıkmış olabilir. Shangshu'ya yapılan atıflara Hubei'deki Guodian mezarlarından çıkan bambu üzerine yazılı metinlerde rastlanmaktadır ki bunlar MÖ 300 yılına aittir.
Eserin aktarılışı sırasında üç sürüm ortaya çıkmıştır: Yeni Metin, Eski Metin ve sahte Eski Metin.
- İlki, Fu Sheng tarafından Qin Hanedanlığı'nın çöküşü sırasında aktarılmış olan ve 33 bölümden oluşan, özgün metinden 72'den fazla bölümü barındırmayan, Yeni Metin sürümüdür.
- İkinci sürüm ise Prens Liu Yu tarafından bulunan ve MÖ 2. yüzyılın sonlarında aktarılan Eski Metin sürümüdür.
- Üçüncü sürüm ise sahte içerik barındıran ve Mei Ze tarafından MS 4. yüzyılda yeniden keşfedildiği öne sürülerek ortaya çıkan bir Eski Metindir.
Kaynakça ve notlar
Dış bağlantılar
- Shujing'den bazı metinler (İngilizce)