Sille
Sille, Konya ilinin Selçuklu ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
Arkeolojik verilere göre bölgede yerleşimin tarihi Neolitik Çağ'a kadar uzanmaktadır. Yerleşimin isminin kökeni konusunda çeşitli açıklamalar vardır. İlki Yunan mitolojisindeki Silen (Silene)' den geldiğidir. Yine 'Silenos', kaynayıp, coşarak köpürüp akan su, kelimesinden türediği de kabul gören bir açıklamadır.
Roma ve Bizans döneminde, Kudüs yolu üzerinde yer aldığı için önemli bir dini merkez olmuştur. Dünyanın en eski ve en büyük manastırlarından biri olan Ak Manastır ("Hagios Khariton Manastırı", "Deyr-i Eflâtun") burada olup yaklaşık 800 yıl kesintisiz hizmet vermiştir. Ak Manastır Konya'da yaşayan Mevlevi dervişlerince de ziyaret edilmiş ve bahçesinde küçük bir de mescit yaptırılmıştır. Karamanlı Ortodoksların mübadele öncesi yaşadığı yerleşimdir[1].
Selçuklu döneminde olduğu gibi Osmanlılar devrinde de tarihi İpek ve Baharat yolları üzerinde olması nedeniyle önemini hiç yitirmemiştir. Osmanlı kaynaklarında Sudirhemi nahiyesine bağlı Sille karyesi ve sonrasında nahiye merkezi oldu. 1907 tarihli kyıtlarae göre Silleʹnin 13 mahallesinde Müslüman ve Gayrimüslümler birlikte yaşarken, Karataş ve Ak mahallede yalnız Müslüman, Kilise-i Kebir mahallesinde ise yalnızca Hristiyan topluluk yaşamaktaydı. Cumhuriyet öncesinde nüfusu 18.000'e ulaşmıştır. Yerleşimde 1924 nüfus mübadelesine kadar Hristiyan çoğunluk oturmaktaydı. Macar gezgin Bela Horvarth 1913 yılında Anadolu'ya yaptığı gezisinde tuttuğu notlarda o yıllarda Sille'de 60 adet kilisenin ayakta olduğunu yazmıştır.
Köyde yumuşak volkanik kayalara oyulmuş pek çok küçük kilise, Osmanlı mezar taşları ve günümüze kadar gelebilmiş Archangelos Michael kilisesi ziyaret edilebilir. Kilise, ilk Hristiyan Bizans imparatoru Konstantin'in annesi Helena (Ayia Eleni) tarafından Michael Archangelos adına M.S 372'de inşa ettirilmiştir.
1923 yılında yaşanan mübadele esnasında buradaki Hristiyan inancına sahip nüfus Yunanistan'a gönderilirken, Sille'ye de Kozana ve Florina bölgelerinden Müslüman nüfus getirilmiştir.
Özgün yapısı son yıllarda zarar görse de günümüzde köy ve çevresi SİT alanı olarak kabul edilip koruma altındadır.
Coğrafya
Sille, Karabuğa Dağları ile Küçük Gevele (Takkeli Dağ) arasında Sille Çayı'nın açtığı vadide yer alır. Güneydoğusundan Yazır Fayı geçen yerleşimin denizden yüksekliği 1115 metredir. Akarsulara yarılmış plato yüzeyinde bulunan Sille'nin çevresinde Küçük Gevele (1643 m), Büyük Gevele (1709 m), Kaynaka Tepe yer alır. Sille Çayı'nın Konya Ovasına ulaştığı noktada birikinti konisi bulunur[1].
Sille Çayı; K-G doğrultusunda Sille'yi ikiye böler. Çay düzensiz rejime sahiptir. Üzerine sulama ve taşkın koruma amaçlı Sille Barajı inşa edilmiştir. Çevrede kaynak suları bulunur: Şükran Pınarı, Güllü Pınarı, Manastır Pınarı, Tünel Pınarı, Çandıra Pınarı.
Bitki örtüsü; dalık alanda çam ve meşe ormanları, vadide kavak, söğüt ağaçları ve antropojen bozkır hakimdir.
İklimi, yazlar kurak ve sıcak, kışlar kar yağışlı ve sert geçen karasal iklimdir.
Sille Ağızı
Genel olarak İç Anadolu'da Kapadokya, Kayseri ve Karaman köylerinde yaygın şekilde konuşulan bir Türk Ağızıdır.
Sille Taşı
Sille yöresinde çıkan Volkanik ve Andezit özellikleri taşıyan bir taş çeşidi. 2000 derece ısıya dayanıklı olması nedeniyle tuğla ve kiremit fabrikalarında, kireç ocaklarının fırın yapımında kullanılır. Ayrıca yapı taşı olarak da tercih edilir. Yöredeki pek çok eski bina ve Konya camilerinde yaygın olarak kullanılmıştır. Aktif olarak çalışan 27 taş ocağından, yeni inşaat eğilimleri nedeniyle, şu anda sadece 3 adedi üretim yapmaktadır.
Sille Halısı
Sille yöresinde dokunan özel desenleri, kompozisyonları ve kullanılan kök boyaları ile dikkat çeken halı çeşidi. Boyamada kullanılan Cehrî (Rhamnus petiolaris) bitkisinden elde edilen doğal renk en belirgin özelliğidir. Sille Beş göbek halıları en değerli halılardan kabul edilir. Ayrıca halı at eğeri örtüsü sadece Sille'ye mahsustur.
1900'lerde yüzlerle ifade edilen halı tezgâhlarından günümüze sadece birkaç adedi kalmıştır. Yaygın olarak yetiştirilen Cehrî ağaçlarından da çok az sayıda kalmıştır.
Kullanımı
Turistik bir bölge olarak kullanılmaktadır.
Dış bağlantılar
Kaynakça
- Tapur, Tahsin (2009). "Konya'da tarihi bir yerleşim merkezi: Sille". Türk Coğrafya Dergisi. 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2016.