Toxodon

Toxodon (yay diş) geç pliyosen'den pleyistosen devri sonuna dek(3.6 milyon yıl-11.700 arası ) bugünkü Güney Amerika civarında yaşamış soyu tükenen memeli cinsi. Yeni çalışmalarla holosen devri başlarına tarihlenen toxodon fosillerine rastlanmıştır. Toxodontidae ailesi bu cinsle temsil edilir ve bu aile miyosen devri'nde çeşitlenmiştir(23-5.3 milyon yıl önce). Bu cinsin üyeleri yaklaşık 2.75 metre uzunluğunda ve 1.5 metre omuz yüksekliğine sahiptir. bu cins kabaca kısa bir gergedana benzer. Büyük bir kafatası vardır ve başının ucunda geniş nazal açıklıklar bulunur ki, gelişmiş bir koku alma duyusuna işaret edebilir. Kesici ön dişleri, birbirinden ve yanak dişlerinden ayrılmış bir yapıdadır. bulunan fosilleri üzerinden yapılan değerlendirmeye göre masif(ağır) ve dev bir vücudu vardı, ayrıca bu ağır bedeni güçlü ve kısa bacaklar taşımaktaydı. İşlevsel 3 toynaklı ve geniş tabanlı ayakları da vücut ağırlığını dengeli şekilde taşımasına yardım ediyordu, zira en büyük baskı merkez toynağa iletiliyordu. Pleyistosen devri boyunca muhtemelen en yaygın Güney Amerika memelisi toxodondu. bu canlının fosilleri HMS Beagle ile bilimsel sefere çıkan bir doğa bilimci tarafından bulundu ki, bu kişi Charles Darwin'di. Darwin'in bulduğu bu fosil parçalarını Richard Owen tanımladı. Oldukça önemli bir memeli olan toxodon, Avrupalılarca 19. asırdaki evrimsel tartışmaların odağında olmuştur, zira diğer kıtalardaki kuzenlerinden oldukça farklılaşmış bir haldeydi.[1]

Toxodon
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata İnfa şube: Gnathostomata Sınıf: Mammalia Takım: Notoungulata Familya: Toxodontidae Alt familya: Toxodontinae Cins: Toxodon Richard Owen, 1837

Coğrafi Dağılım

Şimdiye dek, paleontologlar toxodonların güney amerika'dan göç etmediğini ve nispeten dar bir coğrafyada yaşadığını düşündüler; ancak Ernest Lundelius ve arkadaşlarının araştırması Teksas'daki Harris County'de izole kalmış bir toxodon dişi bulunduğundan bahseder. Bu toxodon dişi, düşünülenden çok daha geniş alana yayılan bir cinse işaret etmektedir. Kabaca 74 ile 16 bin yıl arasında tarihlenen bu diş mixotoxodon'a da ait olabilir; ama bulunmuş olan bu üstten üçüncü azı dişi şimdilik kuzeye göçün tek delili olmaktadır.[2]

Kaynakça

1. The Editors of Encyclopaedia Britannica, The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Toxodon". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2020.
2. Lundelius, Ernest; ve diğerleri. (2013). "The first occurrence of a toxodont (Mammalia, Notoungulata) in the United States". Journal of Vertebrate Paleontology, 33. ss. 229-232.