Troodon

Troodon (anlamı: yaralayıcı diş), 76-70 milyon yıl önce Geç Kretase döneminde Kuzey Batı Amerika'da yaşadığı varsayılan hepçil bir dinozor cinsi.[1]

Troodon Geç Kretase
Alaska'dan troodon fosili
Bilimsel sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota Âlem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata İnfa şube: Gnathostomata Üst sınıf: Tetrapoda Sınıf: Reptilia Üst takım: Dinosauria Takım: Saurischia Alt takım: Theropoda Familya: Troodontidae Cins: Troodon Leidy, 1856
Türler
T. formosus Leidy, 1856

Keşif

1855 yılında Ferdinand Hayden adlı jeolog tarafından yapılan Kuzey Batı Amerika arazilerindeki bir keşif gezisinde tek bir fosilleşmiş diş bulundu. Hayden bu kalıntıyı arkadaşı Dr. Leidy'e gönderdi. 1856'da Leidy bu dişi inceleyip bir makale yazı ve dişin tarih öncesi büyük bir kertenkeleye ait olduğunu söyledi. Troodon ismini verip bir cins oluşturmuştu. Uzun yıllar sonra dinozor dişi olduğu anlaşıldı ve böylece Troodon Kuzey Amerika'daki ilk bulunan dinozorlardan biri olmuş oldu.[1]

Fiziksel görünüm

2 metre uzunluğunda ve 1 metre boyunda olan bu cins 45–50 kg ağırlığa sahipti. Kuşların evrimsel olarak dinozorlardan geldiğini son çalışmalar sonucu birçok yönden ortaya koyan bilim insanları, Troodonların kuşlarla benzeyen yanlarına da dikkat çekmektedirler. Troodonların kuşlar gibi tüylü olmaları, orta kulak yapılarının kuşlarla benzerlik göstermesi, el bileklerinin kuşların kanatları gibi yanlara hareket etmesi, beyinlerinde kuşlara benzer hava keselerinin olması, yumurtalarının üstüne kuluçkaya yatmaları gibi özellikleri kuşlarla olan ortak yanlarıdır.

Stenonychosaurus skeleton

Bipedal (iki ayak üstünde yürüyen) olan bu kış benzeri dinozor güçlü kuyruğu yardımıyla manevralar yaparak hızlı hareket etmekteydi. Ön kolları uzun ve 3 parmaklıdır ve bir baş parmak barındırırlar. Ayaklarında ise tırpan şeklinde büyük bir parmakları bulunur ki, yakın akraba Dromaeosauria ailesinde de benzer parmak vardır. Güçlü kolları aracılığıyla avlarını yakaladığı tahmin edilmektedir. Vücudunun kalanına göre büyük bir kafatası vardır ki, kuş benzeri bu dinozorun büyük bir beyne sahip olduğuna işaret eder ki, zeki bir dinozor olduğu yönünde tahminler yapılmaktadır. Karşılaştırmalı biyolojiye göre deve kuşu beynine yakın bir beyin büyüklüğü vardır. U şeklindeki kafasının ucundaki küçük burun delikleri, bilhassa göz yapılarına göre oldukça ufaktır ki, avlanmada koku yerine görme duyusuna dayanma ihtimali yüksektir.[1]

Yaşam alanı ve beslenme

Sulak, nehir kıyısı ve ormanlık alanlarda yaşadığını biliyoruz, zira Kuzey Batı Amerika'da geç kretase devrindeki iklim hakkında jeolojik çalışmalar sayesinde bilgi sahibi oluyoruz. Klasik bir Theropod olarak hızlı bir et yiyici olduğu düşünülse de çenesinde çok çeşitli diş yapıları bulunmaktadır. Küçük memeliler, yavru dinozorlar, dinozor yumurtaları ve muhtemelen bitkisel besinlerle beslenmektedir. Omnivor bir canlı olması muhtemeldir. Büyük gözleri kafatasının önüne yerleşmiştir, bu yapı binocular (dürbünsel) bir görüş sunar, ayrıca büyük gözleri sayesinde gece avlanması yapabildiği gibi tahminler yapılmaktadır.[1]

kaynakça

1. Cosson, M.J. (2007). Troodon North American Dinosaurs. Rourke Publishing. ss. 1-24. ISBN 978-1-60044-254-4.