Veri kurtarma
Veri kurtarma veya Data recovery, cep telefonu, bilgisayar, notebook gibi ikincil depolama cihazlarındaki bilgilerin, herhangi bir nedenle bu bilgilere ulaşılamaması durumunda, bilgilerin yeniden ulaşılabilir hale getirilmesini, bir başka deyişle kaybolmuş bilgilerin geri getirilmesini ifade eder.[1]
Bir başka tanım yapacak olursak, herhangi bir taşıyıcı medya üzerine kaydettiğimiz bilgilere ulaşılamaması durumunda, bilgilere yeniden ulaşmamızı sağlayan işlemler bütünüdür. Hemen belirtmemiz gerekir ki; bilgi taşıyıcı medyadan günümüzde sabit disk sürücüleri (HDD'ler), katı hal sürücüsü (SSD), SD kartlar, USB Flash bellekler vb. araçları anlamalıyız.
Bilginin öneminin iyice açığa çıktığı günümüzde, bilgilerin iyi depolanması, iyi saklanması, işlenebilmesi ve beklenmedik kayıp durumlarında yeniden ulaşılabilir kılınması çok önemlidir. Bu doğrultuda, yazılım firmaları, 1980'li yıllardan günümüze dek çözüm arayışlarını sürdürürlerken, donanım firmaları da veri kaybının önlenmesi, ya da veri kaybı sonrası kurtarmanın çok kolay bir hale getirilebilmesi için 80'li yıllardan günümüze, çalışmalarını devam ettirmektedirler.
Veri kaybı sonrası yapılması gerekenler
Çoğu kez dile getirilmesine rağmen anlaşılmayan bir durum olması sebebiyle birkaç cümle ile özetleyecek olursak;
- Veri kaybı yaşanan depolama cihazında veri kaybı yaşandıktan sonra, her tavsiye adı altında verilen şeyi denemek verilerinizi kurtarmayacağı gibi kalıcı veri kayıplarına sebebiyet verebilir. Bu konuda alanında uzman kurumlardan destek alabilirsiniz. Bu tür bir durumdan sonra verilerinizin kurtarılması ciddi maliyetler doğurabilir.
- Veri kurtarılacak ortam eğer mantıksal hasarlı ise öncelikle imajı alınır ve veri kaybı yaşanan diske donanımsal müdahale edilmez.
- Fiziksel hasar olmadıkça veri kaybı yaşanan disk hiçbir şekilde sökülmez. Oluşabilecek sorunlara karşı fiziksel hasarı giderilen diskin imajı alınır ve kurtarma işlemi imaj üzerinden gerçekleştirilir.
- İnternet üzerinden paylaşılan veri kurtarma (Recovery) yazılımları ücretli veya ücretsiz sürümler olmakla birlikte silinen verileri kurtarmak konusunda kullanıcılara destek sağlamaktadır. Fakat bilinmesi gerekir ki yazılımsal olarak yapılan veri kurtarma işlemleri 100% kurtarma garantisi sunmaz. Genellikle virüs saldırısı, yanlışlıkla silme veya SHIFT + DELETE yanlışlıkla kullanılması gibi durumlar nedeniyle veri kurtarma programları kullanılmaktadır.
Bozuk bölümler ve dosya sistemleri, medya hataları
Bazı durumlarda, sabit disk sürücüsündeki veriler bölümleme tablosuna veya dosya sistemine veya (aralıklı) ortam hatalarına bağlı olarak okunamayabilir . Bu vakaların çoğunda, orijinal verilerin en azından bir kısmı, TestDisk gibi özel veri kurtarma yazılımı kullanılarak hasarlı bölüm tablosu veya dosya sistemi onarılarak kurtarılabilir ; dd rescue gibi yazılımlar aralıklı hatalara rağmen medyayı görüntüleyebilir ve bölümleme tablosu veya dosya sistemi hasarı olduğunda görüntü ham verilerini görüntüleyebilir. Bu tür veri kurtarma, özel bir fiziksel ekipman veya plakalara erişim gerektirmediği için sürücü donanımında uzman olmayan kişiler tarafından gerçekleştirilebilir.[2]
Kaynakça
- "Veri kurtarma çözümleri". r3datarecovery. s. İngilizce. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2013.
- "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
Dış bağlantılar
- Curlie'de Data recovery (DMOZ tabanlı)