Yıldız Sağırlar Okulu

Yıldız Sağırlar Okulu, Türkiye'nin sağırlar için eğitim veren ilk resmi okuludur. Geçmişi 1889 yılında açılan Dilsizler Mektebi'ne dayanan okul, günümüzde Fatih Özel Eğitim Meslek Lisesi adıyla İstanbul'un Fatih semtinde eğitim verir[1].

Tarihçe

Okul, II. Abdülhamit devrinde İstanbul'da hizmete giren ilk işitme okulunun devamıdır. Dilsizler Mektebi adlı ilk işitme okulu, 30 Eylül 1889'da II. Abdülhamit'in saltanatı ve Yusuf Kamil Paşa'nın sadrazamlığı sırasında Maarif Nazırı Münif Paşa tarafından Sultanahmet'te açılmıştı[2]. Okulun ilk binası bugün Marmara Üniversitesi rektörlüğü olarak kullanılan yapıdır. İlk müdür, Hamidiye Ticaret Mektebi'nin kurucusu Avusturyalı Ferdinand Grati idi. Okul, Ferdinand Grati'nin bir dilekçesi üzerine açılmıştı. 1891'de ölümünden sonra yerine oğlu Lui Grati; 1896'da Hüseyin Sabri Bey geçti[3]. Hüseyin Sabri Bey'in görevini 1908'de Şükrü Efendi üstlendi [4]. Türkçe öğretmenliğine Türkiye'nin ilk pedagogu Selim Sabit Efendi tayin edildi[5].

Bu okulda, “Osmanlı İşaret Dili”, öğretmenler tarafından sözel dille beraber kullanılıyordu[6]. Eğitim süresi dört yıl olan okulun programında Türkçe, isteyenler için Fransızca, okuma-yazma, İlm-i Hal, Hüsn-ü Hat, İlm-i Hesap, Genel Coğrafya, İlm-i Ahlak ve Jimnastik dersleri vardı[5]. Okulu bitiren öğrencilerin birçoğu matbaalarda mürettip oluyor, bir kısmı da resmi dairelerde konuşulanları işitip anlamadıkları için odacı (hademe) olarak görevlendiriliyorlardı[5].

Dilsizler Mektebi'nin ilk müdürü Grati, 1890 yılında yazdığı yeni bir dilekçe ile görme engellilerin eğitimi için de bir okulun kurulmasını talep etmişti. Bu dilekçenin kabulü üzerine 17 Mart 1891'de Dilsizler Mektebi'ne bağlı bir “Âmâlar Okulu” açıldı[7]. Görme engelli öğrenciler için müzik eğitiminin ön planda olduğu bir müfredat oluşturuldu ve çalgıcı veya hafız olarak yetiştirildiler. Öğrenciler, okula biri sağır, biri âmâ olmak üzere ikili gruplar halinde gidip gelmekte, birbirlerine yardımcı olmaktaydılar. Türkçede “Körler ve sağırlar birbirini ağırlar” sözü, büyük ihtimalle bu uygulamadan gelmiştir[4]. Müzik eğitiminin ilahi ve kasidelerle sınırlandırılması üzerine okulun âmâlar bölümüne ilgi azaldı ve bu bölüm 1897'de kapandı[4].

1911'de Dilsizler Mektebi kapandı. Okulun kapanmasına rağmen Darülaceze bünyesinde sürdürülen derslere[4], 1926 yılında ilgisizlik ve öğrenci azlığından ötürü son verildi.

Okul, 1944 yılında "Sağırlar Tenasüt Cemiyeti" tarafından yeniden Aksaray'da öğrenime sokuldu. Resmi bir okuldan ziyade bir dernek faaliyeti olarak faaliyet gösterdi.

1952 yılında 5822 sayılı kanunla engellilerin eğitimi Milli Eğitim Bakanlığı'nın sorumluluğuna verilince sağırlar okulu ilk defa Mevlanakapı'da resmi olarak faaliyete girdi ve ertesi yıl Milli Eğitim Bakanlığı'na devredildi. Yıldız Sarayı içinde kendisine verilen binaya taşınan okul, “Yıldız Sağırlar Okulu ve Yetiştirme Yurdu” adıyla eğitim öğretimi sürdürdü. İşaret dili kullanılması yasaklanmış olduğundan sözel eğitim verildi.

1983 yılında eski Vatan Mimarlık ve Mühendislik Okulu'nun binasına taşındı. Fatih Sağırlar Okulu adını alan okul, daha sonra Mimar Sinan İşitme Engelliler Anaokulu, İlkokulu ve Sanat Orta Okulu adını aldı. En son olarak ise 1996 yılından itibaren Mimar Sinan İşitme Engelliler İlköğretim Okulu olarak devam etmektedir. Aynı bina içinde Fatih Özel Eğitim Meslek Lisesi adında, işitme engelli öğrencilere eğitim veren bir de meslek lisesi bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. "Fatih Özel Eğitim Meslek Lisesi web sitesi, Erişim tarihi:18.08.2011". 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011.
  2. Türk Dil Kurumu, Türk işaret dili sözlük ve dilbilgisini hazırlıyor, TRT Haber sitesi, 25.12.2010
  3. "Zihinselengeliler.com sitesi, Erişim tarihi:18.08.2011". 18 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011.
  4. "Izı Harika Karakas, An Analysis of Policies Towards The Born Disabled, Victims of Work Accidents and Natural Disasters During the Hamidian Era (1876-1909) , Bogazici Universitesi 2007". 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011.
  5. "Yücel Tanyeri, 1880-1920 Yıllarında Türkiye'de Kulak-Burun-Boğaz'ın Gelişimi , Erişim Tarihi:18.08.2011". 27 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011.
  6. "Nilüfer Özel Öğretim Meslek Lisesi web sitesi, Erişim tarihi:18.08.2011". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011.
  7. "Tuba Kabacaoğlu, 'Altı nokta' ile milyonların gözünü açan adam, Aksion Dergisi, 12.01.2009". 7 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2011.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.