Yazılım tanımlı radyo
Yazılım tanımlı radyo 1991’de John Mittola tarafından radyoların yazılımsal olarak konfigüre ve programlanabileceği düşüncesiyle başlamış olan yeni bir radyo teknolojisi kavramıdır. Dijital radyo birbiriyle haberleşebilen alıcı ve verici ünitelerine sahip kablosuz aygıtlardır. 1895'te ilk radyo vericisinin Guglielmo Marconi tarafından icadından bugüne, tasarım yaklaşımları da değişim göstermiştir. Bu, tüm elemanlarının donanım bileşenlerinden oluştuğu analog radyodan, olabildiğince yazılım tanımlı bileşenlere sahip dijital radyoya giden bir süreç olarak da görülebilir.
Klasik bir radyo sisteminde sinyal indirgeme/yükseltme, modülasyon/demodülasyon, filtreleme ve diğer sinyal şekillendirme işlemleri donanım elemanları üzerinden yapılır. İdeal bir yazılımsal radyoda bu elemanların yerini kullanıcının herhangi bir zamanda değiştirebileceği yani programlanabilir bir sistem alır. Bu alanda çalışan SDRForum, tasarım yaklaşımlarını çeşitli seviyelere ayırmaktadır:
- Seviye 0 – Donanımsal Radyo (HDR): Yazılımsal olarak hiçbir şekilde kontrol edilemeyen donanım bileşenlerine sahip radyodur. Dolayısıyla parametreler, ancak fiziksel bir müdahale ile değiştirilebilir.
- Seviye 1 – Yazılım Kontrollü Radyo (SCR): Bazı temel fonksiyonların (kazanç ayarı, devre elemanlarının genel kontrolü) yazılımsal olarak müdahale edilebilen radyolardır. Sinyal işleme, modülasyon tipi ve frekans bandı değişimi gibi ayarlamalar yine donanmsal olarak yapılır.
- Seviye 2 – Yazılım Tanımlı Radyo (SDR): Bant değişimi, modülasyon/demodülasyon, dar/geniş bant için sinyal işlemeler yazılımsal olarak yapılabilir. Yine de sinyal indirgeme ve yükseltme için RF ön panellere ihtiyaç vardır.
- Seviye 3 – Ideal Yazılım Tanımlı Radyo (ISR): Sinyal işlemenin tamamen yazılımsal olarak yapıldığı ayarlanabilir temel elemanlardan oluşan (Anten, ADC, DAC, Yükselteçler) sistemlerdir.
- Seviye 4 – Üst Seviye Yazılımsal Radyo (USR): İdeal yazılımsal radyonun bir sonraki aşaması denilebilir. Birden fazla frekans bandında aynı anda işlem yapabilir. Günümüzde farklı bant ve protokollerde çalışan cep telefonlarının buna uyarlanmasıyla gerçekleştirilebilir.
Henüz tamamen gerçekleştirilebilmiş ideal bir yazılım tanımlı radyo bulunmamaktadır.
SDR4All
SDR4All, Alcatel-Lucent Chair-Supelec bünyesinde geliştirilmekte olan bir bilişsel telsiz geliştirme kitidir. Telekom alanındaki teorik çalışmaları pratikte test etmek ve uygulamaya dökmek amacıyla yola çıkılmıştır. Aynı isimde geliştirilmekte oldukları yazılım tanımlı radyo aygıtları da bulunmaktadır.[1]
Yazılım tanımlı radyolar
İsim | Tip | Frekans aralığı | Örnekleme oranı | Ayar şekli | Windows? | Linux? | Mac? | Fiyatı (US$) | Web sitesi |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ADAT ADT-200A | Monte edilmiş | 10 kHz – 30 MHz, 160–10 metre (2 m, 4 m, 6 m modülleri plânlanıyor) | ? | Gömülü sistem (PC gerekmez), USB, Uzaktan internet | Evet R-1 & ADAT Commander seçeneği ile | ? | ? | $5,447 US (yakl.Haziran 2012) (5,220.00 CHF) | http://adat.ch/index_e.html 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
Elecraft KX3 | Monte edilmiş veya kit | 0.5 – 30 MHz, 160–6 metre(2 metre bandı seçimlik) | ? | USB veya gömülü sistem (PC gerekmez) | Evet | Evet | Evet | $900 | https://web.archive.org/web/20160719101619/http://www.elecraft.com/KX3/kx3.htm |
FLEX-5000A | Monte edilmiş | 0.01 – 65 MHz | 48, 96, 192 kHz (alıcı-verici) | 1394a Firewire | Evet | Hayır | Hayır | $2800 | https://web.archive.org/web/20120702102617/http://www.flexradio.com/Products.aspx?topic=F5Ka_details |
FLEX-3000 | Monte edilmiş | 0.01 – 65 MHz | 48, 96 kHz (alıcı-verici) | 1394a Firewire | Evet | Hayır | Hayır | $1700 | https://web.archive.org/web/20120919192231/http://flexradio.com/Products.aspx?topic=F3k_features |
FLEX-1500 | Monte edilmiş | 0.01 – 54 MHz | 48 kHz (alıcı-verici) | USB | Evet | Hayır | Hayır | $650 | https://web.archive.org/web/20120919191723/http://flexradio.com/Products.aspx?topic=F1.5k_features |
Bitshark Express RX | Kit | 300 MHz – 4 GHz | 105 MSPS (Sadece RX) | PCIe | Evet | Evet | ? | $4300 | http://www.epiqsolutions.com/express-rx/ |
Matchstiq | Monte edilmiş | 300 MHz – 3.8 GHz | 40 MSPS (RX/TX) | USB | Evet | Evet | Evet | $4500 | http://www.epiqsolutions.com/matchstiq/ |
Perseus | Monte edilmiş | 10 kHz – 40 MHz (87.5 MHz – 108 MHz FM çevirici ile) | 80 MS/s | USB | Evet | Hayır | ? | $1199 | http://www.microtelecom.it/perseus/ |
Pappradio | Monte edilmiş | 150 kHz – 30 MHz (210 MHz harmoniği kullanarak) | harici ADC gerekir(I/Q çıkışı) | USB | Evet | Evet | ? | $85 | http://pappradio.de/ http://code.google.com/p/libpappradio/ |
Soft66AD / Soft66ADD / Soft66LC | Monte edilmiş | 2.5 – 30 MHz (70 MHz Soft66ADD ile) | harici ADC gerekir(I/Q çıkışı) | USB | Evet | Gayrıresmî | ? | $18 | http://zao.jp/radio/soft66ad/ |
FUNcube Dongle | Monte edilmiş | 64 – 1700 MHz | 96 kHz | USB | Evet | Evet | Evet | $160 | http://www.funcubedongle.com/ |
FiFi-SDR | Monte edilmiş | 200 kHz – 30 MHz | 96 kHz (Seskartı entegre edilmiş) | USB | Evet | Evet | ? | ? | http://o28.sischa.net/fifisdr/trac |
SDR-IQ | PLUG-N-PLAY | 0.1 kHz – 30 MHz | 66.666 MHz | USB | Evet | Evet | Evet | $525 | http://www.rfspace.com/RFSPACE/SDR-IQ.html |
SDR-IP | PLUG-N-PLAY | 0.1 kHz – 34 MHz | 80.0 MHz | ETHERNET | Evet | Evet | Evet | $2999 | http://www.rfspace.com/RFSPACE/SDR-IP.html |
NetSDR | PLUG-N-PLAY | 0.1 kHz – 34 MHz | 80.0 MHz | ETHERNET | Evet | Evet | Evet | $1450 | https://web.archive.org/web/20180113134413/http://rfspace.com/RFSPACE/NetSDR.html |
SDR-1 | Monte edilmiş ve kit | 530 kHz – 30 MHz | ? | USB | Evet | Hayır | Hayır | $200 | https://web.archive.org/web/20111110012726/http://www.electronicsisfun.com/sdr-1/ |
Elektor SDR | Monte edilmiş ve kit | 30 kHz – 30 MHz | Soundcard ADC: 48, 96, 192 kHz | USB | Evet | Evet | Evet | $145 | http://www.elektor.com/magazines/2007/may/software-defined-radio.91527.lynkx |
Elektor AVR SDR | Monte edilmiş ve kit | ? | ? | ? | ? | ? | ? | $160 | https://web.archive.org/web/20120731070744/http://www.elektor.com/magazines/2012/march/avr-software-defined-radio-(1).2084135.lynkx |
DRB 30 | Monte edilmiş | 30 kHz – 30 MHz | harici ADC gerekir(I/Q çıkışı) | LPT paralel port | XP'ye kadar | ? | ? | $390 | http://www.nti-online.de/edirabox.htm |
LD-1B | Monte edilmiş | 100 kHz – 30 MHz | harici ADC gerekir(I/Q çıkışı) | USB | Evet | ? | ? | $285 | http://www.lazydogengineering.com/LD-1B_SDR.html 28 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |
Phi | Monte edilmiş PCIe kart | 100 kHz – 4 GHz | Up to 200 MHz | PCI Express x4 | Hayır | Evet | Hayır | $750 | https://web.archive.org/web/20120817052323/http://pervices.com/support.html |
PM-SDR | Monte edilmiş | 100 kHz - 50 MHz (harmoniği kullanarak 165 MHz'e kadar ) | harici ADC gerekir(I/Q çıkışı) | USB | Evet | Evet | ? | $220 | http://www.iw3aut.altervista.org/ |
QS1R | Monte edilmiş | 10 kHz – 62.5Mhz (imaj/alias kullanarak 500 MHz'e kadar ) | 130 MHz | USB | Evet | Planned | Planned | $900 | http://www.srl-llc.com/ |
Kanga Finningley | kit | 3.750 MHz +/- 48 kHz | harici ADC gerekir(I/Q çıkışı) | None | Evet | Evet | Evet | $25 | https://web.archive.org/web/20120322165729/http://www.kanga-products.co.uk/index.php/products/finningley-80m-sdr |
WinRadio WR-G31DCC | Monte edilmiş | 9 kHz – 50 MHz | 100 MSPS | USB | Evet | Hayır | Hayır | $950 | http://www.winradio.com/home/g31ddc.htm |
UHFSDR | kit | 1.75 MHz – 700 MHz Tx/Rx | Harici ses kartı gerekir (I/Q giriş/çıkış) | LPT paralel port veya USB/W QRP2000/UBW/UBW32 | N\A | N\A | N\A | $40 | http://wb6dhw.com/For_Sale.html#UHFSDR |
USRP1 | Çevirici ile 4 GHz'e kadar | 64MSPS (rcv) 128MSPS(trx) | USB 2.0 | Evet | Evet | ? | $700 | http://www.ettus.com/products | |
USRP2 | Çevirici ile 4 GHz'e kadar | 100MSPS (rcv) 400MSPS(trx) | Gigabit Ethernet | Evet | Evet | ? | $1500 | http://www.ettus.com/products | |
SDR MK1.5 'Andrus' | Monte edilmiş, Açık kaynak tasarım | 5 kHz – 31 MHz (1.7 GHz çevirici seçimlik) | 64MSPS | USB 2.0, 10/100 Ethernet | Evet | Evet | Evet | ? | http://uvb-76.net/p/sdr-mk15-andrus.html |
Hunter SDR | Kit | 2.5 – 30 MHz (1-30 MHz typ.) | harici ADC gerekir(I/Q çıkışı) | USB | Evet | Hayır | Hayır | ? | https://web.archive.org/web/20170911231903/http://radiokits.co.uk/ |
SDR-4 | Monte edilmiş | 0.85 MHz – 30 MHz | 48 kHz (kendi ses kartı var) | USB x 2 | Evet | Evet | Evet | $260 | http://www.crosscountrywireless.net/sdr-4.htm |
Cross Country Wireless SDR receiver v3 | Monte edilmiş | 40/30 m, 20 m, 600 m or 455 kHz versions | harici ADC gerekir(I/Q çıkışı) | Kristal kontrollü 2 kanal | Evet | Evet | Evet | $80 | http://www.crosscountrywireless.net/sdr_receiver.htm |
Realtek RTL2832U DVB-T tuner | Monte edilmiş ve özel sürücüsü var | 64 – 1700 MHz (bu değerlerin dışında hassasiyet düşer fakat 0 – 2100 MHz'e kadar çalışır) | 1 MHz (3 MHz'e kadar fakat örnekleme düşer) | USB | Evet | Evet | Evet | $11–$20 | http://sdr.osmocom.org/trac/wiki/rtl-sdr http://www.rtlsdr.com/ |
SoftRock-40 | kit | 40m | 48 kHz | USB | Evet | Evet | Evet | $21 | http://kb9yig.com/, http://www.amqrp.org/kits/softrock40/ |
SoftRock RX Ensemble II | kit | LF, 180 kHz through 3.0 MHz, HF için, 1.8 MHz ilâ 30 MHz | 192 kHz | USB | Evet | Evet | Evet | $67 | http://kb9yig.com/, http://www.wb5rvz.com/sdr/ensemblerx/ |
Mercury | Monte edilmiş | 0.1 – 55 MHz | 122.88 MSPS | USB (via Ozy) or Ethernet (via Metis) | Evet | Evet | Evet | $469 | http://tapr.org/kits_merc.html |
RDP-100 | Monte edilmiş | RX - DC to 125 MHz; TX - DC to 200 MHz | RX - 250 MSPS; TX - 800 MSPS | Gömülü sistem | Hayır | Hayır | Hayır | ? | https://web.archive.org/web/20120824032910/http://www.solenet.net/products/software-defined-radio-platform.html |
X-RAD | Monte edilmiş | RX - 950 MHz to 1450 MHz; TX - 875 MHz to 1525 MHz | RX - 1.6 GSPS; TX - 3.2 GSPS | PCIe | Evet | Hayır | Hayır | ? | https://web.archive.org/web/20120825021854/http://www.solenet.net/products/xrad-info.html |
Kaynakça
- SDR4ALL 4 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Software defined radios ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- SDR4ALL
- GNURadio4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.