Yuvarlak solucanlar
Yuvarlak solucanlar (İpliksisolucanlar) ya da Nematodlar, yuvarlak yapıda, sayıca Dünya üzerinde en fazla bulunan omurgasız hayvan şubesidir.
| Yuvarlak solucanlar | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||
| ||||
| ||||
Hayvan ve bitkilerde önemli zararlara neden olan birçok türü vardır. Yalancısölomları bulunur. Vücutları uzamış, silindirik, bilateral simetrilidir.
Dünya üzerinde çok değişik yaşam yerlerine uyum sağlamışlardır. Bazıları serbest, bazıları parazitik yaşar. Marin nematodları, hayvan parazitleri, insan parazitleri, karasal nematodlar olarak gruplandırılırlar.
Yuvarlak solucanlar, anatomik ve morfolojik olarak basit yapılı canlılardır. Boyları 0,25 mm – 3 mm, çapları 1-20 µ arasında değişir. Yüksek yapılı hayvansal organizmaların sahip olduğu bazı sistemlere sahip değildirler. Ör. solunum, dolaşım ve iskelet sistemi yoktur. Sinir ve boşaltım sistemleri ise çok basit yapılı hücre gruplarından oluşmuştur. En gelişkin sistemleri sindirim ve üreme sistemidir.
Üreme
Üreme (eşeysiz) olmakla beraber birçok türde besin konukçu varlığı ve çevre şartlarının uygun olduğu zamanlarda üreme partenogenetik (döllemsiz) olarak dişinin dişi birey içeren yumurta bırakması şeklinde olur. Böylece kısa sürede popülasyonları artar. Erkekler popülasyon içinde çok düşük oranda bulunurlar ve çevre şartlarının iyileşmesiyle dayanıklı yumurtaların oluşmasını sağlarlar.
Beslenme
Bitki parazitleri, bitkilerin kılcal köklerinde ve kök-büyüme konisi (uç kısmı)nde styletlerini doku içerisine batırarak buradan bitki öz suyunu emerler. Nematod türüne ve yoğunluğuna bağlı olarak bitkilerde gelişme geriliği, solgunluk ve verimde azalmaya neden olurlar. Endoparazit, yarı-endo parazit ve ektoparazit olarak beslenirler. En zararlı grup, kök sistemine en çok zarar veren endoparazitlerdir Örn. kök-ur nemat p pspatates yer.
Mücadele
- Kültürel: Temiz toprak ve temiz üretim materyali en önemli kültürel önlemlerdir.
- Fiziksel: Bulaşık toprakların yaz aylarında 4-6 hafta solarizasyona tabi tutulması.
- Biyolojik: Henüz çok etkin bir biyolojik mücadele yöntemi uygulanmamaktadır.
- Kimyasal: Ekim öncesi ve ekim sonrası dönemde uygun olan nematisidlerden birinin kullanılması, bazen birden fazla uygulanmasıyla nematodların popülasyonları düşürülür. Kemikleri yoktur