Zazana
Susiana[1] veya Zazana[2] (Eski Farsça: Zāzāna), Babil dilinde Zazannu[3][4] veya Susa yazıtlarına göre Zazzan[4] I. Darius'ın Behistun Yazıtında ve Herodot'un Tarih adlı eserinde de ismi geçen şehir, kasaba ya da bölgenin adı.[2]
Ahameniş kralı I. Darius'un Yeni Babil fethinden sonra bölgede isyanlar çıktı. Ainaira'nın oğlu Nidinta-Bel adında biri, Yeni Babil'in son kralı Nabonidus'un oğlu olduğunu iddia ederek Babil kralı III. Nebukadnezar olarak isyana başlamıştı. 13 Aralık MÖ 522 tarihinde Dicle kenarında meydana gelen bir muharebede I. Darius III. Nebkadnezar'ı yendi, beş gün sonra Fırat kenarında Zazana yakınında tekrar yendi. III. Nebkadnezar Babil'e doğru kaçtıysa da orada tutuklanıp idam edildi.[2][3]
Uluslararası Zaza Tarihi ve Kültürü Sempozyumun'da "Zazana" hakkında: "Taş yazıtının 20. Şiiri’nin hemen başında Zazana diye bir yerin adı geçmektedir. Bu eski farsça yazıtta Zazana yukarı Fırat Havzası bölgesi olarak tanımlamak için kullanmaktadır. Bu bölge günümüzde Zazalar’ın yaşadığı yerleşke alanlarıdır." denilmiştir.
Zazana, Fırat nehri üzerinde Babil yakınlarında bir şehirdir.[4] Behistun yazıtlarına göre, I. Darius İran'ın güneyindeki bugünkü Huzistan eyaletinde Basra körfezine yakın bir yerde bulunan Susa şehrinden Babil'e doğru giderken Zazana şehrinden bahsediliyor.[5]
Kaynakça
- http://www.zazaki.de/zazakide/s-cengiz/dersim-zaza-tarihi-I.htm
- The first battle took place by the Tigris on 13 December 522. Five days later Darius won a second victory in the area of Zazana on the Euphrates., (Babylonia I: History of Babylonia in the Median and Achaemenid periods 17 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopædia Iranica).
- G. P. Goold, Harvard Studies in Classical Philology, 1 Ocak 1972, Harvard University Press, ISBN 978-0-674-37922-0, 112-113.
- "Zazana, city on the Euphrates, near Babylon. Pers.: ZâZâna, Col. I., 92. SUS.: (det.) Zazzan, Col. I., 73. Bab. : (aln) Za-za-an-nu, 1. 36. Zazannu, Zazzan, see Zazanu (Bab. and Sus.)" The sculptures and inscription of Darius the Great on the Rock of Behistûn in Persia: a new collation of the Persian, Susian and Babylonian texts. Oxford University Press, Amen Corner, London 1907.
- "King Darius says: After that I marched against Babylon. But before I reached Babylon, that Nidintu-Bêl, who called himself Nebuchadnezzar, came with a host and offered battle at a city called Zâzâna, on the Euphrates. Then we joined battle. Ahuramazda brought me help; by the grace of Ahuramazda did I utterly overthrow the host of Nidintu-Bêl. The enemy fled into the water; the water carried them away. On the second day of the month Anâmaka [18 December 522] we joined battle." Zaza tarihi 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Behistun inscription (translation I) 24 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.