Çitaklar
Çitaklar (Bulgarca, Makedonca: Читаци Çitatsi), Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve Kosova'ya yerli olan, ancak Balkan göçleri neticesinde Türkiye'ye kitlesel olarak göç etmiş Güney Slav kökenli Müslüman bir halktır. [1][2][3]
Çitak tanımının etimolojisi
Balkanlarda yaşayan bir kısım yerli halka “Çitak” adı verilmiştir. En yaygın teoriye göre Çitaklar, diğer yerli Hristiyan unsurlardan ayırt edilebilmek için evlerinin çitlerini kireçle beyaza boyarmışlar. Bu nedenden dolayı “çiti-ak” anlamına gelen “Çitak” ismiyle anılmaya başlanmıştırlar. [4]
Kosova Çitakları
Kosova'da yaşayan Çitaklar, Osmanlı zamanında İslam'a geçmiş Güney Slav kökenli etnik Sırplardır. Kosova'nın Yukarı Morava vadisinde yaşıyorlar ve anadilleri olan Sırpça'nın yanı sıra Arnavutça da konuşuyorlar.[1]
Kuzey Makedonya Çitakları
Kuzey Makedonya'da yaşayan Çitaklar, Osmanlı döneminde İslam'ı kabul etmiş Güney Slav kökenli etnik Makedonlardır. Kuzey Makedonya'da yaşayan Çitakların bir grubu Kuzey Makedonya'nın doğusundaki Aktaş (Plaçkovitsa) dağının güneyi ile Vardar Nehri'nin doğusundaki bölgenin arasında bulunan ovalarda yaşıyorlar ve Türkçe konuşuyorlar. İkinci grubu ise Kuzey Makedonya'nın batısındaki Kırçova ve Polog bölgelerinde yaşıyor ve anadilleri olan Makedonca'nın yanı sıra Arnavutça da konuşuyorlar.[1][2]
Bulgaristan Çitakları
Bulgaristan'da yaşayan Çitaklar, Osmanlı zamanında İslam'a geçmiş Güney Slav kökenli etnik Bulgarlardır. Kuzeydoğu Bulgaristan'ın Gerlova ve Karnobat bölgelerinde yaşıyorlar ve Türkçe konuşuyorlar.[2]
Çitak-Pomak-Torbeş bağlantısı
Tıpkı Çitaklar gibi Güney Slav kökenli olan Pomaklar ve Torbeşler stratejik öneme sahip olan dağlık bölgelerin yerli sakinleridir ve diğer Güney Slav kökenli Bulgarlar ve Makedonlar tarafından çevrili yaşadıklarından dolayı Osmanlı zamanında İslam'a geçmelerine rağmen anadillerini muhafaza edebilmişlerdir.
Osmanlıların ana geçitlerindeki ovalık bölgelerde dindaşları olan Türklerin ve ya Arnavutların arasında yaşayan Müslüman Slavlar ise Bulgaristan ve Kuzey Makedonya'nın belirli kesimlerinde yaşayan bir kısım Çitaklarda söz konusu olduğu gibi anadillerini kaybedip Türkleşmiş veya Arnavutlaşmışlardır.[1][2]
Kaynakça
- "Čitaci. Hrvatska enciklopedija (Hırvatça)". 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Научна експедиция в Македония и Поморавието, 1916 г. (Bulgarca)". 13 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Yugoslavya-Makedonya" Topraklarından Türkiye'ye Göçler ve Nedenleri" (PDF). 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- "ÇITAKLAR". 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.