Arnavutça

Arnavutça (gjuha shqipe, gûha şkîpe veya cuha şçipe), Arnavutların konuştuğu dil. Hint-Avrupa dil ailesi içinde özgün bükümlü ve eklemeli bir dildir.

Arnavutça
shqip
Bölge	Balkanlar
Etnisite	Arnavutlar
Konuşan sayısı	7.436.990  (2007)[1]
Dil ailesi	Hint-Avrupa İllür Dilleri Arnavutça
Diyalektler	Arbreşçe Arvanitika Geg Tosk
Yazı sistemi	Latin (Arnavut Alfabesi)
Resmî durumu
Resmî dil	Arnavutluk  Kosova  Kuzey Makedonya
Onaylanmış azınlık dili	İtalya  Karadağ  Bulgaristan  Romanya  Sırbistan
Dil kodları
ISO 639-1	sq
ISO 639-2	alb (B) sqi (T)
ISO 639-3	sqi – kapsayıcı kod Bireysel kodlar: aae – Arbereşçe aat – Arvanitika aln – Gheg als – Tosk
Arnavutça'nın diyalektleri
Arnavutça'nın konuşulduğu bölgeler.

Roma'nın 5. yüzyılda Gotlarca yıkılması sonrasındaki İllirya bölgesindeki Slav işgali sonucu Slav dilleri ile yakınlaşan Arnavutçaya 1000 yıldan fazla Doğu Roma (Bizans) yönetimi sonucu Yunanca ve ayrıca 432 yıl süren Osmanlı yönetimi sonucu Türkçe ve Arapça kelimeler de girmiştir. Ancak en çok etkilendiği dil Orta Çağ boyunca yönetiminde bulunduğu Venedik sebebiyle Latincedir.Arnavutça'nın fonetik yapısı, Almanca, İtalyanca, Rusça, Fransızca ve Yunanca'nın karışımından oluşan bir yapıya sahiptir.

Günümüz modern Arnavutçasında Latince kökenli sözcüklerin sayısı giderek artmaktadır. Modern Arnavutça, ulusal Arnavut eğitim politikası gereğince Osmanlı döneminde Türkçe ve Arapçadan geçen sözcüklerden neredeyse tamamen arındırılmıştır.

Bill Bryson'e göre Arnavutça'daki sözcüklerin %8 'i Arnavutça kökenlidir.[2]

Birkaç Arnavutça kelime ve cümle

Arnavutça konuşulan bölgeler

Arnavutça	Türkçe
Shqipëri, Shqipëria	Arnavutluk
shqiptar	Arnavut (Kartalın Oğlu)
shqip	Arnavutça
shqipe , shqiponjë	Kartal (Arnavut bayrağına verilen isim)
zemër	Kalp
Si quheni?	Adınız ne?
Si jeni?	Nasılsınız?
Kush jeni ju?	Kimsiniz?
Ku je ti?	Neredesin?
Si shkojnë punët?	İşleriniz nasıl?
Sa është ora?	Saat kaç?
Sa vjeç jeni?	Kaç yaşındasınız?
nuse	gelin
dhëndër	damat
dua	seviyorum
kërkoj	arıyorum
ujë	su
bukë	ekmek
faleminderit	teşekkürler
të lutem	lütfen
nënë	anne
djalë	erkek evlat
motër	kız kardeş
vëlla	erkek kardeş
mish	et
shkollë	okul
shumë mirë	çok iyi
mirëdita	iyi günler
mirëmbrëma	iyi akşamlar
natën e mirë	iyi geceler
A je mirë?	İyi misin?
Ku po shkon?	Nereye gidiyorsun?
shpejt	çabuk
shi	yağmur
sayılar (1–10, 100, 1000)
një	bir
dy	iki
tre	üç
katër	dört
pesë	beş
gjashtë	altı
shtatë	yedi
tetë	sekiz
nëntë	dokuz
dhjetë	on
njëqind	yüz
njëmijë	bin

Dış bağlantılar

• Arnavutça-Türkçe Sözlük6 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Arnavutça'nın kolları28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

1. "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2013.
2. Bryson, Bill (1990). Mother Tongue (İngilizce). Penguin Books. ss. s. 75. ISBN 0-140-14305-X.