Örü memesi

Örü memesi[1] ya da ağ memesi[2] (İngilizce spinneret), örümceklerin ipek üreten organlarıdır. Vücutlarının son bölümü olan abdomenin (karnın) alt ve üst kısımlarında genelde 6 adet (3 çift) olurken, bazı türlerinde 2, 4 ya da 7 adettir. Topu topu 87 türden oluşan Mesothelae alt takımında 4 çift (bazılarında 1 çift) olan örü memeleri karnın alt ortasında yer alırken, 2600 türden oluşan Mygalomorphae ile 37000 türden oluşan Araneomorphae alt takımlarında ise 1, 2 ya da 3 çift olup karnın arkasında yer alır. İpek böceği gibi bazı böcek larvalarının ipek üreten organları da aynı adla anılır.

21. ipek bezleri
22. örü memesi
Dişi Argiope bruennichi örümceğinde örü memesi ve çıkmakta olan ipeği
Araneus diadematus örümceğinde iki örü memesinden çıkan ipekler iplik hâlinde tek parça olarak birleşir
Gnaphosidae familyasında örü memeleri (Herpyllus ecclesiasticus)

Örü memeleri içinde çok sayıda kılcal tüp bulunur ve bu tüpler, iç kısımda bulunan ipek bezleri ile bağlantılıdır. Salgılanan ipek, bu kılcal tüpler aracılığıyla dışarı verilir. Sıvı halde salgılanan ve birbirleriyle temas ettiği anda polimerize olarak katı iplik halini alan ipeğin, boyunun yaklaşık 4 katı kadar uzama kapasitesi vardır. İpek salgısı, ağ örmede, yuva yapılmasında, kokon adı verilen ve yumurtaların içinde geliştiği yapının oluşturulmasında, sperm keselerinin yapımında ve bazı diğer işlemlerde kullanılır. Ağ yapımı, familyalara göre farklılık gösterir.

Lycosidae familyasından kurt örümcekleri yumurta keselerini örü memelerine yapışık olarak taşırlar.

Aphonopelma seemanni adlı tarantula türünde ipek üreten organ karında değil ayaklar üzerindedir ve bu durum örü memelerinin evrimi üzerine sorulara sebep olur.[3]

Kaynakça
  1. "TÜBİTAK Bilim ve Teknik dergisi, Canlılar Dünyası". 7 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011.
  2. Zafer Sancak, Doğu Karadeniz Bölgesi örümceklerinin (Araneae) sistematik ve faunistik açıdan incelenmesi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, yüksek lisans tezi, Aralık 2007
  3. Gorb, SN; Niederegger S, Hayashi CY, Summers AP, Votsch W, Walther P, "Bio materials: silk-like secretion from tarantula feet". Nature 443 (7110): 407ı
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.