İşgal Almanyası
İşgal Almanyası, Almanya'nın II. Dünya Savaşı sonrasında Müttefik Devletlerce kontrol edildiği döneme denir. Amerikan, İngiliz, Sovyet ve Fransız güçlerinden müteşekkil Müttefik Tetkik Yönetimi, 1945'ten 1949'a değin ülkeyi idare etti.
Müttefik işgali altındaki Almanya Müttefik Tetkik Yönetimi | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1945-1949 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Almanya'nın taksimi. | |||||||||||||||
Berlin'in taksimi. | |||||||||||||||
Başkent |
Berlin (de jure) Frankfurt (Amerikan bölgesi) Bad Oeynhausen (İngiliz bölgesi) Baden-Baden (Fransız bölgesi) Doğu Berlin (Sovyet bölgesi) | ||||||||||||||
Hükûmet | İşgal yönetimi | ||||||||||||||
Valiler (1945) | |||||||||||||||
• Amerikan bölgesi | Dwight Eisenhower | ||||||||||||||
• İngiliz bölgesi | Bernard Montgomery | ||||||||||||||
• Fransız bölgesi | Lattre de Tassigny | ||||||||||||||
• Sovyet bölgesi | Georgi Jukov | ||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
• Kuruluşu | 1945 | ||||||||||||||
• Almanya'nın teslimiyeti | 8 Mayıs 1945 | ||||||||||||||
• Tetkik Yönetimi'nin kuruluşu | 5 Temmuz 1945 | ||||||||||||||
• Batı Almanya'nın kuruluşu | 23 Mayıs 1949 | ||||||||||||||
• Doğu Almanya'nın kuruluşu | 7 Ekim 1949 | ||||||||||||||
• Dağılışı | 1949 | ||||||||||||||
Para birimi |
6 para birimi
| ||||||||||||||
| |||||||||||||||
a Amerikan, İngiliz ve Fransız idaresindeki bölgelerde ve Batı Berlin'de kullanıldı. b Sovyet idaresindeki bölgede ve Doğu Berlin'de kullanıldı. |
Almanya'nın İşgali
1945 yılının ilk aylarında İngilizler, Kanadalılar, Amerikalılar ve Fransızlar Ren'i geçerek Batı ve Güney Almanya'yı işgal ettiler. Sovyet ordusu ise Polonya, Macaristan ve Çekoslovakya üzerinden Berlin'e girdi. 16 Nisan ile 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında süren çetin bir savaştan sonra Berlin düştü. Bu sırada Adolf Hitler intihar etti. Bundan birkaç gün sonra, 8 Mayıs 1945'te, Fransa'daki Alman ordusu General Dwight Eisenhower'a teslim oldu.
Almanya'nın tümü Müttefiklerce işgal edilmişti. İngilizler Ren bölgesini, Hannover, Schleswig-Holstein ve Hamburg'u; Amerikalılar Orta ve Güney Almanya ile Bremen'i; Fransızlar Saarland ve Yukarı Ren'i; Sovyet kuvvetleri Elbe'nin doğusunu ve Königsberg'i (günümüzde Kaliningrad); Polonyalılar, Doğu Prusya'nın geriye kalan bölümünü, Pomeranya'yı, Brandenburg'u ve Oder ile Neisse ırmaklarının doğusunda kalan eyaletleri işgal ettiler.
ABD, Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği'nin 17 Temmuz ile 2 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki Potsdam Konferansı'nda aldıkları karara göre Almanya tek bir ülke gibi yönetilecekti. Ama bu karar hiçbir zaman uygulamaya geçmedi ve Müttefikler'in her biri işgal altındaki bölgeyi kendi kurallarınca yönetti.
Birleşik Krallık, ABD ve Fransa ile Sovyetler Birliği arasındaki görüş farklılıkları giderek keskinleşmeye başladı. Sonunda birlikte çalışma olanağı ortadan kalktı. Almanya doğu ve batı olmak üzere ikiye bölündü. Berlin'in bir bölümü Sovyet bölgesinde kaldı.
- Trafik kontrolünden sorumlu bir Sovyet askeri ile RAF mensubu iki İngiliz subay.
İki Alman Cumhuriyeti
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya büyük bir yıkıma uğramıştı. Milyonlarca insan açlıktan kırılıyor ve evsiz kalan milyonlarca Alman derme çatma yerlerde, yıkıntılar arasında yaşamaya çalışıyordu. Fabrikaların çoğu yerle bir olmuştu. Ayakta kalanlar da yakıtsızlıktan ya da hammadde yokluğundan çalışamıyordu. Bunları dışarıdan almak için para da yoktu. Pek çok köprü, lokomotif, kamyon yok edilmiş, demiryolları kullanılamaz hale gelmişti. Sonuç ise yoğun işsizlikti. Müttefikler bu sorunlarla uğraşırken Haziran 1948'de aralarında yeni bir bunalım çıktı. Sovyetler Birliği, Berlin ile Batı Almanya arasındaki ulaşımı kesti. Bunun üzerine Birleşik Krallık ve ABD, Berlin kentinin yiyecek ve öteki gereksinimlerini dokuz ay boyunca havayoluyla karşıladılar.
Bu sırada ABD, Birleşik Krallık ve Fransa yeni bir Alman hükûmeti oluşturma çalışmalarına başladılar. Batı Almanya'nın federal bir cumhuriyet olması kararlaştırıldı. Ağustos 1949 seçimlerinin ardından yeni parlamento Bonn kentinde çalışmaya başladı. Konrad Adenauer, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin ilk şansölyesi oldu.
Sovyetler Birliği de Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulmasına önayak oldu. 1954'te ABD, Birleşik Krallık ve Fransa, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin işgaline bir yıl içinde son verilmesini ve ülkenin bir savunma iş birliği antlaşması olan Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne (NATO) üye olmasını kararlaştırdılar. Aynı yıl Sovyetler de Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olduğunu açıkladı.
Nazizmden Arındırma Süreci
Müttefikler Almanya'nın işgali boyunca nasyonal sosyalizmin tüm izlerinin ülkeden silinmesi için çalışmalarda bulundu. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi bir suç örgütü ilan edildi ve yeniden kurulması yasaklandı. Nasyonal sosyalizmi simgeleyen her şey kaldırıldı, gamalı haç "yasaklı simge" olarak nitelendi. Nazi iktidarı boyunca kullanılmış olan bayrak kaldırılarak yerine günümüzde de hâlen kullanılan siyah-kırmızı-altın renklerden oluşan bayrak yürürlüğe kondu. Hitler'in ismini taşıyan yüzlerce sokak tabelası kaldırıldı ve bu sokakların isimleri değiştirildi. Devlet mekanizmasının temelini oluşturan "Reich", yani "İmparatorluk" kavramı kaldırıldı. Müttefik askerleri Alman halkına toplama kamplarını gezdirerek öldürülen Yahudilerin cesetlerini gösterdiler. Bu ve buna benzer çalışmalar, Alman toplumunun fikirsel anlamda yeniden yapılanması için sürdürüldü.
- Bir Reichsparteitag stadyumundaki gamalı haç imha edilirken.
- Bir Alman kadın ve öldürülmüş insanlar.