İmam Mansur
İmam Mansur, (d. 1760 - ö. 13 Nisan 1794), Çeçenya'daki Kafkasya Müridizmi`nin kurucusu ve devlet adamı.
İmam Mansur Oççurma | |
---|---|
Doğum |
Haziran 1762 Aldi, Çeçenistan |
Ölüm |
13 Nisan 1794 Shlisselburg, Rus İmparatorluğu |
Bağlılığı | Çerkesya Konfederasyonu |
Savaşları/Çatışmaları | Rus-Çerkes Savaşı |
Çeçence adı Oççurma olup, babasının adı Jela'dır. Çeçenistan'ın ilk devlet başkanı kabul edilen İmam Mansur, 1785-1791 yılları arasında Rus İmparatorluğu'na karşı Aldı'da başlattığı savaş ile Anapa'da yaralanıp teslim alınışına kadar geçen zaman içerisinde Kafkasya'daki bağımsızlık mücadelesinin başlatıcısı ve önderi olmuştur. Savaşlardaki başarılarından ötürü dağlı halkları O'na Mansur (Muzaffer, Zafer kazanan) ismini takmışlardır.
I. Aldı Savaşı (26 Haziran 1785) sonrası kazandığı zafer ile adı, ülke dışına taşındı. Osmanlı Arşiv belgelerinde Kizlyar Kalesini Ruslardan almak için 15 Temmuz ve 19 Ağustos 1785 tarihlerinde olmak üzere iki kez kuşattığı yazılıdır.[1] 29 Temmuz 1785 Tarihinde Grigoripolis (Kum Kalesi)'i almış ve Vladikavkaz - Mozdok hattına egemen olmuştur. 15 Temmuz 1791'de Anapa Kalesini Rus birliklerine karşı İpeklizade Köse Mustafa Paşa ile birlikte savunurken yaralanmış ve Kont Gudoviç tarafından teslim alınmıştır. Anapa'da 93 subay ve 4000 nefer yitirmiş olmasına rağmen İmam Mansur'un yaralı olarak esir alınması Rusya'da büyük bir sevinç yaratmıştır.
Tedavisinden sonra Çariçe II. Katerina kendisini kabul etmiş, 15 Ekim 1791 de Sankt-Peterburg'dan Şlisselburg'a sevk edilmiş ve Şlisselburg Kalesine ömrü boyunca hapsedilmiştir. 10 Ocak 1792 Osmanlı-Rus Yaş Antlaşmasından sonra Sankt-Peterburg'a gönderilen Mustafa Rasih Paşa, esirlerin mübadelesi işleri sırasında İmam Mansur'un Osmanlı'ya teslimini istemiş fakat, Rus Makamlarınca Mansur'un Çeçen olduğu ve Osmanlı tebaası olmadığı kendilerine bildirilmiş, bu sebeple netice alınamamıştır.[2]
13 Nisan 1794 günü işkence çekerek ölmüştür.
İmam Mansur'un ataları
Alstanzha oğlu, Asxuo oğlu, Mamtur oğlu, Maemzi oğlu, Olhazar oğlu, Mohmad oğlu, İmjela oğlu, Jela oğlu Oççurma.[3]
- (T.C.Başbakanlık Arşivi H.H. No: 1305-A)
- (Kadircan KAFLI. Şimâlî Kafkasya, İstanbul 1942, s.87)
- (T.Cemal Kutlu.El-İmamu'l evvelu'ş-Şaşan el İmam Mansur.Amman 1990, s.74-75)