İstifçilik sendromu
İstifçilik sendromu veya istifleme bozukluğu olarak bilinen kompulsif istifleme, yaşam alanlarını kapsayan nesneleri atma isteksizliği ile karakterize edilen bir davranış kalıbı veya bozukluğudur.
İstifçilik sendromu | |
---|---|
Diğer adlar | İstifleme bozukluğu |
Bir apartman dairesinde istiflenmiş şeyler | |
Uzmanlık | Psikiyatri, klinik psikoloji |
Süre | Kronik[1] |
Nedenleri | belli değil, genetik kaynaklı ya da stresli yaşam deneyimleri sebebiyle olabilir[2] |
Risk faktörü | Travmatik olaylar[3] |
Tedavi | Psikoterapi[4] |
Prognoz | kademeli[1] |
Sıklık | %6'ya kadar (ABD)[5] |
İki şekilde değerlendirilmektedir:
- ileri derece psikolojik davranış bozukluğu olarak her şeyi biriktirme hastalığı olan Dispozofobi,
- psikolojik bir davranış bozukluğu olmayan, çeşitli ürünleri seri bir şekilde koleksiyon yapma davranışı
Bir bakıma ticari koleksiyonluk değeri olmamasına rağmen zamanla oluşan bir koleksiyon piyasası oluşabileceği için biriktirme düşüncesiyle ortaya çıkan koleksiyon oluşturma durumudur. Tabii bu beklenti kişinin beklentisinin ne düzeyde olduğu ile ilgilidir.
Toplumsal açıdan gerekçeli dökümasyon istifçiliği örnekleri
Türkiye'de bir dönem yapılan Konut Edindirme Yardımı ilgili resmi arşiv kâğıtlarının SEKA'ya hurda geri dönüşüm olarak satılması sonrası onbilerce kişinin verdiği primler kaybolmuştur. Tahmini hesaplarla sigorta primlerini düzgün ödediği varsayılanlara tam doğru bir şekilde olmamakla birlikte daha sonra da dengesiz ve haksız geri ödemeler yapılmıştır. Bu durum toplum içinde kayıtlı sisteme olan güveni ciddi bir şekilde sarstığında yapılan her türlü ödeme belgesinin kişisel olarak arşivleme alışkanlığı kazanmıştır.
Kaynakça
- Grisham, Jessica R.; Frost, Randy O.; Steketee, Gail; Kim, Hyo-Jin; Hood, Sarah (2006). "Age of onset of compulsive hoarding". Journal of Anxiety Disorders. 20 (5): 675-686. doi:10.1016/j.janxdis.2005.07.004. PMID 16112837.
- Cromer, Kiara R.; Schmidt, Norman B.; Murphy, Dennis L. (1 Kasım 2007). "Do traumatic events influence the clinical expression of compulsive hoarding?". Behaviour Research and Therapy. 45 (11): 2581-2592. doi:10.1016/j.brat.2007.06.005. PMID 17673166.
- "Hoarding disorder – Diagnosis and treatment – Mayo Clinic". www.mayoclinic.org. 16 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- Solovitch, Sara (11 Nisan 2016). "Hoarding is a serious disorder — and it's only getting worse in the U.S." The Washington Post. Erişim tarihi: 17 Mart 2019.