Sayısal nesne tanımlayıcısı

Sayısal nesne tanımlayıcısı (İng. digital object identifier veya DOI) elektronik bir belgenin güncel konumuna bağlı olmayan kalıcı bir tanımlayıcıdır. Bir DOI için tipik bir kullanım, bilimsel bir makaleye eşsiz bir tanımlayıcı sağlamak içindir, böylece herhangi bir kişi bu makalenin ayrıntılarını ve belki makaleninin tamamını elde edebilir. Bu anlamda bir sabit bağlantı (permalink) işlevi görür. İnternet'teki Web sayfaları için kullanılan URL sisteminden farklı olarak, makalenin yeri değişse de DOI zaman içinde değişmez. Bunun mümkün olabilmesi için makalenin yeri değiştiği zaman DOI çözünüm sisteminin güncellenmesi gerekir.

DOI sistemi Corporation for National Research Initiatives (CNRI) tarafından geliştirilmiş olan Tutamaç Sistemi'ni (İng. Handle system) kullanır. Bu, nesnelere ad vermek için geliştirilmiş jenerik bir sistemdir. Bu sistemde DOI'ler "10" ön ekini taşırlar, diğer isim alanlarının ise başka önekleri vardır. DOI'lerin çözümlenmesi için http://dx.doi.org19 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'da bulunan DOI çözümleyicisi kullanılabilir, ama DOI'ler aynı zamanda birer tutamaç olduklarından global tutamaç çözümleyicisi http://hdl.handle.net18 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ile de çözümlenebilir.

Tipik bir DOI olarak 10.1000/182 örneğinde, 10.1000 ön ekinin ilk kısmı (10) bu dizini bir DOI olarak tanımlar, kalanı ise (1000) yayımcının kayıt numarasıdır. 182 takısı, veya nesne tanımlayıcısı, tek bir nesneyi tanımlar. (Tipik takılar bu örnektekinden daha uzundur.)

DOI'lerdeki ön ek, bir DOI kayıt kurumu tarafından tayin edilir. Takı kısmı, nesnenin kaydedicisi tarafından belirlenir ve ön eki içinde eşsiz olmak zorundadır. Bu amaç için mevcut standart tanımlayıcılar (ISBN, ISSN gibi) kullanılabilir.

Bir yayın veya Web sitesinde bir DOI'ye atıfta bulunmanın biçimi doi:10.1000/182 gibidir.

DOI'lerin çözümlenmesi Tutamaç sistemi teknolojisi aracılığıyla sağlanır. Bir DOI'yi çözümlemek için Web tarayacısının adres çubuğuna "http://dx.doi.org/19+Şubat+2011+tarihinde+Wayback+Machine+sitesinde+arşivlendi." ve ardından DOI tanımlayıcısı yazılır. Örneğin "http://dx.doi.org/19+Şubat+2011+tarihinde+Wayback+Machine+sitesinde+arşivlendi." DOI'si çözümlemek için ağ tarayıcısına http://dx.doi.org/10.1000/182 adresi girilir.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.