Şeref Nişanı (Sovyetler Birliği)

Şeref Nişanı (Rusça: Орден Славы) Yüksek Sovyet Prezidyumu'nun 8 Kasım 1943 tarihli kararıyla ihdas olunan, SSCB tarafından verilen askeri madalya.[1] Kızıl Ordu astsabuyları ve Havacı teğmenlerine, düşman karşısında gösterdikleri cesaret sebebiyle verilmekteydi. SSCB'nin dağılmasıyla, madalya artık verilmemektedir. Bu nişan yerine, 1992 yılından bu yana, astsubaylara ve diğer ordu mensuplarına verilmek üzere St. George Haçı ihdas olundu.[2]

Şeref Nişanı Орден Славы
1. Sınıf Şeref Nişanı
SSCB tarafından verilir
Tür	Üç dereceli nişan
Olası Hak Sahipleri	Kızıl Ordu astsubayları ve Havacı teğmenler
Gerekçe	Düşman karşısında gösterilen cesaret
Durum	Artık verilmemekte
İstatistikler
İlk Verilişi	28 Kasım 1943
Toplam Verilişi	2,620 ad 1. sınıf 46,473 ad 2. sınıf 997,815 ad 3. sınıf
3. sınıf nişanın arka yüzü

Tüzük

1943 yılında çıkartılan, madalya verilmesini düzenleyen ilk tüzükte şöyle tanımlanmıştır;

Şeref Nişanı, Sovyet anavatanı için yapılan savaşlarda; düşman karşısında, korkusuzca, olağanüstü cesaret fedakarlıkla savaşan, Kızıl Ordu mensubu er-erbaşlarla, havacı teğmenlere takdim olunur.[1]"

7 Ekim 1951 tarihli Yüksek Sovyet Prezidyumu'nun kararıyla, madalyaya sahip olunabilecek askeri rütbeler tadil edildi. Karacılarda çavuşlar yerine, er, onbaşı ve çavuş; havacılarda ise teğmen yerine üsteğmen rütbeleri konuldu.[1]

Çarlık dönemi madalyalarından Aziz George Haçı örnek alınarak ihdas olunan bu nişan, üç ayrı dereceyi haizdi. Daha önce üçüncü derece nişana sahip bir kişi, ileride savaşlarda göstereceği cesaretle, aynı nişanın daha üst derecelerine de aynı anda sahip olabilirdi. Bu nişanın üç derecesine birden sahip kişilere "Şeref Nişanının Şövalyesi" (Rusça: "полный кавалер ордена Славы") unvanı verilirdi. Dördü kadın, toplam 2600 kişi bu unvana sahip oldu.

Ödül kriterleri

Karacı askerler için

• Düşman hattına yapılan bir saldırıya önderlik ederek, birliğinin amacına ulaşmasında şahsi cesaretiyle katkıda bulunmak.
• Yanan bir tankın içinde çatışmaya devam etmek.
• Tüm tehlikelere rağmen, sancağın düşman eline geçmesini önlemek.
• 10-50 arası düşman askerini öldüren keskin nişancılara.
• Antitank silahlarıyla en az iki düşman tankını imha edenlere.
• El bombasıyla, savaş meydanında ya da düşman hattı gerisinde 1 ila 3 tdüşman tankı imha edenler.
• Yaptığı makineli tüfek ya da uçaksavar atışlarıyla en az 3 düşman uçağı düşürmek.
• Tehlikelere aldırmadan düşman sığınağına (korugan, hendek veya sipere) giren ilk kişi olarak sığınaktakileri yok etmek.
• Düşman hatlarında zayıf bir nokta tespit ederek, birliğine rehberlik etmek.
• Tek başına bir düşman subayını esir almak.
• Gece nöbetinde bir düşman askerini canlı ele geçirmek ya da öldürmek.
• Düşmana saldırırken, gösterdiği beceri ve cesaretle düşmanın bir makineli tüheğini ya da havan topunu imha edenler.
• Gece akınlarına katılarak, düşman depo ve mülklerini imha edenler.
• Kendi canını riske atarak komutanının hayatını kurtaranlar.
• Kendi canını hiçe sayarak, savaşta düşman sancağını ele geçirenler.
• Çok kötü yaralanmasına rağmen, doğru dürüst bir tıbbi müdahale bile görmeden savaşmak için cepheye dönenler.
• Zimmetli silahıyla, düşman uçağı düşürenler.
• Yaptığı isabetli havan atışlarıyla, düşman silah ve pozisyonlarını imha ederek, birliğinin başarıya ulaşmasını sağlayanlar.
• Düşman ateşi altında, dikenli teller ve diğer düşman engellerini yararak, yol açanlar.
• Canını tehlikeye atarak, savaşta yaralı birini kurtarmak.
• Ana silahı bozulmuş bir tankın içinde, göreve devam etmek.
• Bir tankla düşman konvoyuna saldırarak, tank bozulsa bile göreve devam etmek
• Tankıyla birden fazla düşman silahını ezerek kullanılmaz hale getiren, ya da en az iki makineli tüfek yuvasını yok edenler.
• Keşif görevi sebebiyle düşman hakkında önemli istihbarat sağlayanlar.

Havacı askerler için

• İki ila dört düşman avcı uçağı ya da üç ila altı düşman bombardıman uçağı düşüren savaş pilotları.
• Başarılı bir atakla, iki ila beş düşman tankı, üç ila altı lokomotif veya bütün bir treni, yahut iki düşman hava aracını düşüren savaş pilotları.
• Yaptığı cesur eylemlerle, savaşta bir veya iki düşman uçağını imha eden savaş pilotları.
• Gündüz yapılan bir bombardıman görevine katılıp da; bir tren istasyonunun veya toplu taşıma alanının imha edilmesi, köprü, mühimmat deposu, yakıt deposu, düşman karargahı veya birliği, enerji santralı, düşman gemisi, atış rampası, ve havaalanında duran 2 düşman uçağını imha eden bombardıman uçağı mürettebatı.
• Gündüz yapılan bir bombardıman görevine katılıp da çatışmada gösterdiği cesaretle bir ya da iki düşman uçağının düşürülmesini sağlayan bombardıman uçağı mürettebatı.
• Gece görevine katılıp da; bir düşman cephaneliği, yakıt deposu, düşman karargahı, tüm bir tren ya da bir köprüyü imha eden hafif bombardıman uçağı mürettebatı.
• Uzun menzilli bir gece bombardımanına katılıp da; tüm bir tren istasyonunun veya toplu taşıma alanının, mühimmat deposunun, yakıt depolarının, liman tesislerinin, deniz taşıtlarının, bir fabrika ya da önemli bir tesisin imha edilmesini sağlayan bombardıman uçağı mürettebatı.
• Düşman hakkında çok önemli bilgi sağlayan keşif uçuşu pilotları.

Nişanın şekil ve meteryali

Ortasında bir madalyon bulunan beş köşeli yıldız şeklindedir. Birinci sınıf nişanın oltasındaki madalyon altın, ikinci sınıf nişanın madalyonu yaldızlı gümüş, üçüncü sınıf nişanın madalyonu ise sadece gümüşten yapılmıştır. Madolyonun üzerinde Kremlin'deki Spasskaya Kulesi'nin kabartması bulunur. Kırmızı mineli yıldız uçlarına sahip madalyanın alt kısmında "şeref" anlamına gelen Rusça: СЛАВА) kelimesi yazılıdır.

Birinci Sınıf	İkinci Sınıf	Üçüncü Sınıf
Şerit

Kaynakça

1. "Decree of the Presidium of the Supreme Soviet of the USSR of November 8, 1943" (Rusça). Legal Library of the USSR. 8 Kasım 1943. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.
2. "Law of the Russian Federation № 2557-I of March 20, 1992" (Rusça). Commission under the President of the Russian Federation on state awards. 15 Aralık 1999. 3 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.