4+4+4 Eğitim Sistemi

12 Yıllık Zorunlu Eğitim Sistemi (4+4+4 eğitim sistemi) 2012-2013 döneminde Türkiye'de başlayan eğitim sistemidir. Türkiye'de zorunlu eğitimin 8 yıldan 12 yıla çıkarılmasını ve eğitim sisteminin 4+4+4 şeklinde kademelendirilmesini öngören İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni, 20 Şubat 2012 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisi'nin beş Grup Başkanvekili TBMM'ye sundu.[1] Kamuoyunda büyük tartışma yaratan kanun teklifi TBMM Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu’nda 11 Mart 2012’de kabul edildi. 6287 No’lu bu kanun, 11 Nisan 2012’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.[2]

Kamuoyunda 4+4+4 düzenlemesi olarak bilinen bu kanun ile eğitim sisteminde büyük bir değişiklik yapıldı. Bu değişiklikler 2012-2013 eğitim-öğretim yılından itibaren uygulanmaya başlandı.

Sistemin temeli

4+4+4 Eğitim sistemi kendisinden önceki 5+3 Eğitim sisteminin aksine artık 4 sene ilkokul (1,2,3,4. sınıflar), 4 sene ortaokul (5,6,7,8. sınıflar), ve 4 sene lise (9,10,11,12. sınıflar) bulunacaktır.

Bu sistemin yapılmasındaki temel sebepler şunlardır.

  • Kaldırılan İmam hatip ortaokulu'nun geri gelmesi
  • Meslek eğitiminin arttırılması
  • Zorunlu eğitimin 12 yıl olması

Okula kayıt

Yeni sistemde 66 ayını dolduran çocukların okula katılması zorunludur. 60-66 aylık çocuklar ise gönüllü olarak (velilerin izniyle) okula katılmaktadır. Ancak veliler çocuklarının hazır olmadığını düşünürse rapor alabilir. Bu uygulama nedeniyle 1. sınıflar kalabalıklaşmıştır.

4+4+4 düzenlemesiyle eğitim sisteminde yapılan önemli değişiklikler

Kademeli eğitime geçiş ve zorunlu eğitimin süresinin artırılması

Bu kanundan önce kesintisiz olan sekiz yıllık ilköğretim herkes için zorunluydu. 4+4+4 düzenlemesi ile “kesintisiz eğitim” vurgusu kaldırılarak ilköğretim iki kademeye ayrıldı. Böylelikle ilkokul dört yıl, ortaokul dört yıl oldu. İlkokul 4. sınıfı tamamlayan çocuklar ya imam hatip ortaokullarına ya da diğer ortaokullara gidebilmektedirler. Kısaca, 4+4+4 düzenlemesiyle birlikte sekiz yıllık kesintisiz zorunlu eğitim yerine, 12 yıllık zorunlu kademeli eğitim getirilerek 12 yıllık süre üç kademeye ayrıldı. Öğrenciler artık ilkokul ya da ortaokulu tamamladıklarında değil liseyi tamamladıklarında diplomalarını alabilmektedirler.[3]

Okula başlama yaşının düşürülmesi

Bu kanundan önce 72 ayını dolduran çocukların ilköğretime başlaması zorunluydu. İlgili kanuna göre, 60 ayını tamamlayan çocukların zorunlu olarak ilkokula başlaması gerekmektedir. Ancak kamuoyunda bu konunun çok tartışılması nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan bir genelge ile okula başlama yaşı ile ilgili bir düzenlemeye gidilmiştir.[4] Bu genelge ile yapılan değişiklik sonucunda okula başlama yaşları ile ilgili uygulama 2012-2013 eğitim öğretim yılında şu şekildeydi: 66 ayını dolduran çocukların ilkokula kayıtları e-okul üzerinden merkezi sistemle yapıldı. 60-65 ay aralığındaki çocukların, velilerinin talep etmesi durumunda, ilkokula kayıtları yapılabildi. 66-71 ay arasında olan ancak okula hazır olmadığı sağlık raporuyla belgelenen öğrencilerin ilkokula başlaması bir yıl ertelendi.[5]

14 Ağustos'ta 2013'te yayımlanan 28735 sayılı Resmî Gazete ile Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 15. maddesinde değişiklik yapıldı.[6] Yapılan yönetmelik değişikliği ile 2013-2014 eğitim öğretim yılında okula kayıt yaşı ile ilgili uygulama şu şekilde yapıldı:

  • 66, 67, 68 aylık (2008 Yılı Ocak-Şubat-Mart doğumlular) çocuklar 1. sınıfa kaydedildi ancak velisinin yazılı talebi doğrultusunda, rapor istenmeksizin kayıtları 1 yıl ertelenebildi veya okul öncesi eğitime yönlendirilebildi.
  • 69, 70, 71 aylık (2007 Yılı Ekim-Kasım-Aralık doğumlular) olup, e-okul sistemi üzerinden 1. sınıfa kaydedilen çocuklardan okula hazır olmayanların kayıtları, alınacak sağlık raporu doğrultusunda 1 yıl ertelenebildi veya okul öncesi eğitime yönlendirilebildi.

Seçmeli derslerle ilgili düzenleme

Yeni düzenlemeyle ortaokullar ile imam hatip ortaokullarında öğrencilerin ilgi ve tercihlerine göre seçmeli dersler oluşturuldu. Ayrıca, kanunda tüm ortaokul ve liselerde "Kur’an-ı Kerim" ve "Hz. Muhammed’in Hayatı" derslerinin isteğe bağlı seçmeli ders olarak okutulacağı belirtildi.[7] Kanunda diğer seçmeli derslerin adı geçmemektedir.

Haftalık ders çizelgelerinde değişiklik yapılması

Bu düzenlemeyle haftalık ders çizelgelerinde değişiklik yapıldı ve ortaokullardaki toplam ders saati artırıldı. 6-8. sınıflarda geçen yıl toplam zorunlu ders sayısı 30 iken, seçmeli derslerin eklenmesiyle bu sayı 6. sınıfta 36’ya, 7. ve 8. sınıflarda ise 37’ye yükseldi.[5]

Okul dönüşümü

Kanunda ilköğretim kurumlarının ilkokul ve ortaokul olarak bağımsız okullar hâlinde kurulmasının esas olduğu ancak imkân ve şartlara göre ortaokullar, ilkokullarla veya liselerle birlikte de kurulabileceği belirtilmiştir. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü’nün valiliklere gönderdiği Okul Dönüşümleri konulu yazı okulların dönüşüm sürecinde yedi farklı ilkokul/ortaokul türünün oluşturulacağını göstermiştir:

  1. Müstakil ilkokul,
  2. Müstakil ortaokul,
  3. İmam hatip ortaokulu
  4. İlkokul ve ortaokul bir arada (3 yıl sonra ilkokul olacak)
  5. İlkokul ve ortaokul bir arada (3 yıl sonra ortaokul olacak)
  6. Ortaokul sabahçı, ilkokul öğlenci
  7. İlkokul, ortaokul ve imam hatip ortaokulu bir arada.[8]

Okulöncesi eğitim

Okulöncesi eğitim zorunlu eğitim kapsamına alınmamıştır. Bu düzenlemeden önce 37-72 ay arası çocuklar okulöncesi eğitime gidebiliyorlardı. Bu düzenlemeyle 37-66 ay arasındaki çocuklar anaokulunda veya uygulama sınıflarında, 48-66 ay arasındaki çocuklar ise anasınıflarında okulöncesi eğitim alabilirler.[3]

Haftalık ders programı

Yeni uygulanan haftalık ders programı kademeli olarak hazırlanmıştır ve çeşitli değişiklikler yapılmıştır.

Ortaokuldaki seçmeli dersler

Ortaokul ders programında haftada 6 ders seçmelidir. Seçmeli dersler lise ve üniversitedeki meslek eğitiminin habercisidir. Çünkü öğrenciler yeteneklerine göre dersler seçer ama bu derslerin okulda olması için belirli kontejanlar gerekir. Seçilen her ders 2 saattir ama sanat & spor alanındaki seçmeli dersler 4 saat için de seçilebilir. Bu ders ve alanlar zorunlu derslerde de vardır ama daha ayrıntılıdır.

Ders Alan Dersin Yapıldığı Sınıflar
Kuran-ı Kerim Din & Ahlak Bilgisi 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Hz. Muhammed'in Hayatı Din & Ahlak Bilgisi 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Temel Dini Bilgiler Din & Ahlak Bilgisi 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Okuma Becerileri Dil & Anlatım 5, 6. Sınıflar
Yazarlik & Yazma Becerileri Dil & Anlatım 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Yaşayan Diller & Lehçeler Dil & Anlatım 5, 6, 7, 8. Sınıflar
İletişim & Sunum Becerileri Dil & Anlatım 7, 8. Sınıflar
Yabancı Dil (Kabul Edilen 2. Yabancı Diller) Yabancı Dil 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Bilim Uygulamaları Fen Bilimleri & Matematik 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Matematik Uygulamaları Fen Bilimleri & Matematik 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Çevre & Bilim Fen Bilimleri & Matematik 7, 8. Sınıflar
Bilişim Teknolojileri & Yazılım Fen Bilimleri & Matematik 7, 8. Sınıflar
Görsel Sanatlar (Resim, Geleneksel Sanatlar vs.) Sanat & Spor 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Müzik Sanat & Spor 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Spor & Fiziki Etkinlikler (Çeşitli Spor Alanları) Sanat & Spor 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Drama Sanat & Spor 5, 6. Sınıflar
Zeka Oyunları Sanat & Spor 5, 6, 7, 8. Sınıflar
Düşünme Eğitimi Sosyal Bilimler 7, 8. Sınıflar
Medya Okuryazarlığı Sosyal Bilimler 7, 8. Sınıflar
Hukuk & Adalet Sosyal Bilimler 6, 7. Sınıflar
Halk Kültürü Sosyal Bilimler 6, 7. Sınıflar

4+4+4 eğitim sistemi protestoları

Türkiye'nin farklı yerlerinde, 4+4+4 Eğitim sistemi'ne karşı duran öğrenci, veli ve öğretmenler protesto gösterileri düzenlemişlerdir.[9][10]

Göstericiler, bu sisteme karşı durmakta ve velilerin bir kısmı çocuklarını okula göndermekten vazgeçmiştir. Protestolar İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde yaşanmıştır (çoğunlukla). Protestocu kalabalık, okullarımızın imam hatip olmasını, elimizden gitmesini istemiyoruz gibi açıklamalar yapmıştır.[11]

Protesto nedenleri
  • Çocukların küçük yaşta okula başlaması.
  • Zorunlu din eğitimi alması.
  • Eğitimin karışması.
  • Bazı okulların imam hatibe çevrilmesi.

Protestolardaki sloganlar ve açıklamalar
  • Okullarımızın imam hatip olmasını, elimizden gitmesini istemiyoruz
  • Çocuklarımızı mahvettirmeyeceğiz!
  • Eğitim çorba gibi oldu

Kaynakça
  1. Kanun Teklifi 12 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
  2. İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 29 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
  3. Millî Eğitim Bakanlığı (2012) 12 Yıllık Zorunlu Eğitim Sorular-Cevaplar 19 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
  4. 12 Yıllık Zorunlu Eğitime Yönelik Uygulamalar 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
  5. Eğitim Reformu Girişimi (2012) 4+4+4 Düzenlemesi ile Neler Değişti? Yeni Sisteme Geçişte Neler İzlenmeli?. 26 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
  6. 28735 sayılı Resmi Gazete 4 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2013.
  7. İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 29 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
  8. Okul Dönüşümleri konulu yazı 17 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
  9. "4+4+4 İçin İmza Topluyorlar". Haberler.Com. 25 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.
  10. "İstanbul'da "4 4 4" protestosu". CNN Türk. 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.
  11. "Zonguldak'ta 4+4+4 Protestoları". Haberler.Com. 27 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.

Dış bağlantılar

https://web.archive.org/web/20140625123753/http://egitimedair.net/index.php/e%C4%9Fitime-dair/1405-egitimde-4-4-4-sistemi-nasil-olacak

Eğitim fakültelerinin kanun teklifi ile ilgili görüşleri

Not: Kanun teklifi ile ilgili komisyonda kabul edilen kanun metni arasında farklar bulunmaktadır.

Sivil toplum örgütlerinin hazırladığı belgeler

MEB’in hazırladığı belgeler
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.