Abrosaurus

Abrosaurus (Yunanca: αβρος ince-narin, σαυρος kertenkele), Macronaria (büyük burun delikli) sauropod dinozorlardandır. Pek çok dinozorun fosillerine rastlanan, Çin’in Siçuan bölgesindeki Dashanpu formasyonunda (Çin’de, orta ve geç Jura devrine ait kaya formasyonu) bulunmuştur. Diğer sauropodlar gibi, Abrosaurus ta dört ayaklı bir otoburdu; ama bir sauropod için oldukça küçüktü (9 metreden daha uzun değildi). Kafası, kutu gibiydi ve üzerinde burun deliklerini de içeren uzun, kemikli bir kemer vardı.

Abrosaurus
Bilimsel sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota Âlem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata İnfa şube: Gnathostomata Üst sınıf: Tetrapoda Sınıf: Reptilia Alt sınıf: Diapsida İnfra sınıf: Archosauromorpha Üst takım: Dinosauria Takım: Saurischia Alt takım: Sauropodomorpha İnfra takım: Sauropoda Familya: Macronaria Cins: Abrosaurus Ouyang, 1989
Türler
A. dongpoi Ouyang, 1989

Tür adı, 'ince, narin kertenkele' anlamına gelir. Bu ad, kafatasının, ince kemik payandalarla ayrılan büyük boşluklara sahip olmasından dolayı verilmiştir. İsimlendirilmiş tek örneği, Abrosaurus dongpoi’dir ve adını, 11. yüzyılda Siçuan’da doğmuş bir ozan olan Su Shi (Su Dongpo) ‘den almıştır.

Abrosaurus’un adlandırılması, uzun bir süreçti. İlk kez 1984’te bulundu ve 1986’da, Çinli paleontolog Ouyang Hui ‘nin Ph. D. tezine göre A. Gigantorhinus olarak tanımlandı. Yine de, bu ICZN ilanının standartalarını karşılamadı; bundan dolayı, bilimsel olarak "Abrosaurus gigantorhinus” adı nomen nudum(boş isim) sayılmakla beraber, yanlış olarak en az bir gazetede kullanıldı (Zhang & Chen, 1996). 1989’da Ouyang, onu resmen A. dongpoinensis olarak tanımladı; ama biyolojik bilimsel adlandırmada, Latince –ensis eki, sadece bölgelerin onuruna verilir. İsim, sonradan daha doğru olan –i eki verilerek düzeltidi, ki bu ek erkek bireyler için kullanılır.[1] Abrosaurus dongpoi, artık bu tür için kabul edilen addır.

Abrosaurus, başlangıçta camarasaurid bir sauropod olarak tanımlandı; ama yeni araştırmalar, onu, Macronaria ailesinin temel üyelerinden biri olarak gösterdiler. Yine de, Abrosaurus kalıntıları, henüz tam anlamıyla tanımlanmadı ve onun sauropod ailesindeki kesin yerine karar vermek zordur.[2]

Abrosaurus’un holotipi ya da orijinal örneği, iyi korunmuş ve neredeyse tam olan bir kafatasıdır. Parçalanmış bir kafatası ve iskelet te bu taksona ilişkilendirilir; ama yayımlanan tanımlama eksiktir (Zhang & Chen, 1996). Bütün materyal, Çin’deki Zigong yakınlarında olan meşhur Dashanpu madeninden gelir ve buradaki bir müzede sergilenir. Abrosaurus ve diğer son dört sauropod, Dashanpu’daki Alt Shaximiao (Xiashaximiao) formasyonundan bilinirler. Bu tortular, 168-161 milyon yıl önceki Orta Jura devrinin, Bathonian ve Callovian evrelerine tarihlenirler.

Kaynakça

• Ouyang H. 1989. [A new sauropod dinosaur from Dashanpu, Zigong County, Sichuan Province (Abrosaurus dongpoensis gen. et sp. nov.)]. [Newsletter of the Zigong Dinosaur Museum]. 2: 10-14. [In Chinese]
• Peng G. & Shu C. 1999. Vertebrate Assemblage of the Lower Shaximiao Formation of Sichuan Basin, China. In: Wang Y. & Deng T. (Eds.). Proceedings of the Seventh Annual Meeting of the Chinese Society of Vertebrate Paleontology. Beijing: China Ocean Press. Pp. 27–35.
• Upchurch, P., Barrett, P.M. & Dodson, P. 2004. Sauropoda. In: Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmolska, H. (Eds.) The Dinosauria (2nd Edition). Berkeley: University of California Press. Pp. 259–322.
• Zhang Y. & Chen W. 1996. Preliminary research on the classification of sauropods from the Sichuan Basin, China. In: Morales, M. (Ed.). The Continental Jurassic. Museum of Northern Arizona Bulletin. 60: 97-107.

Notlar

1. Peng & Shu, 1999
2. Upchurch et al., 2004