Apaçi kemanı

Apaçi kemanı (Apaçice tsiiʼ edoʼaʼtl ; İngilizce Apache fiddle ya da Apache violin), ABD'nin güneybatısında Apaçi Kızılderili kabilelerince kullanılan bir müzik aleti.

Keman çalan bir Çirikava Apaçisi
1886'da A. Frank Randall tarafından çekilmiş fotoğraf
Henüz çiçek sapı oluşmamış Apaçi sabırı (Agave deserti)
Çiçek sapı oluşmış Apaçi sabırı (Agave deserti)

Apaçilerin kendi dillerinde Tsiiʼ edoʼaʼtl («şarkı söyleyen odun») adını verdiği keman için gündelik konuşmada daha çok Kiʼzh kiʼzh diʼhi («vız vız sesi») adı kullanılır.

Yapı

Bazıları 70 cm uzunluğunda olsa da genelde 40 cm olur. Apaçi sabırı (Agave deserti) denen Agave cinsinden bitkinin kuru çiçek sapından yapılır. Çiçek sapının yumuşak içi oyulur. Dış yüzey renk ve desenlerle kaplanır. Apaçi kemanı, at kılından tek (bazen de iki) kirişlidir. Bir yayın kirişe sürtünmesiyle ses çıkarılır. Notalar, parmaklarla kiriş üzerinde değiştirilir.

Köken

Kızılderili müzik kültürüne uymayan Apaçi kemanının, kesin olmamakla birlikte, İspanyol yerleşimcilerin kemanlarına öykünmeyle ortaya çıktığı sanılmaktadır.

Müzelerdeki en eski örneği, Smithsonian Enstitüsü koleksiyonundaki 1875 tarihini taşıyan örnektir.[1]

Teşvik

1989 yılında Arizona'daki Tucson'da San Carlos Apaçilerinden keman yapımcısı Chesley Goseyun Wilson, Ulusal Miras Ödülü (NHA) kazandı.[2]

Kaynakça
  1. American Indian art magazine Published by American Indian Art, Inc., 1980. Original from the University of Michigan. Digitized Dec 19, 2007. Page 28.
  2. Arizona Indian Living Treasures Award

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.