Asterozoa

Asterozoa, derisi dikenliler (Echinodermata) şubesinde yer alan ve içinde denizyıldızlarının oluşturduğu Asteroidea ile yılan yıldızlarının oluşturduğu Ophiuroidea sınıflarını içeren bir alt şubedir. Bu alt şubede yer alan canlıların ortak özellikleri denizlerde yaşamaları, yıldız şeklinde ve radyal simetriye sahip vücutlarıdır. Günümüzde soyu tükenmiş Somasteroidea sınıfı da bu alt şube de sınıflandırılabilir.

Asterozoa
Ernst Haeckel'in Kunstformen der Natur adlı kitabından "Ophiodea", 1904
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Echinodermata
(Derisi dikenliler)
Alt şube: Asterozoa
Zittel, 1895
Sınıflar

Asteroidea
Denizyıldızı fosili, Riedaster reicheli

Asteroidea sınıfının üyeleri merkezi bir disk ile bundan simetrik olarak çıkan çok sayıda koldan oluşan yıldız şeklinde vücutları ile ayrılırlar. Çoğunluğu beşgen radyal simetriye sahiptir ancak bazı türleri beşten fazla sayıda kola sahiptir. Kolların vücuda bağlandığı kısım geniştir ve iskelet desteği "osikül" adı verilen kalker bazlı kemikçiklerle sağlanır. Bu plakçıkları birbirlerine bağlayan kollajen yapı esnekliği sağlar. Ağız, oral yüzey olarak da adlandırılan alt yüzeydedir. Ağız aynı zamanda anüs görevi de görür ve kör bağırsağa açılır. Bu geniş vücut içi boşluğu merkezi diskten kollara doğru uzanır. Eş gonadlar da kollarda bulunur ve gonad kanalları ile gametleri salarlar. Kolların yanlara doğru hareketi kemikçiklerin nasıl dizildiği ile bağlantılıdır. Oral yüzde disk ve kollar üzerinde dört sıra kemikçik hareketi sağlayan iki ile dört sıra tüp ayak ile bağlantlıdır. Aboral yüz de denen üst yüzde madreporit denen bir açıklık bulunur. Bu açıklık solunuma yardım eden ve tüp ayaklara hidrolik basınç sağlayan ambulakral sisteme bağlıdır.[2]

Ophiuroidea
Almanya'da Regensburg yakınlarından Ophiopetra lithographica fosili.

Ophiuroidea sınıfı canlılarda iç organlar yalnızca merkezi diskte yer alır ve kollara uzanmazlar. Kollar gövdeden çok belirgin olarak ayrılır. Tüp ayakların yapışıcı özellikleri yoktur yalnızca duyusal işlevleri bulunur. Yaşayan tüm cinslerde kemikçikler çift olarak bütünleşmiştir ve kollarda "vertebrae" adı verilen eklemler oluştururlar. Soyu tükenmiş bazı cinslerde kemikçikler bu şekilde bütünleşmemiştir.[3]

Somasteroidea

Somasteroidea (ya da Stomasteroidea) sınıfının tamamının soyu tükenmiştir. Fosillerde ilk olarak Ordovisyen'in başında ortaya çıkmışlar ve muhtemelen Devoniyen'in sonlarına doğru ortadan kaybolmuşlardır. Düzleşmiş gövdeleri, geniş beş kolları ile denizyıldızlarına benzerlik gösterirler. Bu canlılarda kemikçikler çok basittir ve özelleşmemiştir; dolayısıyla kolların esnek olmadığı ve beslenmeye yardımcı olmadığı düşünülmektedir. Ancak oral yüzeydeki ağız kısmı karmaşık bir yapıya sahiptir.[4] World Register of Marine Species'e göre Stelleroidea sınıflandırması artık geçerli değildir ve üyeleri artık Asterozoa içinde sınıflandırılmaktadır.[1]

Notlar
  1. Asterozoa World Register of Marine Species.
  2. Asteroidea 24 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tree of Life Web Project.
  3. Class Asterozoa — Subclass Ophiuroidea Synoptic Keys to the Genera of Ophiuroidea.
  4. Somasteroidea Tree of Life Web Project.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.