Ay Işığı (oyun)
Ay Işığı (orijinal adı: Moonlight), Harold Pinter'in 1990 yılında yazdığı tiyatro oyunudur. Oyun ilk kez 7 Eylül 1993'te Londra Almeida Theatre'da sahnelendi.[1] Yer yer vodvil türünde eğlenceli bir oyun olan Ay Işığı, Eve Dönüş'ten bu yana Pinter'in yazdığı en önemli oyun olarak nitelendirilir.
| Ay Işığı | |
|---|---|
|
| |
_Harold_Pinter_oyun_afi%C5%9F.jpg.webp) Harold Pinter'in 1990 yılında yazdığı oyun "Ay Işığı"nın İngiltere'de basılmış afişlerinden biri. | |
| Yazar | Harold Pinter |
| Karakterler |
Andy Bel Jake Fred Maria Ralph Briget |
| İlk gösterim |
1993 Almeida Tiyatrosu |
| Ülke |
 İngiltere |
| Orijinal dil | İngilizce |
| Konu | aile, sevgi, yaşam ve ölüm |
| Tür | dram |
| Zaman ve mekân | Bir ev ve bir daire |
| Resmî sitesi | |
Eser, ilk kez Mitos Boyut Yayınevi tarafından 1993 yılında Türkçe olarak yayımlandı.
Karakterler
- Andy : Elli yaşlarında bir erkek.
- Bel : Elli yaşlarında bir kadın.
- Jake : Yirmi sekiz yaşında bir erkek.
- Fred : Yirmi yaşlarında bir erkek.
- Maria : Elli yaşlarında bir kadın.
- Ralph : Elli yaşlarında bir erkek.
- Bridget : On altı yaşında bir kız.
Oyunun konusu
Andy ve Bel çocuklarından ayrı bir çifttir. Andy ölüm döşeğindedir. Bu anlarda iki oğulları Jake ve Fred ve kızları Bridget ile bağları koparmış olmanın acısını yaşarlar. Jake ve Fred gelmez, Bridget gelemez. Andy devlet memuru iken çok saygın bir adamken ölümle karşılaştığında, başucunda karısının dışında, ne ailesi, ne tesellisi, ne de güveni vardır.
Böylece Pinter'in gözü ile, 1980'lerin "eline ne geçerse, kap, kaç, köşeyi dön" davranışından miras kalan aile yaşamı sergilenir. Yatalak çağdaş Lear'ı sunarken, çok duyarlıdır. Oyun yine de şiirsellik ile söz güldürüsü arasında gidip gelir. Pinter eski temalarını yeniden işlemiştir: Geçmişe özlem, sevginin ve dostluğun aldatılmaya mahkûm oluşu, aile yaşamının iki rakip arasındaki kavga ve ana babanın çocuklarını horlaması olarak görülmesi. Ama bu oyunu hüzünlü yapan ana, baba ve çocuklar arasındaki uçurumdur.
İki kardeş Jake ve Fred aylaktır. Babalarının bakımlı temiz ölüm döşeğine karşın, yatalak, belki de ölmek üzere olan Fred'in karmakarışık, pasaklı yatağı, aralarındaki uçurumun simgesidir. İki kardeşi birbirine bağlayan şey birlikte oynadıkları sözcük oyunları ve önemli kişilermiş gibi görünme çabalarıdır. Babalarının adını anmazlar, yalnız alay ederler ve hor görürler.
Andy ve Bel'in kızı Bridget hayalet gibi görünür. Önce annesiyle babasına karşı yumuşaktır. Sonunda, izbe bir evde, ona vadettikleri eğlencenin başlamasını bekler; ayın batışını beklemektedir, oysa ay batmaz. Yavaş yavaş onun gerçekten bir hayalet olduğunu anlarız. Bridget'in üç çocuğu, Bel ve Andy'nin güzel torunları ise, asla doğamayacak çocuklardı. Bridget son öyküsünü anlatırken, oyunun tüm kişileri bağlantısız olarak bir tablo oluşturur. Pinter bu konuda, oyunu Londra'da ilk kez sahneleyen yönetmen Leveaux'ya şöyle demiş: "Bir konuya açıklık getirmek isterim. Oyun hakkında benim de bilmediğim pek çok şey var, ama şunu kuvvetle hissediyorum: Bridget ölüdür." Ay batınca Andy ölecektir.
Karı koca arasında, yoğun nefretin ardından paylaşılan bir keder vardır: Onları torun sahibi yapabilecek kızlarını kaybetmiş olmak. Birbirleriyle alay ederek soluk alırlar. Andy istenmeyen babadır, ulaşılamayan eştir. Çocuklarının bu duruma gelmesinden, belki kızının ölmesinden sorumludur. Çok şey konuşulmaz. Belleğin kişiselliği, yaşam boyu birlikte olunan eşi tanıyamamak, belirsiz bugün ile belirsiz dünün arasındaki boşluk -"ölümün belirsiz gecesi"- insanın korkusudur. Keder, konuşulmadığı için bu oyunda yoğundur. Pinter'in sözünü ettiği keder ve acı, sözcüklere sığmaz.
Ay Işığı oyununun Pinter'a özgü iğneleme, keskinlik ve gizemin karışımı, hem kabalık hem incelik gibi nitelikleri vardır.
Sahnelenme bilgisi
Oyun prömiyeri 7 Eylül 1993 tarihinde Londra'da Almeida Tiyatrosu'nda yapıldı. David Leveaux yönetmenliğinde sahnelenen oyunda, Ian Holm (Andy), Anna Massey (Bel), Douglas Hodge (Jake), Michael Sheen (Fred), Jill Johnson (Maria), Edward de Souza (Ralph), Claire Skinner (Bridget) rol aldı.
Oyunun New York prömiyeri ise 17 Aralık 1995'te Roundabout Tiyatrosu'nda gerçekleşdi. Yönetmenliğini Karel Reisz'ın yaptığı ve Melissa Chalsma (Bridget), Blythe Danner (Bel), Paul Hecht (Ralph), Barry McEvoy (Fred), Jason Robards (Andy), Liev Schreiber (Jake), Kathleen Widdoes (Maria) gibi oyuncuların rol aldığı oyun, 27 Eylül'e kadar sahnelendi.
Kaynakça
- "Pinter's Moonlight at the Donmar: Time to go". The Guardian. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011.
Dış bağlantılar
- Moonlight – Oyunun yazarı Harold Pinter'ın resmi sitesinde oyunun tanıtımı.