BOTAŞ
BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi), 1,83 milyar lira olan sermayesinin tamamı Türkiye Varlık Fonu A.Ş. adına kayıtlı olan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi bir İktisadi Kamu Kuruluşu'dur. (KİT'tir)
 | |
| Kuruluş | 15 Ağustos 1974 |
|---|---|
| Kurucu | Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı |
| Genel merkezi | |
| Çalışan sayısı | 2.836 |
| Website | botas.gov.tr/ |
Genel Müdürlüğü Ankara Bilkent'te bulunan BOTAŞ, yıllık yaklaşık 20 Milyar TL cirosu ile Türkiye'nin en büyük kuruluşları arasında yer almaktadır. 2008 Fortune 500 listesinde net satış rakamlarına göre 2. sırada yer almıştır. 1974 yılında TPAO'ya bağlı iştirak olarak kurulan BOTAŞ 1995 yılında İktisadi Devlet Teşekkülü statüsü kazanmıştır. Günümüzde doğalgaz piyasasında tanımlanmış olan gaz ithalat, ihracat, depolama, iletim, toptan satış, LNG ticareti, petrol iletimi faaliyetlerini yürütmektedir. Şirket Avrupa'nın gaz ihtiyacını karşılamakta Rusya dışında alternatif yollar bulma stratejisine göre şekillenen ancak daha sonra lağvedilen NABUCCO projesinin %16,67 oranında hissedarı konumunda bulunmaktaydı. Yine BOTAŞ, TANAP projesinde de %30 oranında ortaktır. 2012 yılı itibarı ile yaklaşık 2800 personele sahiptir. Petrol ve Doğalgaz ana başlıkları altında ikili bir yapıdadır. Ankara'da Doğalgaz İşletmeleri ve Piyasa İşlemleri Bölge Müdürlüğü bulunmaktadır. Buraya bağlı olmak üzere İstanbul ve Kayseri İşletme Müdürlükleri, Kırklareli, Bursa, İzmir, Konya, Erzurum, Çarşamba ve Kahramanmaraş'ta Şube Müdürlüğü şeklinde teşkilatlanmıştır. Bununla birlikte sıvılaştırılmış doğalgaz ayrıca bir yönetim birimi olarak Marmara Ereğlisi'nde bulunan LNG İşletme Müdürlüğü olarak kurum yapısında yer alır. Ceyhan'da bulunan Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü ise Kerkük - Yumurtalık Boru hattı üzerinde faaliyet göstermektedir. Yine petrol taşımacılığında Batman'da üretilen Türk petrolünün sevkıyatını ise Hatay - Dörtyol'da bulunan Dörtyol İşletme Müdürlüğü yapmaktadır.
BOTAŞ çeşitli bağlı şirketler üzerinden de faaliyetlerde bulunmaktadır. BIL (BOTAŞ Internation Limited) BTC projesi kapsamında Türkiye'den geçen hattın işletmesinden sorumlu bir şirket olarak faaliyet gösterir. BTC projesi temelinde kurulmuştur. Yine TANAP projesi kapsamında yürütülecek faaliyetler BOTAŞ bünyesinde yer alan TANAP Doğalgaz İletim A.Ş. tarafından gerçekleştirilecektir. Son olarak Yurt dışı petrol ameliyeleri gerçekleştiren ve daha önce TPAO'ya ait bir iştirak şirket olan TPIC 2013 yılı başında BOTAŞ'a bağlanmıştır.
Doğalgaz ticareti piyasasındaki tekel konumu 2001 yılında yürürlüğe giren 4646 sayılı yasa ile sona ermiş olup yine söz konusu yasa gereği 2009 yılında faaliyet alanlarına göre tüzel kişiliklere bölünmesi, iletim faaliyeti hariç diğer tüzel kişiliklerin 2011 yılına kadar özelleştirilmesi öngörülmekteydi. Ancak Türkiye'nin enerji yollarının kavşak noktalarında bulunması, Türkiye'nin çevresinde yer alan ülkelerin neredeyse tamamının enerji politikası satrancını kamu şirketleriyle oynuyor olması bu konuda politika değişikliğine gidilmesi olasılığını arttırmaktadır.