Bahrî Memlûkler

Bahrî Hanedanı (Arapça: البحرية, Bahriyye), Kahire merkez olmak üzere Mısır, Suriye ve Hicaz'da hüküm süren genellikle Kıpçak Türk asıllı Memluklu kölemenler ve bunların neslinden oluşan hanedandır.

Bahrî Hanedanı idaresindeki topraklar

Hanedana verilen Bahrî isminin Kıpçak Türk asıllı kölelerden oluşan askerlerin Eyyubi Sultanı Salih Eyyubi tarafından Nil üzerinde bulunan El-Rovdah adasında, yani (Bahr-el-Nil)de, konuklaması için yaptırılan kışlada yaşamalarındandır.[1][2]

Bahrî hanedanından olan 24 sultandan Kalavun'a kadar olanları kölemen olarak yetişmiş ve üstün yetenekleri ile en üst hükumdarlık mevkiine çıkmışlardır. Kalavun'dan sonra sultanlar soydan gelir olmaya başlamışlardır. El-Eşref Halil ve Nasır Muhammed bin Kalavun Kalavun'un oğlu; Seyfüddin Ebu Bekir, Alâaddin Küçük, Şihabüddin Ahmed, İmadeddin İsmail, Seyfeddin Şaban, Seyfeddin Hacı, Ebu Maali Hasan ve Seyfeddin Hacı Kalavun'un torunu ve Nasir Muhammed'un oğulları; Selahaddin Muhammed ile Zeyneddin Şaban Kalavun'un torunu ve son Bahrî Hanedani mensubu sultanlar Alaeddin Ali ile Zeyneddin Hacı ise Kalavun'un büyük torunlarıdır. Bundan dolayı sultanlar devlet iktidar gücünü kaybetip kısa müddet saltanat yapıp güçlü Memluklu emirlerin kuklaları olmuşlardır.

Bahrî Hanedanı'ndan Memluklu Sultanları Kahire'de Mukadam Tepesi'nde bulunan Kahire Kalesi içinde kurulmus olan hem sultanın resmi evi hem de devletin yüksek bürokrasisinin çalıştığı yer olan Sultanlık Sarayı'nda yaşamışlardır. Kahire Kalesi'nde Sultanlik Sarayı'nın bulunduğu mevkiye 1830-1848 arasında Kahire Mehmet Ali Paşa Camii yapılmıştır.

1382de Sultan Berkuk'tan başlayarak bu hanedan yerine genellikle Çerkes asıllı Memluklu kölemenlerden oluşan Burci Hanedanı gelmiştir.

Tarihçe
Ana madde: Memlûk Sultanlığı

Bahrî Hanedanı sultanları
No. Saltanatın başı Saltanat sonu İsim Tam isim Saltanat sonu nedeni
112501250Şecer-üd-Dürrİsmeteddin Umm-Halil Şecer-üd-DürrEvlenme
212501257Aybegİzzeddin AybegÖldürülme
312571259Mansur AliMansur Nureddin AliTahttan indirme
412591260KutuzMuzafer Seyfeddin KutuzÖldürülme
512601277I. BaybarsZahir Rukneddin Baybars BundukdariÖlüm
612771279BerekeSaid Nasıreddin BerekeTahttan feragat
712791279SülemişAdil Bedreddin SülemişTahttan indirme
812791290KalavunMansur Seyfeddin KalavunÖlüm
912901293El-Eşref HalilEşref Selaheddin HalilÖldürülme
10
1. kez		12931294Nasır MuhammedNasır Nasıreddin Muhammed Bin KalavunTahttan indirme
1112941296Adil KitbugaAdil Zeyneddin KitbugaKaçma
1212961299LaçinMansur Hüsameddin LaçınÖldürülme
2. kez12991309Nasır MuhammedNasır Nasıreddin Muhammed Bin KalavunTahttan feragat
1313091310II. BaybarsMuzaffer Rukneddin Baybars Çeşnikarİdam
3. kez13101341Nasır MuhammedNasır Nasıreddin Muhammed Bin KalavunÖlüm
1413411341Ebu BekirSeyfüddin Ebu BekirTahttan indirme
1513411342Alâaddin KüçükAlâaddin KüçükTahttan indirme
1613421342Şihabüddin AhmedŞihabüddin AhmedTahttan indirme
1713421345İmadeddin İsmailSalih İmadeddin Ebu İsmailÖlüm
1813451346Seyfeddin ŞabanKamil Seyfeddin ŞabanÖldürülme
1913461347Seyfeddin HacıMuzaffer Seyfeddin HacıÖldürülme
20
1.kez		13471351Ebu Maali HasanNasır Bedreddin Ebu Ma'ali HasanTahttan indirme
2113511354Salih SelahaddinSalih Selahaddin Bin MuhammedTutuklama
2.kez13541361Ebu Maali HasanNasır Bedreddin Ebu Ma'ali HasanKayıp, olasılıkla öldürülme
2213611363Selahaddin MuhammedMansur Selahaddin Muhammed Bin HacıDelilik nedeniyle
tahttan indirme
2313631377Zeyneddin ŞabanEşref Zeyneddin ŞabanVebadan ölüm
2413771381Alaeddin AliEl-Mansur Alaeddîn Ali Ebu al-Ma'aliİdam
25
1. kez		13811382Zeyneddin HacıSalih Salah Zeyneddin HacıTahttan indirme
2. kez13891390Zeyneddin HacıSalih Salah Zeyneddin HacıFeragat etme

Kaynakça
  1. El-Makrizi (1997), Al Selouk Leme'refatt Dewall al-Melouk, Kahire: Dar al-kotob, (Arapça), Cilt 1 say. 441
  2. Bir başka açıklamaya göre ise Bahrî ifadesi kölemen askerlerin hemen hepsinin deniz üzerinden getirilmeleridir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar
  • Clot, Andre (2009), L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves Paris:Perrin ISBN 978-2-262-03045-2. (Fransızca)
    • Tür. çev.: Clot, Andre (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul:Epsilon Yayınları ISBN 9753317727.
  • المماليك البحريون/القبجاق (Bahrî Memlukluları/ Kıpçaklar) adlı madde3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)(Erişme:3.7.2010)
  • Bosworth, Clifford Edmund (1967) The new Islamic dynasties: a chronological and genealogical manual Edinburgh:Edinburgh University Press ISBN 978-0-7486-2137-8 Google Books1 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:2.7.2010)
  • Muir, William (2007) The Mameluke or slave dynasty of Egypt, 1260-1517 Piscataway, NJ: Gorgias Press. ISBN 978-1-59333-697-4. (Birinci basım: Smith, Elder 1896) (İngilizce)
  • El-Makrizi (1997), Al Selouk Leme'refatt Dewall al-Melouk, Kahire: Dar al-kotob, (Arapça).
    • İng. çev.: Bohn, Henry G. (çev.), (16969) The Road to Knowledge of the Return of Kings, Chronicles of the Crusades, AMS Press.
  • El-Makrizi, (1996) al-Mawaiz wa al-'i'tibar bi dhikr al-khitat wa al-'athar, Kahire:Matabat aladab, ISBN 977-241-175X (Arapça).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.