Bak Bir Varmış Bir Yokmuş (kitap)
''Bak Bir Varmış Bir Yokmuş'', Naim Dilmener'in Türk Pop Müziği'nin tarihini incelediği bir araştırma kitabıdır. Kitabın alt başlığı da "Hafif Türk Pop Tarihi"dir.
 Bak Bir Varmış Bir Yokmuş - Hafif Türk Pop Tarihi | |
| Yazar | Naim Dilmener |
|---|---|
Kapak sanatçısı | Utku Lomlu |
| Ülke |
Türkiye  |
| Dil | Türkçe |
| Konu | Müzik tarihi |
| Tür | Araştırma |
| Yayımcı | İletişim Yayınları |
| Sayfa | 432 sayfa |
| ISBN | 975-05-0149-7 |
2003 yılında İletişim Yayınları tarafından yayımlanan kitabın yazarı Naim Dilmener (d. 1956]]) bir müzik eleştirmenidir ve 1995 yılından bu yana radyo programcılığı yapmakta ve çeşitli gazetelerde müzikle ilgili yazılar yazmaktadır. Kitapta daha önce de radyo programları ve gazete yazılarında sürekli olarak değindiği konuları toparlayarak 1960'lı yıllardan başlayarak günümüze kadar gelen Türk Pop Müziği'nin kapsamlı bir öyküsünü yazmıştır. Kitabın arka kapağında yazdığı gibi döneme ait plaklar, kasetler, şarkılar, aranjmanlar, şarkıcılar, besteciler, söz yazarları, aşklar, ayrılıklar, yarışmalar, festivaller, kulüpler, gazinolar, müzikaller, firmalar, dergiler, listeler, imajlar ve dedikodular... Kısacası, Türk popunun yarım asırlık öyküsüne dair her şey eğlenceli ve öznel (subjektif) bir bakış açısıyla anlatılmıştır.
Kitap adını 1961 yılında Türkçe sözlerini Fecri Ebcioğlu'nun yazdığı ve İlham Gencer'in yorumlayıp plağa doldurduğu Bak Bir Varmış Bir Yokmuş adlı şarkıdan almaktadır. Bu şarkı Fransız pop şarkıcısı Bob Azzam'ın "C'est écrit dans le Ciel" adlı parçasının bir aranjmanıydı ve Türk Pop Müziği'ni başlatan şarkı olarak kabul edilmektedir. Bu parça Türkçe söylenmiş ilk pop şarkısıdır.
Detaylı bir arşiv çalışması sonunda yazılmış kitabın kaynakçasından döneme damgasını vurmuş ünlü müzik kişilerine ait anı kitapları, müzik tarihi ile ilgili araştırma eserleri ve o devre ait gazete ve dergi koleksiyonlarının yanı sıra büyük ölçüde de Ses Dergisi ve Hey Dergisi koleksiyonlarından yararlanıldığı anlaşılmaktadır. Türk Pop Müzik Tarihi'ni 60'lar, 70'ler gibi onar yıllık periyodlar halinde inceleyen bölümlere ayrılmış olan kitabın sonundaki ayrıntılı ve geniş dizin kitaptan yararlanmayı kolaylaştırıyor. Kitapta çok sayıda siyah beyaz fotoğrafa da yer verilmiş.
Kitabın Utku Lomlu'ya ait olan kapak tasarımı da oldukça ilginç ve kitabın ruhuna uygun gözüküyor. Ön kapak kitabın konusunu kapsayan yıllarda yani 1960'lı ve 1970'li yıllarda yaygın olan ticari müzik formatı 45'lik vinil plaklar şeklinde tasarlanmış. Bu plakların ön yüzünde genelde tek bazen iki şarkı bulunurdu, yani bir plakta toplam 2 ilâ 4 şarkı yer almaktaydı. Kapak resminde de görülen, ortadaki "göbek" denen kısım kırılıp atıldığı zaman plağı otomobillerdeki plak çalarlarda veya otomatik plak değiştiricili pikaplarda da dinlemek mümkün oluyordu.
Kitabın bölümleri ve içeriği
Hafif Türk Pop Tarihini anlatan "Bak Bir Varmış Bir Yokmuş", her biri onar yılı kapsayacak şeklinde bölümlere ayrılmıştır. "60'lı yıllar", "70'li yıllar".. gibi adları olan bu bölümlerin ayrıca söz konusu on yıllık dönemin pop müziği alanında simgesi olmuş bir şarkıyı referans gösteren bir de alt başlığı vardır:
Giriş / ÖNCE MÜZİK VARDI
- Mary Had a Little Lamb
- Ev Tipi Müzik
- Oryantal
- Kafesin Önünde
- Mazi
- Sahibinin Sesi
- Bibop
- Rüya
- Neşriyat
- Bila Fasıla
- Little Lucy
60'lar / NEDEN GÜLMESİN GÜL GİBİ YÜZLER?
- Özleyiş
- Popüler Melodi
- Tatlı Bir Kız Yaşarmış Boğaziçi'nde
- Kara Tren
- Aman Halimem Canım Mahmudum
- Limbo
- Abidik Gubidik
- Mutlu Olsun Bu Yıl
- Kundurama Kum Doldu
- Bakın Şu Deyyusun Kaç Tarlası Var
- Her Yerde Kar Var
- Mühür Gözlüm
- Altın Yüzük Hoş Bilezik
- Gece Karanlık Eller Birleşmiş
- Duydum Annemden, Evlenmişsin Bir Esmerle
- Temmuz Ağustos Eylül, Her Mevsimde Durma Gül
- Aşk Eski Bir Yalan, Hayatıma Dolan
- Seninle Deli Doluyum
- Perhaps One Day
- Eğlenecek Yer Bulamam Gönlümdeki Köşk Olmasa
70'ler / HÜR DOĞDUM, HÜR YAŞARIM
- Ağlama Değmez Hayat
- Söyle Sazım Ne Söylersin
- Unutulmaz Gençlik Yılları
- Dünyaya Geldik Bir Kere
- Yağmurun Sesine Bak
- Kalbim Bir Pusula
- Babylone Babylone
- Gel Mario, Katerina Sen de Gel
- Al Beni Çal Beni, Götür Cehenneme
- Kolla Kendini Sıra Bana Geldi
- Bim Bam Bom
- Nerde Unuttum Kalbimi Bilmem
- Bu Ne Dünya Kardeşim Seven Sevene
- İşte Öyle Bir Şey
- Olmaz Olsun Cüzdanımda Milyonlar
- Çıkmaz Bu Yol Bir Yere
- Mutluluktan Haber Ver Dilek Taşı
- İşin Sırrı Dengede
- Beni Sarar Melankoli
- Sardı Korkular, Gelecek Yıllar
80'ler / AĞLAMA GÖZBEBEĞIM SANA KIYAMAM
- Artık Dizginlerim Senin Elinde Petrol
- Ben Seni Seven Kadın
- Bir Gün Gelir Ödenir, Öde Firuze
- Yenik Düşüyor Her Şey Zamana
- Sen Ağlama Dayanamam
- Fahriye Abla
- Bir Müjde Ver Şu Kalplere
- Şarkıdaki Kötülük
- Yıllar Sonra
- Kara Sevda Dedikleri Daha Ne Olabilir ki
90'lar / KIZ HEPSİ SENİN Mİ?
- Seni Aldattım İçim Kan Ağlayarak
- Beni Yak, Kendini Yak, Her Şeyi Yak
- Hey Corç Versene Borç
- Ya Sen Ya Hiç
- Ah Yanar Döner A-Acayipsin
- Macera Dolu Amerika
- Onun Arabası Var
- Sabır Sabır Ya Sabır
- Yine Bir Başıma Daralır Yüreğim
- Şarkılara Tutundum
2000'ler / ÜZERİMDE SEVDİĞİN MAVİ ELBİSEM
- Hafife Alma Beni, Alışkanlık Yaparım
- Kaynakça