Baskınlık hiyerarşisi
Baskınlık hiyerarşisi, sosyal hayvan gruplarının üyelerinin, özellikle saldırgan bir biçimde bir öncelik sistemi yaratmak için etkileşimleri sonucunda ortaya çıkar. Sosyal olarak yaşayan hayvan gruplarında üyeler sınırlı kaynaklara ulaşım ve çiftleşme fırsatları için rekâbet hâlindedir. Her karşılaştıklarında dövüşmek yerine, aynı cinsiyete mensup üyeler arasında bağıntılı bir ilişki kurulur. Bu tekrar eden etkileşimler sonucunda ortaya çıkan sosyal düzen baskın olan hayvana alttaki başka bir hayvanın meydan okuması sonucu değişikliğe uğrayabilir.
Sistemler
Ayni cinsiyet içinde çıkan anlaşmazlık iki sistem içinde gözlemlenebilir. Sosyal düzen ya doğrusaldır ya da despotik. Doğrusal öncelik sisteminde cinsiyet grubunun içindeki her bir üye bir diğerine göre ya baskın ya da itaatkârdır ve dolayısıyla doğrusal bir öncelik ya da hiyerarşi sistemi kurulmuş olur. Örneğin benekli sırtlan ve kahverengi sırtlan gruplarında doğrusal baskınlık düzeni gözlemlenir. Despotik sistemlerde ise grubun bir üyesi baskındır ve diğer üyelerin hepsi aynı mertebede ve baskın bireye karşı itaatkârdır. Despotik sosyal düzen mirket, kurt, goril ve Afrika yaban köpeği gruplarında gözlemlenir.[1]
Notlar
- Alcock, John. Animal Behavior: An Evolutionary Approach. Sunderland, MA: Sinauer Associates, 2005.