Begüm Halide Ziya

Begüm Halide Ziya (Bengalce: খালেদা জিয়া; d. 15 Ağustos 1945, Dinajpur) Bangladeş'in 1991-1996 ve 2001-2006 arasında görev yapan ilk kadın başbakanı.

Begüm Halide Ziya
Bangladeş Başbakanı
Görev süresi 10 Ekim 2001 - 29 Ekim 2006
Yerine geldiği	Latifur Rahman
Yerine gelen	İyazeddin Ahmed
Görev süresi 20 Mart 1991 - 30 Mart 1996
Yerine geldiği	Gazi Zafer Ahmed
Yerine gelen	Habibur Rahman
Kişisel bilgiler
Doğum	15 Ağustos 1945 Dinajpur, Hindistan
Partisi	Bangladeş Milliyetçi Partisi
Evlilik(ler)	Ziyaur Rahman (1960-1981)
Çocuk(lar)	Tarık Rahman

Yaşamı

Begüm Halide Ziya, 5 Ağustos 1944 tarihinde Hindistan'da doğdu. Küçük yaşta Bangladeş'in Dinajpur bölgesine göç etti. Dinajpur devlet kız lisesinde okudu. 1960 tarihinde Bangladeş'in sonradan Cumhurbaşkanı olacak olan Ziyaur Rahman ile evlendi.

Başbayan

Eşi sonradan Genelkurmay Başkanı oldu ve 1975 darbesinden sonra BNP'yi kurarak demokratik seçimlerde Cumhurbaşkanı seçildi. öylece Begüm Halide Ziya da politik hayata eşi yoluyla adım atmış oldu.

Politik Yaşamı

Eşi Ziya-ür-Rahman'ın 30 Mayıs 1981 tarihindeki darbeyle devrilmesine kadar Begüm Halide Ziya politik hayatla çok az ilgilendi ve utangaç tutumuyla zamanının çoğunu iki çocuğunun bakımıyla geçirdi. Eşi öldürüldükten sonra Cumhurbaşkanı Yardımcısı Abdussattar hem Cumhurbaşkanlığını hem de BNP(Bangladeş Ulusal Partisi) başkanlığını üstlendi. Ancak 24 Mart 1982'de yapılan bir darbeyle Genelkurmay Başkanı Hüseyin Muhammed Erşad Cumhurbaşkanı oldu. Mart 1983'te Abdussattar, Begüm Halide Ziya'yı BNP başkan yardımcısı olarak atadı. Şubat 1984'te Abdussattar'ın politikadan çekilmesiyle birlikte Begüm Halide Ziya partinin başkanı oldu. Bayan Ziya'nın önderliğinde ittifak yapan 7 parti otokratik rejim karşısında yıllarca mücadele verdi. Ve bu dönemde otokratik hükümetle hiçbir uzlaşma yapmadı. Bu dönemde yönetim Bayan Ziya'nın hareket alanını kısıtlayan yasalar bile çıkarıldı. Ancak Ziya, kendisine demokrat görünüm vermek isteyen hükümetin düzenlediği hiçbir seçime katılmadı. Bu mücadele sonunda General Erşad, 6 Aralık 1990 tarihinde yerini geçici bir hükümete bırakarak istifa etti ve 27 Şubat 1991 tarihinde yapılan seçimlerde BNP ezici çoğunlukla iktidarı devraldı.

Başbakanlık Dönemleri

Bu dönemde Ziya hükûmeti eğitim alanında bir dizi reformlara gitti. Bütçede eğitime geniş bir pay verdi ve zorunlu-ücretsiz ilköğretimi devreye soktu. Tarım alanında ulusal hareket başlattı. Jamuna Barajı'nın inşaatını başlattı. Bürokrasiye giriş yaşını 27'den 30'a çıkarttı.

15 Şubat 1996 tarihinde yapılan ve muhalefet partilerinin boykot ettiği seçimde iktidar olan Begüm Halide Ziya, muhalefetin baskısına dayanamayıp geçici hükûmet başkanlığında yeniden seçimlere gidilmesi kararı aldı. Bu seçimler sonunda ülke tarihinin en büyük sandalye çoğunluğuna sahip muhalefet partisi sıfatıyla ana muhalefet sıralarında yerini aldı.

1999 yılında 4 partili bir ittifak oluşturan Begüm Halide Ziya, Bangladeş'in bağımsızlığına karşı çıkan ve Batı Pakistan'da 3 milyon kişinin öldürülmesinden sorumlu olan İslami Cemaat Partisi ile ittifakı dolayısıyla eleştirilere maruz kaldı. 1 Ekim 2001 tarihinde yapılan seçimlerde oyların %46'sını alan Begüm Halide Ziya 3. kez Bangladeş Başbakanı olarak yemin etti. Üçüncü devrinde yolsuzluk ve azınlıklara baskıyla suçlanan Ziya 27 Ekim 2006 tarihinde görev süresi dolunca yerini küçük bir krizden sonra Cumhurbaşkanına bırakarak ayrıldı.

Kaynakça