Ziyaur Rahman
Ziyaur Rahman (Bengalce: জিয়াউর রহমান, Ji-yaur Rôhman; d. 19 Ocak 1936,[1] Bogra - ö. 30 Mayıs 1981, Chittagong), Bangladeşli siyasetçi, asker. 1977-1981 yılları arasında Bangladeş devlet başkanlığı görevinde bulunmuştur.
Ziyaur Rahman | |
---|---|
Bangladeş Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 21 Nisan 1977 - 30 Mayıs 1981 | |
Yerine geldiği | Ebu Sedat Muhammed Saim |
Yerine gelen | Abdüs Settar |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 19 Ocak 1936 Bogra, Bangladeş |
Ölüm | 30 Mayıs 1981 (45 yaşında) Chittagong, Bangladeş |
Partisi | Bangladeş Milliyetçi Partisi |
Evlilik(ler) | Begüm Halide Ziya |
Çocuk(lar) | Tarık Rahman Arafat Rahman |
Bitirdiği okul | Pakistan Harp Akademisi |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Pakistan(1971'den önce) Bangladeş |
Branşı | Pakistan Kara Kuvvetleri (1955-1971) Bangladeş Ordusu (1971-1978) |
Hizmet yılları | 1955–1971 (Pakistan) 1971–1978 (Bangladeş) |
Ordunun önemli bir üyesi olarak, 27 Mart 1971 tarihinde ulusun babası Şeyh Mucibur Rahman adına Bangladeş'in bağımsızlığını ilan eden generaldi.[2] 21 Nisan 1977'de Bangladeş devlet başkanı oldu. 30 Mayıs 1981'de Chittagong'da bazı Bangladeş ordusu personeli tarafından başarısız bir askerî darbe girişimi sırasında öldürüldü.[3]
Rahman, ülkesinin Pakistan’dan Kurtuluş Savaşı sırasında Bangladeş Kuvvetleri’nde görev aldı. Bangladeş'in bağımsızlık ilanını 26 ve 27 Mart tarihlerinde Chittagong'daki Kalurghat radyo istasyonundan yayınladı. Savaştan sonra Rahman, daha sonra Bangladeş Ordusu başkan yardımcısı olan tugay komutanı oldu. Ziyaur Rahman'ın Muştak hükûmetinin dayattığı sıkıyönetim kanunu altında, dış aktörler tarafından bir dizi komplodan sonra fiili olarak güç kazanarak iktidara geldi. 1977 yılında cumhurbaşkanlığını devraldı.
Başkan olduktan sonra Rahman Bangladeş Milliyetçi Partisi'ni kurdu. Çok partili siyaseti, basın özgürlüğünü, konuşma özgürlüğünü ve serbest piyasaları yeniden kurdu. Halkın hayatını canlandıracak sosyal programlar da dahil olmak üzere toplu sulama ve gıda üretimi programları başlattı. SAARC olarak bilinen ilk Asya bölgesel grubunu kurdu. Yoğun çalışması sayesinde mevcut parlamento binası ve Dakka'nın uluslararası havaalanı hayata geçirildi. Rahman, Bangladeş'i istikrara kavuşturma çabaları ve sömürgelikten çıkan milletleri etkileyen meseleleri savunmasıyla popüler bir dünya lideri oldu. Bangladeş'in Batı ve Çin ile ilişkilerini geliştirdi ve Şeyh Mucibur Rahman'ın Hindistan ve Sovyetler Birliği ile olan yakın ilişkini terk etti. Rahman, yirmi bir defa darbe girişimi ile karşı karşıya kaldı.
Tazminat Yasasını kabul ettiği ve dine dayalı siyasi partilerin kurulması yasağını kaldırdığı için eleştirildi. Partisi BMP, Bangladeş'in iki egemen siyasi partisinden biri oldu. Eski bir başbakan olan karısı Begüm Halide Ziya, BMP'nin şu anki başkanı.
Kaynakça
- "Former Presidents, Lt. General Ziaur Rahman". Bangabhaban.gov.bd. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2013.
- "High Court rules on 'historical truth'". bdnews24.com. 21 Haziran 2009. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016.
- "Zia's death anniversary being observed". Prothom Alo (English Version). 30 Mayıs 2017. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.