Beyteginliler

Beyteginliler, 1144'te Erbil ve çevresinde kurulmuş ve 18 Temmuz 1233'e dek hayatiyeti sürmüş Selçuklu atabeyliğidir. 1168-1190 arasında başkentleri Harran oldu.

Selçuklular'da illere yönetici olarak tayin edilen şehzadelerin yanına atabey olarak adlandırılan tecrübeli devlet adamları verilirdi. Atabeyler, devletin zayıfladığı dönemlerde bulunduğu bölgedeki yönetimi ele geçirip devletleşmişlerdir.

24 Aralık 1144'te Atabey Ali Küçük tarafından kuruldu ve Erbil, Musul, Kerkük, Hakkâri, Sincar, Tikrit ve Harran'a hakim oldu. Önce Zengiler'e sonrasında Eyyubiler'e tabi olarak varlıklarını sürdürdüler.

Hükümdarları sırasıyla şunlardır:

• Ali Küçük (1144-1168)
• Yusuf (1168-1190)
• Kök-Böri (1168-1233, 1190'a dek Yusuf ile beraber)

Büyük bir komutan olan Kök-Böri'nin İbn Hallikan tarafından kaleme alınan hayat hikâyesi, dönemin en önemli biyografi yapıtlarından biridir. 1187'de Haçlılar'a karşı kazanılan Hıttin Muharebesi'nde Selahaddin Eyyubi'nin ordusunda yer alan komutanlardan biriydi.

Vârisinin olmaması nedeniyle atabeylik toprakları 1233'te Abbasi Halifeliği'ne katıldı.