Bozkurt (lokomotif)
Bozkurt, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'na ait o zamanki adı Sivas Demiryolu Fabrikaları olan Tüdemsaş firması tarafından üretilen ilk Türk lokomotifinin adı.
| Bozkurt (lokomotif) | |
|---|---|
| [[Dosya:|250px]] | |
| Tür | Buharlı lokomotif |
| Dönem | 1960 |
| Hizmet tarihi | 1961-1986 |
| Üretici | Tüdemsaş |
| Ağırlık | 107 ton |
| Aks yükü | 97 ton |
| Hız | 70km/s |
| Motor | |
| Tip | Buharlı |
| Güç | 1915 bg |
| Devir | 18500 kgf |
Sivas Cer Atölyesi, Sivas Demiryolu Fabrikası adını alarak yerli lokomotif ve yük vagonu üretmek üzere yeniden organize edilmiştir. Bu reorganizasyon çalışmasından sonra 1959 yılında yapım çalışmalarına başlanan ve tamamı, Türk işçi ve mühendislerinden oluşan ekip tarafından çok kısa bir sürede bitirilen Bozkurt Lokomotifi 1961 yılında hizmete girmiştir. Aynı dönemde Eskişehir'deki Tülomsaş firması tarafından Karakurt Lokomotifi de hizmete girmiştir. Bu iki lokomotifin en büyük özellikleri ilk yerli Türk lokomotifleri olmasıdır.
Sivas'ta Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş'de (TÜDEMSAŞ) 56202 seri numarasıyla üretilen Türkiye'nin ilk yerli lokomotifi olan Bozkurt, 1961 yılında demir yollarında hizmet vermeye başladı. 25 yıl demir yollarında aralıksız sefer yapan lokomotif, teknik ömrünü doldurması nedeniyle kurum tarafından emekliye sevk edildi.
Üretildiği fabrika önünde kurulan rayların üzerine konulan Bozkurt, fabrikaya gelen ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekiyor. Ziyaretçiler buradan ayrılmadan mutlaka lokomotifin önünde hatıra fotoğrafı çektiriyor. Hatıra fotoğrafı çektirenlerin arasında birçok bakan, milletvekili ve bürokrat da bulunuyor.
Buhar basınç kazanı, boş ağırlık, işletme, sürtünme ağırlığı, çekme kuvveti gibi özelliklerin fabrikanın önünde hazırlanan bir yazı ile anlatıldığı lokomotif, üretildiği günden bugüne kadar geçen zamanı ise önüne konulan tabelada kendi duygularıyla şöyle değerlendiriyor:
Ben Sivas demir yolu fabrikalarında Türk işçi ve mühendisinin el birliği ile imal ettiği Bozkurt isimli 56202 nolu tamamen yerli ilk lokomotifim. 20 Kasım 1961 tarihinde TCDD'nin hizmetine girdim. Güzel yurdumu arkamda binlerce ton yükle doğudan, batıya, kuzeyden, güneye yüzlerce kez geçtim. Hizmet sırasında geçirdiğim sayısız hastalık demir yolu personelince iyileştirildi.
Yaklaşık 25 yıllık hizmetin sonunda ekonomik ve teknik ömrümü doldurduğum gerekçesi ile emekli oldum. İmal edildiğim, adı sonra değiştirilen ve gelişen TÜDEMSAŞ'ta 25 yıl hizmet ettiğim raylarımın üzerine oturttular, boyadılar, bir gelin gibi süslediler. Etrafım çiçek ve çimenlerle donatıldı. Bulunduğum yerden kuşların cıvıltısı içinde, üretimi ve onarımı yapılan vagonların servise verilişini mutlulukla izliyorum. Rahatım, mutluyum, ilginize teşekkür ediyorum. [1]
Dış bağlantılar
Tudemsaş
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları 22 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.