Branta sandvicensis
Branta sandvicensis ördekgiller familyasından Hawaii adalaraından Maui Adası, Kauaʻi Adası ve Hawaii Adası'na endemik kaz türü. Yumuşak sesli bir kaz ötüşü dolayısıyla Hawaii dilinde, ve halk arasında, bu tür kazın adı nene olarak bilinmektedir. Bu tür kaz ABD'nin Hawaii eyaletinin resmi kuşudur.[1]
| Branta sandvicensis | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Vigors, 1834 | ||||||||||||||||||
Fiziksel özellikleri
Branta sandvicensis 41 cm boyunda orta büyüklükte bir kazdır. Dışiler 1,525-2,56 kg, erkekler ise 1,695-3,05 kg ağırlığındadır.[2] Erişkin erkeklerin başı ve ensesinin arkası siyah renklidir. Yanakları ten rengi olan bu kazın boynu oldukça yoğun çizgilidir. Boyunda siyah ve beyaz diyagonal şeritler görünür. Biraz daha küçük olmasının dışında dişiler erkekler ile aynı renklerdedir. Erişkinlerin gagası, ayakları ve bacakları siyah renklidir. Çenesinin altında yumuşak tüyler bulunur.
Tür konservasyonu
"Hawaii Kazı", Nene, dünyada en nadir bulunan kaz türü başında gelmektedir.[3] Hawaii adasının beyaz ırktan Avrupalılar, yani İngiliz denizcisi ve kaşifi James Cook, tarafından 1778'de ilk ziyareti zamanında Hawaii'de yaklaşık 15.000 "nene" bulunduğu tahmin edilmektedir.[4]. Fakat Avrupalı denizcilerin adaları ziyaretleri arttıkça bu adalara yaban domuzlar, kediler ve küçük Asya manguzları gibi küçük yırtıcı vahşi hayvanlar getirilmiş ve "nene" kazlarını avlayan, yani "predatör" olan, bu adalara getirilen yeni hayvanlar Hawaii kazı "nene"'nin hemen hemn neslini tüketmişlerdir. 1952'de Hawaii 'de sadece 30 tane "nene" kaldığı bilinmektedir. Bu kadar çok az sayıda "nene" kazının kendi arasında vahşi olarak üremesi imkânsız olduğu ve bu kazın neslini tükeneceği tahmin edilmekteydi.
Neyse ki bu "nene" türü kazların ehlileştirmeden insanların bakımı ve koruması altında rahatça yaşayıp üretilmesi mümkün olmuştur. İngiliz Doğa tarihçisi Peter Scott 1950'lı yılları başında birkaç "Nene" çiftini İngiltere'nin güneybatısında bulunan "Slimbridge Yaban Ördekgiller ve Islak Araziler Vakfı Merkezi"'ne getirip burada üremelerini sağlamıştır. 2004 yılından İngltere'den gönderilen "nene" kazları Hawaii'da vahşi alanlara tekrar salınmışlardır. Günümüzde bu kazlar çeşitli hayvanat bahçesinde ve özellikle İngıtere'de bulunan "Yaban Ördekgiller ve Islak Araziler Vakfı" merkezlerinde insan bakımı altında yaşadıkları gibi, 800 kadar "nene" türü "Hawaii kazı" Hawaii adasında vahşi olarak yaşamaktadır.[4]
Resimler
Kauai, Princeville Büyük Hayvan çiftliğinde Nene
Hawaii kazına has özel boyun işaretleri
Nene kazı ailesi
Motorlu vasıtalara Hawaii kazları geçişini ikaz eden Hawaii adası yol işareti
"Kilaunea Point Ulusal Vahşi Hayvan Korunağı"'nda 2 Hawaii kazı
Maui adasından "Pali Yürüyüş Patikası"nda iki "Hawai Kazı"
İngiltere "Yaban Ördekgiller ve Islak Araziler Vakfı" Slimbridge merkezinde Hawaii kazı
Museum specimen -
Notlar
- "Branta sandvicensis". IUCN 2011. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2011.2. BirdLife International 2009. 19 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2011.
- Reading, Richard P. (2000). Endangered animals: A Reference Guide to Conflicting Issues (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ss. 142-146. ISBN 9780313308161.
- Marine Wildlife Photography
- Ellis, Richard (2004). No Turning Back: The Life and Death of Anımal Species. New York City: Harper Perennial. say.280–281. ISBN 0-06-055804-0 (İngilizce)
Dış bağlantılar
- "Hawaiian Goose videos, photos & sounds". İnternet Bird Collection (İngilizce). Lynx Editions.