Britanyalı Leir

Britanya kralı Leir (ya da Lear), Gal efsanelerinde anlatılan ve Roma işgali öncesinde hüküm sürmüş bir Kelt kralıdır. Hakkında bir sürü hikâye anlatılmış,tiyatro oyunları kaleme alınmıştır. Bu oyunlarda en meşhuru William Sheakespeare'in yazdığı dram tarzındaki Kral Lear'dır. Leir (Llyr ya da Ler), eski Britonların mitologyasında önemli yeri olan bir figürdür. deniz tanrılarından Llyr'e dayanmaktadır. İrlanda ve Galya folklorunda çocukları üzerine öyküler vardır. Monmouth’lu Geoffrey, onikinci yüzyılda yazdığı Historia Regum Britanniae adlı yapıtına Lear’in üç kızı hakkında yazılmış olan bir halk masalını eklemiştir. ,Leir'in soyunun yıkılan Troya kentinden kaçan Aeneas'ın torunu Brutus'a bağlamıştır. Hikayeye göre Brutus ve yanındaki Troyalı koloniciler, Galya üzerinden adaya geçmiş ve adaya Brutus'tan ötürü "Büyük Britanya" kendilerine de Britonlar demişlerdir.(Geofrey Kral Arthur'un da Brutus'un soyunda geldiğini yazmaktadır.) Kral Leir M.Ö.8. yüzyılda,tam da Roma'nın kurulduğu yıllarda yaşamıştır. Leicester kentini onun kurduğu anlatılmıştır. Raphael Holinshed, bu masalı kendi tarih kitabı olan Holinshed's Chronicles’ına aktarmış, sonra da Spenser Faerie Queene. John Higgins 1574’te A Mirrour for Magistrates adlı yapıtlarında bu masaldan sözetmişlerdir. Bütün bu yapıtlar, okuyan Elizabeth dönemi insanları için bilinen kaynaklardı. Bu öykü, 1594’te “tarihsel oyun” olarak kayda geçen ve 1605’te basılan, sonra yine “trajik tarih” olarak ikinci kez kayda geçen The True Chronicle History of King Leir and His Three Daughters adıyla oyunlaştırılmıştır.[1] Geoffrey'in anlattığı öykünün Sheakspeare'in oyunuyla en büyük farklarından biri, hikayenin sonudur. Geofrey'in eserinde Kral Leir tahtını geri alıp ülkesine düzeni ve huzuru geri getirir ve ondan sonra Cordelia tahta çıkıp ülkeyi babasının izinden giderek düzen içinde yönetir. (zaten Kraliçe Cordelia da Gal efsanelerinde geçen bir figürdür.) Sheakespeare'in trajedisindeyse Cordelia babasından önce ölür ve Lear kızının ölümünü öğrenince üzüntüden ölür. Sheakespeare'den önce oyunun komedi tarzında da yazılmış versiyonları vardır.

Leir ve kızları, Chronica Majora'dan bir marjinal illüstrasyon, yakl. 1250.

Kaynakça

1. "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2017.