Bronkoskopi
Bronkoskopi, bükülmez bir tüp aracılığıyla doğrudan doğruya soluk borusunu ve büyük bronşları muayene etmeye yarayan tekniğin adıdır. Yeteri kadar parça alınmasına ve gerektiğinde yabancı cisimlerin çıkarılmasına yarar. (Günümüzde yaygın olarak bükülebilir tüpler ya da fibroskoplar kullanılmaktadır, bunların kullanımı kolay olup, yapılan işleme fibroskopi de denmektedir).
1897 yılında Gustav Killian tarafından bulunan yöntem, 1970'li yıllarda bükülebilir hale getirilerek doktorlar tarafından uygulanmaya başlanmıştır. Bronkoskop, esneyebilir özellikte olup, bu cihazlarda hastanın bronş ağacına giren kısım oldukça incedir ve bu sayede hastada fazla bir rahatsızlık hissi uyandırmaz, ayrıca lokal anestezi uygulanır. İşlem 5 - 10 dakika sürmektedir.
Bronkoskopi tanı ya da tedavi amaçlı olarak iki şekilde uygulanabilir.
Uygulama
Tanı amaçlı Bronkoskopi
- Çeşitli nedenlerle çekilmiş akciğer grafisi ya da bilgisayarlı tomografide akciğer tümörünü düşündürür lezyon varlığında,
- Akciğer grafisinde herhangi bir lezyon saptanıp diğer yöntemlerle tanı konulamamış olgularda,
- İki haftayı aşan ve KBB uzmanı tarafından doğrudan ses tellerinin bir hastalığı saptanamamış ses kısıklığı durumunda,
- Akciğer grafisi, tomografi, alerji testleri, solunum fonksiyon testleri ile incelenmiş ancak bir sonuca ulaşılamamış uzun süredir devam eden kronik öksürük varlığında,
- Öksürükle birlikte kanlı balgam ya da kan tükürme durumunda,
- Nefes darlığı şikayetiyle yapılan başvurularda, incelemelerde nefes darlığını açıklayacak bir tanıya ulaşılamamış olgularda,
- Soluma sırasında özellikle belirli bir akciğer alanında hışıltılı solunum duyulan ve bunu açıklayacak başka bir neden saptanamayan olgularda,
- Nefes borusuna yabancı bir cisim kaçıran hastalarda,
- Göğüs travmaları ve yaralanmalarında tanı amaçlı bronkoskopi uygulanır.
Tedavi amaçlı bronkoskopi
- Bronşlarda aşırı sekresyon (ifrazat) birikimi varlığında bunları temizlemek amacıyla,
- Solunum hava yollarındaki yabancı cisimleri çıkarmak amacıyla,
- Trake ve ana bronşlardan kaynaklanan ve hastada aşırı nefes darlığı ile, boğulma duygusuna yol açan iyi ya da kötü huylu tümörlerin girişimsel bronkoskopi uygulamaları (lazer, argon plazma koter, elektrokoter, cryocoter ile) tümörün çıkarılması amacıyla,
- Yine trake ve ana bronşların çeşitli nedenlerle oluşmuş darlıklarının tedavisi için stent uygulaması amacıyla,
tedavi amaçlı bronkoskopi yapılmalıdır.
Bronkoskopi öncesi
- İşleme en az 6 saat açlık sonrası gelinmelidir ancak, hastanın epilepsi, yüksek tansiyon, kalp hastalığı, gibi önemli rahatsızlıklar için düzenli olarak kullandığı ilaçları varsa, bunları normal saatinde az miktarda su ile yutmalıdır.
- Şeker hastalığı için gerekli ilaç işlem sabahı alınmaz.
- Kanı sulandırıcı ilaçlar (aspirin, coumadin, plavix heparin vb.) düzenli olarak kullanılıyorsa doktora önceden bilgi verilmelidir.
- Alerji öyküsü ya da yukarıda bahsedilenler dışında önemli bir hastalık ve ilaç kullanımı varsa yine doktora bilgi verilmelidir.
- İşlem günü rahat giysiler giymeli, hasta yanında değerli eşyalar getirmemeli, varsa protez diş, kontak lens takmamalıdır.
- Hasta işlem için bir yakınıyla birlikte gelmelidir.
Komplikasyonları
- Pnomotoraks (akciğer zarları arasında hava toplanması)
- bronşlarda kanama
- ateş
- kan oksijeninde düşme
- anesteziye bağlı alerji
- kalpte aritmi
- kardiyak infarktüs
- ender olarak bronş yırtılması
İşlem sonrası
Bronkoskopi bittikten sonra kanama, ateş, boğaz ağrısı, ses kısıklığı olabilir. Hasta iki saat süreyle bir şey yiyip içmemelidir.