Cebe
Cebe (Moğolca: Zev; doğum ismi :Jirqo'adai (Modern Moğolca'da: Zurgadai)) (ö. 23 Mayıs 1223)[1] Cengiz Han'ın en önemli Noyanlarından birisiydi. O Cengiz Han zamanında Targudai Khiriltug'un liderliği altında olan Taichud kabilesinin Besud klanına mensuptu.[2] Cebe Cengiz Han'ın imparatorluğunun topraklarının geliştirilmesinde çok önemli bir rol oynamıştır.[3] Cengiz Han'ın generali olarak tarihteki önemli rolüne rağmen hakkında pek fazla kaynak veya biyografi bulunmamaktadır.[3] Cebe düşman askeriyken Cengiz Han onu kendi ordusuna katmış ve onu dünyanın en büyük generallerinden biri haline getirmiştir.[4] Cebe alışılagelmişin dışında ve cürretkar hamleleri ile "Tarihteki en büyük süvari generali" olarak adlandırılmıştır.[5]
Cebe | |
---|---|
Doğum adı | Зэв |
Takma adı |
Jirqo'adai Zurgadai Зургаадай |
Ölüm | 23 Mayıs 1223 |
Bağlılığı | Moğol İmparatorluğu |
Savaşları/Çatışmaları | Kalka Nehri Muharebesi |
İsminin Kökeni
1201'de 13 Tarafın Muharebesinde bir ok Cengiz Han'ı boynundan yaraladı. Bunun üzerine Cengiz Han'ın sadık komutanı Jelme, onun yarasıyla ilgilendi. Savaşı kazandıktan sonra, mağlup tarafa kendi atını boynundan vuranın kim olduğunu sordu. Bu muhtemelen yarasını gizlemek, ve muhtemel yanlış iddiaları ortadan kaldırmak için bir örtmeceydi. Jirqo'adai gönüllü olarak vuranın kendisi olduğunu itiraf etti, hatta kendisinin hayatının Cengiz Han'ın elinde olduğunu belirtti. Ancak Jirgo'adai yaşayacak olursa Cengiz Han'a sadık bir biçimde hizmet edecekti.[2] Cengiz han insanların yeteneklerine ve sadıklıklarına değer verirdi.[2] Nitekim Jirgo'adai'yi affetti ve kendi ordusuna kattı. Sonrasında Jirgo'adai'ye 'Cebe' bir isim verdi. Cebe Moğolca'da hem ok hem de silah anlamına gelmektedir.[2]
Kaynakça
- Stephen Pow, "The Last Campaign and Death of Jebe Noyan," Journal of the Royal Asiatic Society 27, no. 01 (2016): 49.
- Pow, Stephen (29 Aralık 2017). "The Last Campaign and Death of Jebe Noyan". Golden Horde Review. 5 (4): 698-725. doi:10.22378/2313-6197.2017-5-4.698-725. ISSN 2308-152X.
- POW, STEPHEN (13 Eylül 2016). "The Last Campaign and Death of Jebe Noyan". Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland. 27 (1): 31-51. doi:10.1017/s135618631600033x. ISSN 0035-869X.
- Pow, "The Last Campaign and Death of Jebe Noyan," 31.
- Liddell Hart, Great Captains Unveiled (1927).