Ceuta Kuşatmaları
Ceuta Kuşatmaları, İspanya hakimiyetindeki, Kuzey Afrika'daki Ceuta şehrinin Fas ordusu tarafından 1694 ile 1727 yılları arasında gerçekleşen kuşatmalarıdır.[1] İlk kuşatma 23 Ekim 1694'de başlayıp, 1720'de kuşatmayı kaldırmak amaçlı gelen İspanyol takviye kuvvetleriyle son bulmuştur.[2] Önceden Portekiz hakimiyetinden İspanyol hakimiyetine geçen Ceuta, 26 yıl süren bu kuşatma ile şehir büyük oranda değişime uğrayıp Portekiz mimarisini kaybetmiştir. Çatışmalar büyük oranda şehir surlarında, küçük oranda Fas kıyısında ve maddi yardımı engellemek amaçlı Cebelitarık Boğazı'nda da gerçekleşmiştir. İkinci kuşatma 1721'de başlayıp 22 Nisan 1727 tarihine kadar devam etmiştir.
Ceuta Kuşatmaları | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
La Bandera Kalesi | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
İspanya ( Bourbon Hanedanı 1704–1713) |
Fas
| ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Joseph de Agulló y Pinos Jean François de Bette | Alí ben Abdalá | ||||||
Güçler | |||||||
3.000 (1694) 19.000 (1720) | 40.000 |
Kuşatmaların Öncesi
Fas sultanı İsmail ibn Şerif başarıyla Kuzey Afrika'daki Avrupa güçleri mücadele edebilecek ordu yaratmıştır. Ordusuyla birlikte Mehdiya, Tanca, Larache ve son olarak 1691 yılında Asilah'ı ele geçirmeyi başarmıştır. 1694 yılında vali Ali ben Abdala'ya Ceuta'yı ele geçirme görevini vermiştir.
İlk Kuşatma
Fas ordusu Ceuta'nın sırları dışında kalan açık araziyi işgal ettikten sonra kuşatma sırasında savunma ve erzak desteği amaçlı bu araziye binalar kurup, yiyecek ekimine başladı. Bunun üzerine Ceuta valisi Madrid'den yardım istedi. İspanya destek birliklerini Endülüs bölgesi ve Portekiz'deki ordularından gönderdi. Fakat şehir çok yakın geçmişte Portekiz hakimiyetinde bulunduğu için, Portekizlilerin gelmesi yerel halkta şehrin tekrar Portekiz'e devredilmesine dair şüpheler uyandırdı. Bunun üzerine Portekizli birlikler savaşmadan ayrılmak zorunda kaldı.
Kuşatma boyunca sur çevresi bombardımana tabi tutuldu, kazançlar ve kayıplar görüldü. Fas ordusu Temmuz 1695'de yoğun bir sisli günde, muhafız değişimi sırasında ani bir saldırı içeri girmeyi başardı ve şehir meydanını işgal etti. Ancak İspanyol ordusu karşı saldırı ile Fas ordusunu şehirden atmayı başardı.[3]
Cebelitarık'ın İşgali
İspanya'nın ana karadan kuşatmaya temel nakliyat noktası olan Cebelitarık 1704 yılında İngiliz ve Hollandalı ordular tarafından işgal edildi.[4] Bunun üzerine Tarifa üzerinden denenen nakliyat Cebalitarık Boğazı'ndaki şiddetli rüzgarlar yüzünden zorluklar gösterdi. Diğer yakındaki İspanyol şehirleri ise İspanya Veraset Savaşı'nın aktif bölgeleri olmaları nedeniyle kuşatmaya destek olarak kullanılamadı.
Aynı senede, 7 Ağustos'da Avusturya'nın İspanya Veraset Savaşı ordusunun komutanı Hesse-Darmstadt Prensi George, Juan Basset'i (İspanya Veraset Savaşı'nda İspanya tahtına Avusturya Arşidükü VI. Karl'ın geçmesini destekleyen bir İspanyol komutan), İngiliz-Hollandalı bir donanma ile birlikte Ceuta'yı işgal etmesi için görevlendirdi. Basset kuşatmanın kaldırılcağı garantisini vererek şehrin Avusturya Arşidükü adına teslim olması çağırısında bulundu. Ancak şehrin yöneticisi olan Gironella Marki teslim olmayı kabul etmedi ve Ceuta'nın bulunduğu yarımadayı donanma tarafından bombardımanı engellecek şekilde destekledi. Saldıraya gelecek donanma Ceuta'ya henüz saldırmadan, Cebelitarık'ı geri almaya çalışan (Malaga Savaşı), Fransız-İspanyol donanmasına karşı çıkmak amaçlı çekildi.
Cebelitarık kesin olarak İngiliz hakimiyetine geçtikten sonra Faslı kuşatmacılar için nakliyat destek noktası oldu.
Kaynakça
- Benady, Tito (1999). "The Convent At Gibraltar". Journal of the Society for Army Historical Research (İngilizce), 77. ss. 196-209.
- Rézette, Robert (1976). Les Enclaves Espagnoles Au Maroc (Fransızca). s. 41. ISBN 9782723317641.
- Montes Ramos, Jose (1999). El sitio de Ceuta, 1694-1727: el ejercito de Carlos II y Felipe V. Agualarga (İspanyolca). ss. 31,35,42-43. ISBN 8495088843.
- Gómez Barceló, José Luis (2007). Repercusiones de la caída de Gibraltar en Ceuta (İspanyolca). ss. 93-108. ISSN 1133-5319.