Cichorieae

Cichorieae (ayrıca Lactuceae olarak da adlandırılır); Papatyagiller bitki ailesinin üyesi olan bir oymak olup içerisinde 93 cins, 1.600 eşeyli olarak üreyen tür ve 7.000'den fazla apomiktik (eşeysiz üreyen) tür barındırmaktadır. Chicorieae, başlıca Doğu Yarımküre'nin ılıman bölgelerinde bulunur.[3] Cichorieae'nın bütün türlerinde sütlü lateks ve tek tip çiçekçik içeren kömeçleri bulunmaktadır. Gundelia ve Warionia cinsleri, yalnızca disk çiçeğine sahip cinsler olup geri kalan bütün cinslerdeki çiçekler ışın çiçeğe sahiptir. En çok tür içeren cinsleri; yaklaşık 1.600 apomiktik türü olan Taraxacum (Crepidinae alt oymağı), eşeyle üreyen yaklaşık 770 tür ile eşeysiz üreyen yaklaşık 5,200 türü olan Hieracium (Karahindiba) ve eşeyle üreyen 110 tür ile eşeysiz üreyen 700 türü olan Pilosella (Tırnakotu) cinsleridir.[4] Tanınmış üyeler arasında marul, hindiba, karahindiba ve yemlik gösterilebilir.

Cichorieae
Cichorium intybus (beyaz hindiba)
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae Klad Tracheophytes Klad Angiospermae Klad Eudicotidae Klad Asteridler Takım: Asterales Familya: Asteraceae Alt familya: Cichorioideae Oymak: Cichorieae (Lam. ve DC.; 1806)[1] Alt oymak: [2] Chondrillinae Cichoriinae Crepidinae Hieraciinae Hyoseridinae Hypochaeridinae Lactucinae Microseridinae Scolyminae Scorzonerinae Warioniinae
Sinonimler
Lactuceae Cassini

Betimleme

Türlerin çoğu otsu, çok yıllık, kısa ömürlü veya yıllık bitkilerdir, seyrek olarak çalımsılar (kökleri odunsu olan çok yıllık bitkiler), çalılar veya asmalar biçimlerinde de olabilmektedir. Bütün Cichorieae türlerinin hem köklerinde, gövdelerinde hem de yapraklarında lateks kanalları vardır ve Papatyagiller ailesinde lateks oldukça yaygın olmasına karşın bu özellik Papatyagiller ailesi arasında eşsiz bir özelliktir. Yapraklar bir rozet içindedir veya dönüşümlü olarak gövde boyunca yerleştirilmiştir, ancak Asteraceae'daki baskın durum budur. Cichorieae'daki tek istisna, Shinnersoseris'in zıt alt yapraklarıdır. Geleneksel olarak, Cichorieae, yalnızca çift cinsiyetli ligulat (dilsi) çiçekleri içeren çiçek başlarına (ucunda beş diş bulunan şerit şeklinde bir korolla) sahip taksonlardan oluşmaktaydı ve yalnızca Catamixis, Glossarion, Hyaloseris (Mutisieae) ve Fitchia (Heliantheae cinslerinde daha da var olan nadir bir özelliktir. Ancak, yakın zamanlarda Gundelia ve Warionia cinsleri Cichorieae'ya eklenmiş ve bu iki cins, tek disk çiçeklerin bulunduğu bir başa sahiptir.[4]

Taksonomi

Joseph Pitton de Tournefort, 1694 tarihli Elemens de botanique ou methode pour connoître les plantes adlı eserinde, bu grubu ilk olarak bir taksonomik birim olarak tanımlamış ve bu grubu "bitki aleminin 13. sınıfı" olarak adlandırmıştır. Tournefort, bugün yalnızca hala Cichorieae'nin bir parçası olarak kabul edilen taksonları yerleştirmiştir. Sébastien Vaillant, bu gruba 1723'te "Cichoracées" adını vermiştir. Bu ad, Linnaeus adlandırmasının 1753'teki başlangıcından önce geldiğinden dolayı geçerli değildir, ancak Jean-Baptiste Lamarck ve Augustin Pyramus de Candolle, 1806'da yayınlanan Flora Gallica Descriptarum'daki Synopsis Plantarium'da Cichorieae adını kullanmıştır. 1819'da Henri Cassini tarafından türetilen Lactuceae adı aynı takson grubunu içermekte olup bu nedenden dolayı eşanlamlıdır. Açıkçası, grubun ilk tanımlanmasından bu yana geçen yüzyıllar boyunca, şu anda Cichorieae'ya eklenen çok sayıda yeni takson tanımlanmıştır ve bu grup, Cassini, David Don, Christian Friedrich Lessing, A. P. De Candolle, George Bentham ve Karl August Otto Hoffmann gibi yazarlar tarafından çeşitli morfolojik karakter durumları kullanılarak farklı alt gruplara bölünmüştür.[4]

Filogeni

Genetik analiz, Cichorieae arasındaki filogenetik ilişkilerdeki kavrayışı artırmıştır. Aşağıdaki ağaçlar hep birlikte bu içgörüleri simgelemektedir.[4]

Alt oymaklar

oymak Cichorieae	alt oymak Cichoriinae     alt oymak Microseridinae       alt oymak Hieraciinae               alt oymak Crepidinae     alt oymak Chondrillinae       alt oymak Hypochaeridinae       alt oymak Hyoseridinae       alt oymak Lactucinae         alt oymak Scolyminae       alt oymak Scorzonerinae       alt oymak Warioniinae

Bazal alt oymaklar

oymak Cichorieae

alt oymaklar Cichoriinae, Hieraciinae ve Microseridinae     alt oymaklar Chondrillinae, Crepidinae, Hyoseridinae, Hypochaeridinae ve Lactucinae     alt oymak Scolyminae   Gundelia tournefortii       Catananche       Scolymus     Hymenonema           alt oymak Scorzonerinae         Epilasia     Tragopogon         Koelpinia     Pterachaenia stewartii             Geropogon hybridus     Podospermum         Scorzonera     Takhtajaniantha pusilla             Tourneuxia     Lasiospora         alt oymak Warioniinae Warionia saharae

Chondrillinae, Crepidinae, Hyoseridinae, Hypochaeridinae, Lactucinae

alt oymak Hyoseridinae   Aposeris foetida       Hyoseris       Reichardia       Launaea     Sonchus               alt oymak Crepidinae       Garhadiolus       Lagoseriopsis       Heteracia szovitsii     Heteroderis pusilla             Syncalathium       Hololeion       Nabalus     Soroseris                 Acanthocephalus       Ixeris     Taraxacum             Youngia     Crepidiastrum         Askellia       Crepis       Lagoseris       Rhagadiolus     Lapsana                 alt oymak Chondrillinae       Chondrilla     Willemetia       Phitosia crocifolia         alt oymak Hypochaeridinae   Urospermum       Prenanthes purpurea       Scorzoneroides       Hypochaeris         Helminthotheca     Picris         Hedypnois     Leontodon                   alt oymak Lactucinae   Notoseris       Cicerbita     Lactuca

Cichoriinae, Hieraciinae ve Microseridinae

alt oymak Hieraciinae   Schlagintweitia       Andryala       Hieracium       Hispidella hispanica     Pilosella             alt oymak Cichoriinae     Phalacroseris bolanderi       Erythroseris     Cichorium           Rothmaleria granatensis       Arnoseris minima     Tolpis         alt oymak Microseridinae         Picrosia     Pyrrhopappus           Chaetadelpha wheeleri     Lygodesmia       Shinnersoseris rostrata           Krigia       Marshalljohnstonia gypsophila     Pinaropappus                   Agoseris     Nothocalais         Microseris     Uropappus             Atrichoseris platyphylla     Malacothrix         Munzothamnus blairii       Stephanomeria       Rafinesquia       Pleiacanthus spinosus     Prenanthella exigua                 Glyptopleura

Cinslerin alfabetik listesi

Acanthocephalus Actites Agoseris Andryala Anisocoma Aposeris Arnoseris Atrichoseris Calycoseris Catananche Cephalorrhynchus Chaetadelpha Chaetoseris Chlorocrepis Chondrilla Chorisis Cicerbita Cichorium Crepidiastrum Crepis Dendroseris Dubyaea Embergeria Epilasia Erythroseris[5] Faberia

Faberiopsis Garhadiolus Geropogon Glyptopleura Gundelia Hedypnois Helminthotheca Heteracia Heteroderis Hexinia Hieracium Hispidella Hymenonema Hyoseris Hypochaeris Ixeridium Ixeris Kirkianella Koelpinia Krigia Lactuca Lagedium Lapsana Lapsanastrum Lasiospora Launaea Leontodon

Lygodesmia Malacothrix Marshalljohnstonia Microseris Mulgedium Munzothamnus Mycelis Nabalus Nothocalais Notoseris Paraixeris Paramicrorhynchus Paraprenanthes Parasyncalathium Phalacroseris Phitosia Picris Pilosella Pinaropappus Pleiacanthus Podospermum Prenanthella Prenanthes Pterachaenia Pterocypsela Pyrrhopappus Rafinesquia

Reichardia Rhagadiolus Rothmaleria Scariola Scolymus Scorzonera Scorzoneroides Shinnersoseris Sonchus Soroseris Stebbinsia Stebbinsoseris Stenoseris Stephanomeria Steptorhamphus Syncalathium Takhtajaniantha Taraxacum Thamnoseris Tolpis Tourneuxia Tragopogon Uropappus Urospermum Warionia Willemetia Youngia

Kaynakça

1. "Cichorieae". National Center for Biotechnology Information. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
2. ICN (Hand, R., Kilian, N. & Raab-Straube, E. von; general editors) 2009- (continuously updated): International Cichorieae Network: Cichorieae Portal. Published on the Internet at http://wp6-cichorieae.e-taxonomy.eu/portal/ 22 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; accessed 5 Nov 2010
3. Flora of North America Editorial Committee (from 1993), (Ed.) (2006). "Cichorieae". Flora of North America. 19. New York/Oxford: Oxford University Press. s. 214.
4. Susanna, A.; Stuessy, T. E.; Bayer, R.J. ((Edl.)). "24. Cichorieae" (PDF). Systematics, evolution and biogeography of Compositae. Viyana: International Association for Plant Taxonomy. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016. r eksik |soyadı1= (yardım)
5. Kilian, N.; Gemeinholzer, B. (2007). "Studies in the Compositae of the Arabian Peninsula and Socotra – 7. Erythroseris, a new genus and the previously unknown sister group of Cichorium (Cichorieae subtribe Cichoriinae)". Willdenowia. 37: 283-296. doi:10.3372/wi.37.37117. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.

Dış bağlantılar

• Uluslararası Cichorieae Ağı