Clitocybe

Clitocybe
	Clitocybe nebularis
Bilimsel sınıflandırma
Âlem:	Fungi;
Bölüm:	Basidiomycota;
Sınıf:	Agaricomycetes;
Takım:	Agaricales;
Familya:	Tricholomataceae;
Cins:	Clitocybe; (Fr.) Staude (1857)[1]
Tip tür
	Clitocybe nebularis; (Batsch) P.Kumm. (1871)
Sinonimler
	Agaricus subtrib. Dasyphylli Fr. (1821); Agaricus trib. Clitocybe Fr. (1821); Trigonipes Velen. (1939); Clitocybe subgen. Pseudolyophyllum Singer (1943); Singerella Harmaja (1974); Pseudolyophyllum (Singer) Raithelh. (1979);

Clitocybe Tricholomataceae familyasında sınıflandırılan ve beyaz, kirli beyaz, ten rengi, krem rengi, pembe ya da açık sarı renkli sporları olan, lamelleri sap boyunca uzanan ve soluk beyazdan kahverengi ya da leylak rengine kadar çeşitli renklerde olan bir mantar cinsidir. Asıl olarak saprotrof olan bu mantarlar orman tabanındaki atık maddeleri ayrıştırır. Çok yaygın olan bu cinste 300 kadar tür olduğu tahmin edilmektedir.[2]

Clitocybe "yatık kafa" anlamına gelir.

Bu cinsin bazı üyeleri yenebilir ken birçoğu zehirlidir ve diğer zehirlerin yanı sıra muskarin toksinini içerirler. Clitocybe türlerini ayırt edebilmek genellikle uzman olmayanlar için zordur ve mikroskop altında analiz gerektirir. Dolayısıyla çok bilinen ve kolay ayırt edilebilen birkaç türü dışında Clitocybe cinsinde yar alan mantarlar nadiren tüketilmek için toplanır.

Taksonomi

Clitocybe ilk olarak Elias Fries tarafından 1821 yılında Agaricus cinsi içinde bir oymak olarak önerilmiştir. Friedrich Staude 1857 yılında cins statüsüne yükseltmiştir.

Son zamanlarda yapılan moleküler araştırmalar cinsin polifiletik olduğunu ve çoğu üyesinin uzaktan akraba olduğunu göstermiştir. C. nebularis tip tür olduğu için[3] bu türe en uzak akrabalar gelecek araştırmalar sonunda yeniden sınıflandırılabilir.

Fransız mikolog Harri Harraja 2003 tarihli makalesinde C. geotropa ile birlikte on iki Clitocybe türünün spor özelikleri nedeniyle yeni bir cins Infundibulicybe altında sınıflandırılmasını önermiştir. Ayrıca C. clavipes türünü de Ampulloclitocybe cinsinde sınıflandırmıştır.[4] Daha önceden Clitocybe cinsinde bulunan bazı türler de artık Atractosporocybe, Leucocybe ve Rhizocybe cinslerinde sınıflandırılmaktadır.[5]

Zehirlilik

Japonya'dan Clitocybe acromelalga türü[6] ile Fransa'dan Clitocybe amoenolens türünün [7] tüketilmesi sonucu 8 gün ile 5 ay arasında süregelen mantar tüketilmesi kaynaklı eritromelalji vakaları ile karşılaşılmıştır.[8]

Clitocybe nuda

Birçok küçük Clitocybe türünde muskarin toksini bulunur. Küçük beyaz Clitocybe türleri tehlikeli miktarda muskarin bulundururken yakın akraba Clitocybe dealbata ve Clitocybe rivolusa türlerinde muskarin ölümcül miktarlarda bulunur ve bu iki türün yenmesi sonucu oluşan ölüm vakaları kaydedilmiştir.

Seçilmiş türleri

Clitocybe acromelalga[9] – (Japonya)
Clitocybe agrestis[10]
Clitocybe alexandri
Clitocybe amarescens
Clitocybe amoenolens – (Fransa)
Clitocybe brumalis
Clitocybe candicans
Clitocybe candida
Clitocybe cerussata
Clitocybe cistophila – Avrupa
Clitocybe clavipes – yenebilir ancak alkol ile birlikte tüketildiğinde zehirlidir
Clitocybe dealbata – Avrupa, zehirli
Clitocybe ditopus
Clitocybe dilata
Clitocybe eccentrica
Clitocybe entoloma
Clitocybe eucalyptorum
Clitocybe fennica
Clitocybe fragrans
Clitocybe geotropa
Clitocybe glacialis
Clitocybe globispora
Clitocybe glutiniceps
Clitocybe lohjaensis
Clitocybe marginella
Clitocybe maxima
Clitocybe menthiodora
Clitocybe nebularis
Clitocybe nuda
Clitocybe odora
Clitocybe paraditopa – Avustralya
Clitocybe parasitica
Clitocybe rivulosa – (Avrupa, Kuzey Amerika)
Clitocybe ruderalis
Clitocybe sclerotoidea
Clitocybe strigosa
Clitocybe subcordispora
Clitocybe truncicola
Clitocybe vibecina

Biyolüminesant Omphalotus olearius önceden bu cins içinde Clitocybe illudens olarak sınıflandırılmıştır.

Farmakoloji

Clitocybe gibba türünden çıkarılan ekstrat thrombin üzerinde inhibe edici eykide bulunur.[11]

Ayrıca bakınız

Mantar zehirlenmesi

Notlar

Staude F. (1857). Die Schwämme Mitteldeutschlands, in besondere des Herzogthums (Almanca). ss. 1-150.
Kirk PM, Cannon PF, Minter DW, Stalpers JA (2008). Dictionary of the Fungi (10th bas.). Wallingford, UK: CABI. s. 152. ISBN 978-0-85199-826-8.
Redhead, S.A. (2002a). "Phylogeny of agarics: partial systematics solutions for core omphalinoid genera in the Agaricales (euagarics)". Mycotaxon. Cilt 83. ss. 19-57. 20 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Harmaja, Harri (2003). "Notes on Clitocybe s. lato (Agaricales)" (PDF). Annales Botanici Fennici. Cilt 40. ss. 213-18.
Alvarado P, Moreno G, Vizzini A, Consiglio G, Manjón JL, Setti L (2015). "Atractosporocybe, Leucocybe and Rhizocybe, three new clitocyboid genera in the Tricholomatoid clade (Agaricales) with notes on Clitocybe and Lepista". Mycologia. 107 (1). ss. 123-36. doi:10.3852/13-369. PMID 25344261. Erişim tarihi: 1 Mart 2015.
Ichimura, J (1918). "A new poisonous mushroom". Bot Gaz (Tokyo). Cilt 65. s. 10911.
Saviuc PF, Danel VC, Moreau PA, Guez DR, Claustre AM, Carpentier PH, Mallaret MP, Ducluzeau R (2001). "Erythromelalgia and mushroom poisoning". J. Toxicol Clin Toxicol. 39 (4). ss. 403-07. doi:10.1081/CLT-100105162.
Diaz, James H. (2005). "Syndromic diagnosis and management of confirmed mushroom poisonings". Critical Care Medicine. 33 (2). ss. 427-36. doi:10.1097/01.CCM.0000153531.69448.49. PMID 15699849.
Tsutsumi Ichimura (1918). "A new poisonous mushroom". Bot. Gazette. 65 (1). Tokyo (JP). ss. 109-111.
Harmaja (1969). "Clitocybe agrestis". Karstenia. Cilt 10. s. 91.
Doljak, B.; Stegnar, M.; Urleb, U.; Kreft, S.; Umek, A.; Ciglarič, M.; Štrukelj, B.; Popovič, T. (2001). "Screening for selective thrombin inhibitors in mushrooms". Blood Coagulation and Fibrinolysis. 12 (2). ss. 123-8. doi:10.1097/00001721-200103000-00006. PMID 11302474.

Dış bağlantılar

Clitocybe at Mushroom Expert.com

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[Staude_1857-1] Staude F. (1857). Die Schwämme Mitteldeutschlands, in besondere des Herzogthums (Almanca). ss. 1-150.

[Kirk2008-2] Kirk PM, Cannon PF, Minter DW, Stalpers JA (2008). Dictionary of the Fungi (10th bas.). Wallingford, UK: CABI. s. 152. ISBN 978-0-85199-826-8.

[Redhead_2002a-3] Redhead, S.A. (2002a). "Phylogeny of agarics: partial systematics solutions for core omphalinoid genera in the Agaricales (euagarics)". Mycotaxon. Cilt 83. ss. 19-57. 20 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Harmaja_2003-4] Harmaja, Harri (2003). "Notes on Clitocybe s. lato (Agaricales)" (PDF). Annales Botanici Fennici. Cilt 40. ss. 213-18.

[Alvaradoetal2015-5] Alvarado P, Moreno G, Vizzini A, Consiglio G, Manjón JL, Setti L (2015). "Atractosporocybe, Leucocybe and Rhizocybe, three new clitocyboid genera in the Tricholomatoid clade (Agaricales) with notes on Clitocybe and Lepista". Mycologia. 107 (1). ss. 123-36. doi:10.3852/13-369. PMID 25344261. Erişim tarihi: 1 Mart 2015.

[6] Ichimura, J (1918). "A new poisonous mushroom". Bot Gaz (Tokyo). Cilt 65. s. 10911.

[Saviuc_2001-7] Saviuc PF, Danel VC, Moreau PA, Guez DR, Claustre AM, Carpentier PH, Mallaret MP, Ducluzeau R (2001). "Erythromelalgia and mushroom poisoning". J. Toxicol Clin Toxicol. 39 (4). ss. 403-07. doi:10.1081/CLT-100105162.

[Diaz_2005-8] Diaz, James H. (2005). "Syndromic diagnosis and management of confirmed mushroom poisonings". Critical Care Medicine. 33 (2). ss. 427-36. doi:10.1097/01.CCM.0000153531.69448.49. PMID 15699849.

[Ichimura1918-9] Tsutsumi Ichimura (1918). "A new poisonous mushroom". Bot. Gazette. 65 (1). Tokyo (JP). ss. 109-111.

[10] Harmaja (1969). "Clitocybe agrestis". Karstenia. Cilt 10. s. 91.

[11] Doljak, B.; Stegnar, M.; Urleb, U.; Kreft, S.; Umek, A.; Ciglarič, M.; Štrukelj, B.; Popovič, T. (2001). "Screening for selective thrombin inhibitors in mushrooms". Blood Coagulation and Fibrinolysis. 12 (2). ss. 123-8. doi:10.1097/00001721-200103000-00006. PMID 11302474.