Dört Mevsim (Vivaldi)

Dört Mevsim (İtalyanca: Le Quattro Stagioni), İtalyan besteci Antonio (Lucio) Vivaldi'nin en meşhur ve en sık seslendirilen eseridir. 1720'li yılların başlarında Il cimento dell'Armonia e dell'Inventione (Uyum ve Buluş Arasındaki Çekişme) başlığı ve Op. 8 eser sayısıyla yazılmış olan on iki konçertonun ilk dördünden oluşur. İlk kez 1725 yılında Amsterdam'da Fransız-Hollandalı yayımcı Michel-Charles Le Cène tarafından yayımlanmış ve kendi zamanında da en bilinen eserlerden biri olmuştur. Ayrıca Vivaldi konçertolara eşlik eden soneler yazarak o döneme göre müzikal devrim yapmış, programlı müzik türünün en eski ve en detaylı örneklerinden birini yaratmıştır.

Vivaldi'nin Venedik'te Ospedale della Pieta adlı manastırda görevli olduğu yıllarda bestelenmiş olan eser, Vivaldi'nin en ünlü yapıtı olmakla beraber aynı zamanda tüm sanat tarihinin de en ünlü müzik eserlerinden biridir. Konçertoların üçü tamamen orijinal olsa da, ilki ilkbahar, Vivaldi'nin yine kendi operası olan Il Giustino'nun ilk perdesinde bir sinfoni'den motifler içerir. Özgün içeriğe sahip konçertoların her biri, adını aldığı mevsimin özelliklerini yansıtır. Örneğin ''İlkbahar''da kuşların şarkıları solo kemanların kuş seslerini taklit eden fazla süslemeli soloları, "Kış" bölümünde yağmur damlalarını taklit eden kemanların telleri çekerek düşen yağmur damlaları efekti yaratması gibi müzikal etkiler kullanılmıştır.

Eser bir solo keman, yaylılar ve sürekli bas için bestelenmiş dört konçertodan oluşur ve mevsimlerden her biri kendi içinde Hızlı - Yavaş - Hızlı modeliyle üçer bölüm içermektedir. Vivaldi ve diğer çağdaşı bestecilerin temelini attığı Barok konçerto biçiminin en standart örneklerindendir. Barok konçerto geleneğine göre bu konçertolarla da solo kısımlarda bir solo viyolonsel ve sürekli bas çalgıları (klavsen ve lute) kemana eşlik eder.

Eserin ilginç yanlarından biri de kendi içinde kurulmuş olan düzendir. İlkbahar ve Sonbahar konçertoları daha çok doğa olayları ile ilgilenirken, Yaz ve Kış konçertoları, doğa olaylarının insanda yarattığı çaresizlik, endişe gibi duygularla bağlantı kurar. İlkbahar'da ılık rüzgarların sakin bir dere üzerindeki süzülüşü gibi müzikal bir hava yaratılırken Kış bölümünde insanların dişlerini soğuktan titretecek kadar sert bir kış mevsiminin betimlenmesi gibi.

Konçertoların Listesi ve Bölümleri

Konçerto Op. 8 No. 1 Mi Majör RV 269 "İlkbahar" (La Primavera)

  • Allegro (Mi Majör)
  • Largo e pianissimo sempre (do♯ minör)
  • Allegro. Danza pastorale (Mi Majör)

Konçerto Op. 8 No. 2 sol minor RV 315 "Yaz" (L'Estate)

  • Allegro non molto (sol minör)
  • Adagio e piano – Presto e forte (sol minör)
  • Presto (sol minör)

Konçerto Op. 8 No. 3 Fa Majör RV 293 "Sonbahar" (L'Autunno)

  • Allegro (Fa Majör)
  • Adagio molto (re minör)
  • Allegro (Fa Majör)

Konçerto Op. 8 No. 4 fa minör RV 297 "Kış" (L'Inverno)

  • Allegro non molto (fa minör)
  • Largo (Mi♭ Majör)
  • Allegro (fa minör)

Eserin tümü ortalama seslendirme süresi 40-43 dakika arasında icraya ve tempolara göre değişmektedir

Her konçertonun ortalama süresi ise aşağıdaki gibidir;

  • İlkbahar: 10 dakika
  • Yaz: 11 dakika
  • Sonbahar: 11 dakika
  • Kış: 9 dakika

Soneler ve İmalar

Dört Mevsim ile ilgili en eski tartışmalardan birisi, sonelerin mi müziğe yoksa müziğin mi sonelere eşlik ettiği konusundadır. Bazı Vivaldi araştırmacıları bestecinin bu basit soneleri yazabilecek kadar yetenekli olduğunu belirtmiştir. Eser ilk baskısında soneler ile beraber yayımlanmış, fakat partisyonda bu konuda herhangi bir bilgi verilmediği için yazarın da Vivaldi'nin kendisi olduğu düşünülmüştür. Vivaldi bu soneler ile birlikte partisyon üzerine ek olarak yazdığı kısa notlarla müziği betimleyen bazı imalarda bulunmuştur.

Örneğin: "Havlayan köpek" (İlkbaharın ikinci bölümünde solo viyola partisi üzerinde belirtilmiş) ya da "Sarhoş köylülerin uykuya dalışı" (Sonbaharın ilk bölümünün sonunda tempo metnine ek olarak beraber yazılmıştır).

Soneler
Sone İtalyanca Türkçe
İlkbahar

Allegro
Giunt' è la Primavera e festosetti
La Salutan gl' Augei con lieto canto,
E i fonti allo Spirar de' Zeffiretti
Con dolce mormorio Scorrono intanto:
Vengon' coprendo l' aer di nero amanto
E Lampi, e tuoni ad annuntiarla eletti
Indi tacendo questi, gl' Augelletti;
Tornan' di nuovo al lor canoro incanto:

Largo
E quindi sul fiorito ameno prato
Al caro mormorio di fronde e piante
Dorme 'l Caprar col fido can' à lato.

Allegro
Di pastoral Zampogna al suon festante
Danzan Ninfe e Pastor nel tetto amato
Di primavera all' apparir brillante.

Allegro
A İlkbahar geldi
B ve kuşlar onu neşeli şarkılarıyla selamlıyorlar.
C Hafifçe esen zefir rüzgarı,
pınarlarla söyleşiyor.
D Karalara bürünmüş gökyüzü,
şimşek ve gök gürültüsü ile herkesi korkutuyor.
E Susmuş olan kuşlar havanın düzelmesiyle
yeniden şarkılarına başlıyor.

Largo
F Çiçeklerle kaplı çayırda, yaprakların hışırtısını dinleyerek
sadık köpeğinin yanında,
çoban huzurlu bir uykuya dalmıştır.

Allegro
G Masmavi bir gökyüzü altında neşeyle çalan gayda eşliğinde,
peri kızları ve çobanlar pırıltılarıyla ortaya çıkan
baharın sevgi dolu çatısı altında dans ediyor.

Yaz

Allegro non molto
Sotto dura Staggion dal Sole accesa
Langue l' huom, langue 'l gregge, ed arde il Pino;
Scioglie il Cucco la Voce, e tosto intesa
Canta la Tortorella e 'l gardelino.
Zeffiro dolce Spira, mà contesa
Muove Borea improviso al Suo vicino;
E piange il Pastorel, perche sospesa
Teme fiera borasca, e 'l suo destino;

Adagio e piano – Presto e forte
Toglie alle membra lasse il Suo riposo
Il timore de' Lampi, e tuoni fieri
E de mosche, e mosconi il Stuol furioso!

Presto
Ah, che pur troppo i Suo timor Son veri
Tuona e fulmina il Ciel e grandinoso
Tronca il capo alle Spiche e a' grani alteri.

Allegro non molto
A Yakıcı yaz sıcağında
çoban ve sürü kavrulur,
çamlar tutuşmak üzeredir
B Guguk kuşunun çağrısına,
C kumru ve saka kuşu cevap verir.
D Tatlı tatlı esen zefir rüzgarlarının ardından,
aniden kuzey rüzgarı kendini hissettirir.
E Yaklaşmakta olan fırtınadan korkan çoban kuşku içindedir.

Adagio e piano – Presto e forte
F Kavurucu sıcak altında
uyuyan çobanı,
sinekler ve gök gürültüsü rahatsız eder.

Presto
G Çobanın korktuğu fırtına sonunda patlamıştır.
Göklerden şimşek ve gürültü ile gelen dolu fırtınası,
başaklara ve tahıllara zarar verir.

Sonbahar

Allegro
Celebra il Vilanel con balli e Canti
Del felice raccolto il bel piacere
E del liquor de Bacco accesi tanti
Finiscono col Sonno il lor godere.

Adagio molto
Fà ch' ogn' uno tralasci e balli e canti
L' aria che temperata dà piacere,
E la Staggion ch' invita tanti e tanti
D' un dolcissimo Sonno al bel godere.

Allegro
cacciator alla nov' alba à caccia
Con corni, Schioppi, e cani escono fuore
Fugge la belva, e Seguono la traccia;
Già Sbigottita, e lassa al gran rumore
De' Schioppi e cani, ferita minaccia
Languida di fuggir, mà oppressa muore.

Allegro
A Köylüler şarkı söyleyip dans ederek
bereketli hasadı kutluyorlar.
B Baküs’ün tatlı şarabının etkisiyle,
C eğlence uykuyla son buluyor.

Adagio molto
D Şarkı ve dansla birlikte
eğlence de bitti,
Doğayı kaplayan huzur
herkesi tatlı bir uykuya çağırıyor.

Allegro
E Gün ağarırken, avcılar av boruları ve köpeklerle ava çıkıyor.
F Kaçan hayvanın izini sürüyorlar.
G Yorgun ve yaralı hayvan ürküyor,
köpeklerin ve silahların sesinden.
H Kaçmayı deniyor ama başaramıyor,
ölüm kaçınılmaz.

Kış

Allegro non molto
Agghiacciato tremar trà nevi algenti
Al Severo Spirar d' orrido Vento,
Correr battendo i piedi ogni momento;
E pel Soverchio gel batter i denti;

Largo
Passar al foco i di quieti e contenti
Mentre la pioggia fuor bagna ben cento

Allegro
Caminar Sopra il giaccio, e à passo lento
Per timor di cader girsene intenti;
Gir forte Sdruzziolar, cader à terra
Di nuove ir Sopra 'l giaccio e correr forte
Sin ch' il giaccio si rompe, e si disserra;
Sentir uscir dalle ferrate porte
Sirocco, Borea, e tutti i Venti in guerra
Quest' é 'l verno, mà tal, che gioja apporte.

Allegro non molto
A Dondurucu soğuk altında titreyerek,
B ürkütücü rüzgara karşı
C ısınmak için ayaklarını yere vururken,
D soğuktan herkesin dişleri tıkırdar.
 
Largo
E Dışarıda yağan yağmura karşın,
ocak başında insanı tatlı bir yorgunluk kaplar.

Allegro
F Buzda yürürken
G düşmemek için herkes dikkar eder.
H Ama yine de kayıp düşülür.
I Kırılan ve parçalanan buzlar
L dikkati arttırır.
M Ocak bacasında rüzgarlar birbiriyle yarışır.
N Poyraz ve diğerleri, kışın kaygı verici
ve keyifli yanlarıdır.

Ses Kayıtları
  • Konçerto No. 1 Mi Majör RV 269 ''İlkbahar'' (La Primavera)
    İlkbahar (La primavera) - 1. Bölüm: Allegro
    Keman: John Harrison
    İlkbahar (La primavera) - 2. Bölüm: Largo
    Keman: John Harrison
    İlkbahar (La primavera) - 3. Bölüm: Allegro
    Keman: John Harrison
  • Dinlemekte problem mi yaşıyorsunuz? Medya yardımı sayfasına göz atın.
  • Konçerto No. 2 sol minör RV 315 ''Yaz'' (L'estate)
    Yaz (L'estate) - 1. Bölüm: Allegro non molto
    Keman: John Harrison
    Yaz (L'estate) - 2. Bölüm: Adagio
    Keman: John Harrison
    Yaz (L'estate) - 3. Bölüm: Presto
    Keman: John Harrison
  • Dinlemekte problem mi yaşıyorsunuz? Medya yardımı sayfasına göz atın.
  • Konçerto No. 3 Fa Majör RV 293 ''Sonbahar'' (L'autunno)
    Sonbahar (L'autunno) - 1. Bölüm: Allegro
    Keman: John Harrison
    Sonbahar (L'autunno) - 2. Bölüm: Adagio molto
    Keman: John Harrison
    Sonbahar (L'autunno) - 3. Bölüm: Allegro
    Keman: John Harrison
  • Dinlemekte problem mi yaşıyorsunuz? Medya yardımı sayfasına göz atın.
  • Konçerto No. 4 fa minör RV 297 ''Kış'' (L'inverno)
    Kış ("L'inverno) - 1. Bölüm: Allegro non molto
    Keman: John Harrison
    Kış ("L'inverno) - 2. Bölüm: Largo
    Keman: John Harrison
    Kış ("L'inverno) - 3. Bölüm: Allegro
    Keman: John Harrison
  • Dinlemekte problem mi yaşıyorsunuz? Medya yardımı sayfasına göz atın.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.