Değirmen

Değirmen, tahılları öğütmeye yarayan araçlardan biridir. El değirmeni, su değirmeni ve yel değirmeni gibi çeșitleri bulunmaktadır. Günümüzde, neredeyse tamâmen terkedilmesi sonucu köy ve kasabalarda ayakta kalan değirmenler günümüzde turistik bir konuma kavuşmuştur.

Başlığın diğer anlamları için Değirmen (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Değirmenin Târihi Gelişimi

Değirmenlerin kullanılmaya başlanması Milat'tan önceki yüzyıllara dayanır. MÖ 600'de, Araplar tarım yapabilmek amacıyla yel değirmenini icâd ettiler. Bu olay, aynı zamanda değirmenin icadı olarak da nitelendirilebilir. Bu tarihten 500 yıl sonra bugünkü Eski Yugoslavya ve Arnavutluk'ta su değirmenleri kullanılmaya başlandı. Bunların çalıştırılması için çok hızlı akan nehirlere ihtiyaç vardı.

Günümüzde ise elektrik enerjisiyle ve akaryakıtla çalışan değirmenler geliştirilerek kullanılmaya başlanmıştır. Artık eski yel ve su değirmenlerinin yerine bu motorlu değirmenler kullanılmaktadır.

Değirmen Çeşitleri

Değirmenler yel, su ve elektronik olmak üzere, kullandığı enerjiye göre üçe ayrılır.

Yel Değirmeni
Yel değirmeni

Yel (rüzgâr) enerjisine bağlı olarak çalışan ve su değirmeninde olduğu gibi çalışırken yakıt tüketmeyen değirmeni türüdür. MÖ 600'de Araplar'ın yapmak için icat etmişlerdir.Eski olmasına rağmen bugün de yel değirmenlerine rastlanır. Çalışmak için mutlaka rüzgâr enerjisine gerek duyar.Rüzgâr olmadığında hayvan gücüyle çalıştırılır.

Su Değirmenleri
Su değirmeni

Su enerjisine bağlı olarak çalışan ve yel değirmeninde olduğu gibi yakıt harcamadan çalışan değirmen türüdür. MÖ 100 yılında Eski Yugoslavya ve Arnavutluk'ta ilk kez kullanılmaya başlandı. Bunların çalışması için çok hızlı akan nehirler gerekiyordu. Bunun için su değirmenleri nehir kenarlarına kuruludur.Bazı su değirmenleri üstten akan suyla çalışır.

Elektronik Değirmenler

Yakıt enerjisiyle çalışırlar. Hangi yıl kullanılmaya başlandığı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Her türlü iklim koşulunda kullanılabildiği için daha kullanışlıdır.

Değirmen Taşı

Tahılları öğütür. Yel değirmenlerinin 360 derece sadece bir kez dönmesi, değirmen taşının aynı işi 50 kez tekrarlamasına yol açar.

Farklı Amaçlarda Değirmen

Değirmen, tarihte maddeleri öğütmekten başka amaçlarla da kullanılmıştır. Örneğin Hollanda'daki yel değirmenleri bir zamanlar polder denilen, sular altında kalmış toprakları sudan kurtarmak için kullanılmıştır.

Cevher Hazırlama işlemlerinde cevherlerin boyunu küçültme amacıyla farklı değirmen tipleri de kullanılmaktadır. Aktarılan ortam sistemiyle çalışan bu değirmenler; bilyalı değirmenler, çubuklu değirmenler, otojen değirmenler ve yarı-otojen değirmenler olarak sınıflandırılır.[1]

Kaynakça
  1. Önal,G., Ateşok, G., & Perek, K. T. (2014). Cevher Hazırlama El Kitabı. İstanbul: Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı. ISBN 978-975-7946-39-7.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.