Dengizik

Dengizik (ö. 469), Avrupa Hun Hakanı ve Attila'nın oğlu. Attila'nın 453'te ölümünden sonra tahtı diğer kardeşleri İlek ve İrnek ile birlikte ayrı ayrı yönetmişlerdir. Çöken imparatorluğun parçalarında üç kardeş farklı bölgelerde hüküm sürdü. 460 senesinin ilk yarısından itibaren Dengizik ve İrnek durumlarını toparlamaya gayret ettiler. Konstantinapolis’e bir elçi gönderdiler. Bir barış anlaşması yapmayı, dostluk tesis etmeyi istediler. Tuna’nın bir bölgesinde Hunların ve Romalıların serbest ticaret yapacakları bir Pazar kurulmasını talep ettiler fakat I.Leo bu istekleri reddetti. Bu karardan sonra iki kardeş ayrıldı. Dengizik bunu hakaret olarak görüp savaşmak istedi, İrnek ise yeni bir cephe açılmasına karşıydı. Dengizik Histria bölgesine ordusuyla girdi. Onu karşılayan Bizanslı komutan Anagast ile uzlaşmayı reddetti ve doğrudan imparatora elçi gönderdi. Toprak ve vergi isteğinde bulundu eğer gerçekleşmezse Trakya üzerine yürüyeceğini belirtti. Onun kararlı tutumundan endişelenen I.Leo verdiği cevapta: "Kendisine itaat etmesi durumunda herşeyi yapacağını, düşmanlıkları dostluk ve müttefikliğe dönüştürmenin kendisi için çok hoş olacağını" söyledi.[1] Fakat görüşmelerin akim kalması üzerine Dengizik ile Anagastes arasında 469 yılında gerçekleşen savaşta Hunlar mağlup oldu Dengizik savaşta öldürüldü ve kesik başı Bizans başkenti Konstantinapoliste halk arasında dolaştırıldı. Chronicon Paschale olayı şöyle aktarır: "Attila'nın oğlu Dinzirichus, Trakya'daki general Anagastes tarafından öldürüldü. Başını Konstantinopolis'e getirdi, Orta Cadde'den geçirildi ve Ahşap Sirkte bir direğe sabitlendi. Bütün şehir ona baktı.[2]

Etimoloji

Otto J. Maenchen-Helfen kelimenin "küçük deniz" yani göl anlamına geldiğini düşünmektedir. Omeljan Pritsak " deniz gibi", "denizimsi" anlamına geldiğini söylemektedir. Kelime Türkçe kökenlidir.

Kaynakça

1. Ali Ahmetbeyoğlu - Avrupa Hun İmparatorluğu, TTK, 2001
2. Maenchen-Helfen, Otto J. (1973). The World of the Huns: Studies in Their History and Culture. University of California Press. ISBN 9780520015968. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.