Dinkleme

Dinkleme, kumaşı sıkı ve yoğun bir hale getirmek için yapılan bir keçeleştirme işlemi. Dinklenmiş kumaşta atkı ve çözgü iplikleri gözükmez. Genellikle dinkleme ştrayhgarn kumaşlara uygulanır. Bazen kamgarn kumaşlara da hafif bir dinkleme yapılabilir. Temel olarak işlem, bir çekme ve keçeleşme ile sonuçlanan elyaf göçünü sağlamak üzere ıslak kumaş üzerinde bir sıkma etkisi yapmaktır.

Döner dinkleme makinelerine kumaş iki uçtan dikilmiş olarak verilir. Bu makineler genellikle yıkama makinelerine benzer. Kumaş önce toprak malzemeden yapılmış bir ağızdan zorlanarak geçer. Bu şekilde bir gerilim meydana gelir ve kumaş uzatılır. Sıkma silindirlerine giren kumaş boyutu gittikçe daralan bir kanaldan geçer. Buraya kapan denir ve yukarıdan basınç istenilen değere ayarlanır. Kapan içerisinde sıkışan kumaş keçeleşmiş olarak dinkleme çözeltisine girer.

Genellikle kumaşlar dinklenmeden önce yıkanır. Bazen zamandan kazanmak için yıkama ile birlikte dinkleme aynı makine içerisinde yapılır. Dinkleme işlemi asid veya alkali ortamda yapılabilir. Asidle dinklemede %0,2-0,5'lik H₂SO₄ çözeltileri kullanılır. Bu işlemden önce kumaş iyice yıkanmış ve çalkalanmış olmalıdır. Asidle dinkleme içine nüfuz edilmesi güç olan ağır ve kaba kumaşlara uygulanır.

Alkali ile dinklemede soda veya sabun çözeltileri kullanılabilir. Kapan ve ağızdaki sürtünmeden doğan ısı kafi geldiğinden bir ek ısıtma gerekmez. Sıcaklık, sabunla dinklemede 40 °C'nin üzerine çıktığından ara sıra kapak açılarak soğutulur. Keçeleşme 35-37 °C'de en yüksek hızdadır, daha yüksek sıcaklıkta azalır. Asidle dinklemede böyle kritik bir sıcaklık yoktur ve 70-80 °C'ye çıkılabilir.

Dinkleme sonucu kumaş iyice yıkanır. Dinklemede keçeleşme hızı pH'a da bağlıdır. pH 10'da maksimum olur. pH düşerken keçeleşme hızı da azalır. pH 4'ten sonra yeniden yükselir.